VU Magazine 1994 - pagina 224

T

en eerste

H •

Vier jaar geleden k'wam VM met een primeur die, hoe opmerkelijk ook, nauwelijks werd opgemerkt door collega's in de journalistiek. 'Het geheim van de IJssellinie' heette het omslagartikel waarin voor het eerst uitvoerig werd onthuld wat er gedurende de jaren vijftig in het geniep door de legertop aan plannetjes was beraamd voor het geval De Rus het op ons grondgebied voorzien zou hebben. Kern van dat verhaal was het plan om onder meer door plaatsing van stuwen in Rijn en IJssel grote delen van Overijssel en Twente onder water te zetten en zo de Sovjets op hun weg naar het Westen zo lang mogelijk tegen te houden. De tip kreeg ik destijds van een insider die wist welke plekken en stellingen in dit verband van strategisch belang zijn geweest en waar de restanten te vinden waren. Inmiddels had de legerleiding het plan om het stroomgebied van de IJssel bij oorlogsdreiging te inunderen weliswaar laten varen. Maar de bevolking in de regio was vooralsnog volstrekt onkundig van de risico's die zij in dat geval had gelopen. En dan was er nog dat hardnekkige gerucht dat er, mede m verband met de beveiliging van de linie, in Kornwerderzand te eniger tijd kernraketten onder Amerikaans commando gestationneerd waren geweest. Stof voor een spannend verhaal dat fraai paste in de openheid die optrad na de val van de Berlijnse Muur. Pas medio maart van dit jaar kwam de IJssellinie opnieuw in het nieuws. "Waterlinie moest Russen weren", kopten de landelijke dagbladen opgewonden; geen vrucht van eigen speurzin, maar een nieuwsfeit geplukt uit een boek van twee krijgshistorici die, na de ontspanning in de wereldpolitiek, van de Koninklijke Landmacht opdracht hadden gekregen om de lang gekoesterde geheimen van het leger in de periode 1945-1990 op schrift te stellen ('Met de blik naar het Oosten', Sdu, f59,90). Het verhaal uit mei '90 blijkt van A tot Z te kloppen. Alleen dat van die kerwapens in Kornwerderzand vindt in de officiële geschiedschrijving geen bevestiging. Voor dat artikel had ik - einde van de Koude Oorlog of niet - gevangenisstraf kunnen krijgen, blijkt uit het omslagartikel deze maand. Dat zou met recht vergeefse moeite zijn geweest.

2 v u MAGAZINE JUNI 1994

GertJ. Peelen

u [ Puberteit Het is de puberteit. Als kinderen ongezeglijk worden, hun best niet meer doen op school, of hun broertje of zusje beginnen te treiteren, ligt de verklaring voor de hand. De puberteit zou de oorzaak zijn van alle ongedurigheid en lastigheid. Lichamelijk beginnen jongens en meisjes zozeer te veranderen, dat zoiets wel zijn weerslag moet hebben op het geestelijk leven. De jongeren weten geen raad met hun eigen lichaam en daarom beginnen zij maar te klieren. Deze verklaring is geruststellend: als het aan de puberteit ligt, hoef je je daar als ouder weinig zorg om te maken. Het is maar een tijdelijk probleem, het zal wel weer overgaan.

T C zelfmoordgedachten. Gemiddeld gesproken werden er weinig problemen gemeld. De jongeren constateerden iets meer problemen dan de ouders. Het veronderstelde verband tussen puberteit en probleemgedrag bestaat nauwelijks. Een geruststellende verklaring valt daarmee ineens weg. Spelen de lichamelijke ontwikkelingen dan helemaal geen rol? Toch wel, constateert de onderzoekster. Lichamelijke veranderingen zijn belangrijk als er zich ook nog andere belangrijke gebeurtenissen in het leven van de puber voordoen, bijvoorbeeld een verandering van school. Dan kan die beproefde verklaring dat het de puberteit wel zal zijn, toch weer eventjes haar nut bewijzen. (KN)

I Stoelgang

In Rotterdam is door mevrouw D. van Hoeken onder 2600 scholieren van elf jaar oud onderzoek gedaan naar de invloed van de lichamelijke ontwikkeling op het gedrag. Dat is nuttig dacht men, want ais je weet wat er gebeurt kunnen leraren, ouders, gedragsdeskundigen en schoolartsen alert zijn op alle risico's. Bovendien kan er een preventief geestelijk gezondheidsbeleid ontwikkeld worden. Maar nu blijkt dat er helemaal geen puberteitsproblemen zijn. De onderzoekers lieten zowel ouders als jongeren een vragenlijst invullen over de aanwezigheid van gedrags- en emotionele problemen. Het soort problemen varieerde van nagelbijten tot

Soms beleeft de wetenschap benauwde ogenblikken. Een vulkanoloog die in een dommelende kratermond afdaalt, een etnoloog in een gorillakolonie: het beneemt je de adem. Van een vergelijkbaar kaliber moeten de observaties van de Utrechtse röntgenoloog Tjeerd Wiersma zijn geweest. Voor zijn promotieonderzoek dwong hij zich aandachtig te kijken naar poepende proefpersonen. Wiersma ontdekte dat met röntgenapparatuur een aantal oorzaken van obstipatie (verstopping) is op te sporen. Tot dusver waren er nauwelijks observaties van de darmstreek in actie. "De oorzaak van de problemen was tot voor kort moeilijk zichtbaar te maken", meldt het persbericht van de Utrechtse universiteit. Wiersma bracht hierin verandering. Hij gaf een patiënt bariumcontrastvloeistof te drinken en vroeg hem na anderhalf uur (de vloeistof was inmiddels een papje geworden) plaats te nemen op een speciaal geconstrueerd toilet, waaraan

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen