VU Magazine 1994 - pagina 306

DEUITSPRAAK N

1

Tijdens de 4ing ^\fJ^^X?'<ic verklede kOO een 3kusdans v

Rebustaai

40 yU MAGAZINE JULI/AUG 1994

Het Engels blijkt voor degenen die met een andere moedertaal opgroeiden, veruit favoriet als tweede taal. Die omstandigheid is uiteraard verklaarbaar uit het feit dat, dankzij de annexatiedrift van de Britten m het verleden, het Engels in grote delen van de wereld de voertaal is. Maar misschien speelt in die populariteit ook mee dat Engels relatief eenvoudig valt te leren en - anders dan bijvoorbeeld het Frans of het Spaans voor de gemiddelde menselijke tong weinig moeilijk te produceren klanken vergt. O p een enkele uitzondering na dan: de zwaar brouwende r (waarbij Rotterdammers die Engels leren van nature m het voordeel zijn) en de th die, ergens tussen dikke d en vochtige v in, alleen met de tong tussen onderlip en boventanden op de juiste wijze tot klinken wordt gebracht. Toch is het Engels qua regelgeving rond de uitspraak lang niet altijd logisch. Een voorbeeld: er is geen ezelsbrug te verzinnen om definitief greep te krijgen op de uitspraak van de talrijke ea-klmkercombmatie in het Engels. Waarom klinken steak en break als 'steek' en 'breek' (en precies hetzelfde als stake en brake)? En waarom klinken fear en dear daarentegen als 'fier' en 'dier', terwijl bread en bear weer met de è van ons woord 'ver' worden uitgesproken? Niet bepaald eenduidig. Maar aan de andere kant heeft de Engelse fonetiek een aantal voordelen die andere talen moeten ontberen. H o e wel de traditionele Brit ervan zal gruwen, grijpen jongere generaties Engelssprekenden (die met name in Amerika toch al bezeten zijn van afkortingen), bijvoorbeeld gretig naar de efficiënte mogelijkheden die de

11

ss planken,

Door D. Prinsen Engelse uitspraak van afzonderlijke cijfers en letters biedt. Waar mogelijk benutten ze die, in hun drift tot een zo direct mogelijke communicatie. En dat leidt weer tot een soort rebustaai die de durf en vindingrijkheid waaraan zij is ontsproten, scherp laat contrasteren met het nivellerend soort taalarmoede dat zij uiteindelijk achterlaat. De sleutel tot deze rebustaai is in wezen vrij eenvoudig. Wie in het Engels hardop '2' zegt, zegt niet alleen two, maar ook to (het voorzetsel 'tot' of'naar', maar ook het voorvoegsel 'om te'). Wie '4' zegt, zegt behalve/oMr in potentie ook for ('voor' in de betekenis van 'ten bate van'). Enkele letters uit het alfabet bieden vergelijkbare mogelijkheden. De letter 'b' bijvoorbeeld, produceert hardop uitgesproken tevens het werkwoord be ('zijn'). Het uitspreken van de letter 'y' levert meteen ook de vraag why ('waarom') op. En de letter 'u' is afdoende om you (u dus) er ook in het Engels mee aan te spreken, wat een besparing van twee letters oplevert. Voor de volledigheid: hoewel niet op pure fonetiek gebaseerd, vindt sinds jaar en dag ook de X extra toepassingen in vooral de Amerikaanse versie van het Engels. Niet alleen geldt 'X' als afkorting voor alles waar 'extra' voor staat, maar ook als symbool voor het kruis dat de letter voorstelt. X-in^, als verkorte versie van crossing op Amerikaanse verkeersborden die attenderen op een naderende oversteekplaats, is daarvan het meest bekende voorbeeld, terwijl de X-en in X-mas

(vanzelfsprekend niet 'kruis-' maar 'kerstmis') en X-rated movies weer naar heel andere kruisen verwijzen. Wie de code beheerst, heeft niet langer moeite met merkwaardige cryptica als U 2 (naam van een popgroep die 'jij ook' betekent) of UB40 (idem, die bedoeld of onbedoeld de jonge fans er fijntjes aan herinnert dat ook zij ooit veertig zullen zijn). En na enig puzzelen wordt zelfs de bizar lijkende tekst "Coast 2 Coast made 4 kids" - aangetroffen op een etiket in kinderkleding - plotseling helder. Hier wordt niet gemeld dat er van kust tot kust vier kinderen zijn gemaakt; de boodschap luidt dat 'kust tot kust' de merknaam is van kleding 'gemaakt voor kinderen'. Zelfs de zuinigste minnaar komt zo goedkoop tot zijn gerief. Want voor de boodschap 'ik houd van jou' (vier woorden en maar Hefst twaalf letters in het Nederlands..., wat een verspilUng!) zijn in rebustaai nog maar drie tekens nodig: de hoofdletter I, een glimmend rood, bolrond hartje, gevolgd door de letter U. Het Nederlands leent zich niet voor rebustaai. Een middagje bladeren in Van Dale's 'Groot Woordenboek der Nederlandse Taal' en een kwartiertje knutselen hadden slechts één cryptische dicteezin tot resultaat. Tijdens de 4in^ zz de ge-Se, als 1 i verklede kOO een 3kusdans op de ss planken. Onder inzenders van de juiste oplossing wordt een puzzelwoordenboek verloot.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen