VU Magazine 1994 - pagina 451

DE WEDEliOEBOORTE VAN HET GEMENGDEBOERENBEDRUF

Astrid Smit

Wetenschappers van de Landbou^vuniversiteit Wageningen willen het g e m e n g d e bedrijf w^eer tot leven w^ekken. Volgens h e n is h e t een goede oplossing voor de in crisis verkerende landbouw^. Volgend j a a r starten ze een groot onderzoeksproject in de Flevopolder. H e t m o e t het voorbeeld worden voor Europa.

0

e Nederlandse agrarische sector verkeert al tijden in een crisis, dat is inmiddels bekend. De keerzijde van deze eens zo succesvolle branche, v/aarin schaalvergroting en specialisatie het adagium was, werd de laatste tien jaar steeds duidelijker zichtbaar. De melkplas is niet meer te overzien, de bossen zijn aangetast door ammoniak uit de bio-industrie, beesten zijn gedegradeerd tot produktiemachines en op het punt van gewasbescherming heeft Nederland bovendien het hoogste gebruik aan bestrijdingsmiddelen per hectare in Europa. In het buitenland houden we miljoenen hectare grond bezet om onze eigen intensieve veeteelt in stand te kunnen houden. Tapioca (gedroogde cassavewortel) wordt uit Brazilië en Thailand aangevoerd om één miljoen koeien, veertien miljoen varkens en 100 miljoen kippen vet te mesten. Een groot deel van die veestapel wordt vervolgens weer geëxporteerd. Met de mest -jaarlijks zo'n 85 a 90 miljoen ton, waarvan 35 miljoen overschot - weet Nederland geen raad. Boeren lopen ermee te leuren en leggen er zelfs geld op toe om van dit afval af te komen.

Biljartlakens Dit voorjaar lekte het bericht uit dat het ministerie van landbouw, natuurbeheer en visserij onderzoekt of Nederland een deel van het mestoverschot kan dumpen in India. Vanuit Rotterdam moet de mest in lege oHetankers verscheept worden naar de Indiase deelstaat Gujarat. India zou zitten te springen om de Nederlandse mest. Maar Indiase boeren lieten begin september in

8 v u MAGAZINE DECEMBER 1994

Het gemengde boerenbedrijf in vroeger tijden op een schoolplaat van Jetses.

New Delhi een totaal ander geluid horen. Ze gingen boos de straat op met karren en vrachtwagens en scandeerden: "We hebben zelf genoeg mest, we hoeven jullie rotzooi niet." Het is duidelijk dat de agrarische sector in Nederland drastisch moet

veranderen; doorgaan met overproduktie en milieuvervuiling is maatschappelijk niet meer te verantwoorden. Maar hoe? Varkenshouders, tuinders, bloembollentelers en allerlei andere vertegenwoordigers uit de landbouwwereld discussiëren hierover al enige tijd in het Nationaal

Landbouwdebat 'Ter Zake'. Medio volgend jaar hopen ze een nieuwe richting aan te kunnen geven. Aan de Landbouwuniversiteit Wageningen zit men ondertussen niet stil. De eerste ontwerpen voor een duurzame landbouw liggen klaar. Als het aan de hoogleraar ecologische landbouw Eric Goewie en hoogleraar produktie-ecologie Rudie Rahbinge, ligt, gaat het Nederlandse platteland er in de toekomst heel anders uitzien. De aaneengesloten groene biljartlakens en strakke akkers zullen m een groot deel van Nederland verdwijnen. De v/eiden worden in stukjes gehakt en onderbroken met de ribstructuur van de akkerbouw. Houtwallen en andere bosschages omzomen de stukjes grond. O p deze plekken schuilen roofdieren, die essentieel zijn in de biologische bestrijding van schadelijke diersoorten. Deze veranderingen zouden in feite eerherstel betekenen voor het gemengde bedrijf dat vroeger algemeen voorkwam, en waarin de boer niet louter veehouder of akkerbouwer is, maar beide. O p het gemengde bedrijfis mest geen overtollig afvalprodukt is, maar wordt het benut op de akkers van het eigen bedrijf. Biologische bestrijders als sluipwespen en schimmels nemen er de taken over van bestrijdingsmiddelen en in plaats van uniformiteit viert de variatie hoogtij.

Godsvrucht Tot in de jaren zestig was het gemengde bedrijfin Nederland de dominante bedrijfsvorm. De Wageningse landbouwhistoricus Jan Bieleman geeft daarvan in zijn boek 'Geschiedenis van de landbouw in N e derland, 1500-1950' een levendig beeld. Er was wel sprake van specialisatie m bepaalde landbouwprodukten maar akkerbouw^ en veeteelt hadden elkaar duidelijk nodig. Zo werd de mest van het vee gebruikt om de akkers vruchtbaar te maken. "Mest was geen afval, maar een godsvrucht", vertelt Bieleman. "De boeren in Brabant bijvoorbeeld lieten het vee zoveel mogelijk in de stal staan om geen grammetje te missen. Dat waren potstallen waar de boer de v u MAGAZINE DECEMBER 1994

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen