VU Magazine 1995 - pagina 540

voor een zo ingewikkeld wetenschapsgebied. Ze zullen zo veel mogelijk informatie verzamelen over de grenzeloze veelvormigheid van ijsvorming, sneeuwomzetting en de bewegingen van diepe wateriagen; ruwe gegevens voor klimaat- en zeestromingsmodellen die ingevoerd zullen worden op supercomputers. Ze zullen een afzonderlijk ecosysteem onderzoeken waarvan tien jaar geleden niemand wist dat het bestond. En uiteindelijk, zo hopen Jeffries en zijn collega's, zal dit veldwerk bijdragen aan de oplossing van de grote vragen. Zoals: hoe precies groeit en beweegt paldjs, hoe krimpt het en hoe zet het uit? Vormt het een afwisselend landschap, met ijswoestijnen, vlal<:tes en oasen? Welke invloed heeft ijsvorming op de levensvormen die er in dat gebied voorkomen? En de vraag die ons allen raalct: welke invloed zal een wereldwijde temperatuurstijging hebben op het Antarctische winterijs en de gevoelige mechanismen die van daaruit mede het klimaat op aarde

reguleren? Jeffries laat de videocamera zaldcen. Hij kijkt wat opgewekter dan tevoren de wereld in, met een mengeling van verwondering, overgave en waar-benik-nu-weer-in-beland. Hij tuurt over het ijs tot de koude zuidpooUucht hem weer naar binnen drijft.

Risico Het onderzoek van het zuidelijke zeeijs vorrat een jonge wetenschappelijke discipline. Traditionele glaciologen en oceanografen die het gebied onderzochten waren meer geïnteresseerd in bevroren zoet water: de vele honderden meters dikke ijskap die het hele continent omvat, de slingerende gletsjers die door miljoenen jaren van sneeuwval zijn ontstaan en aan het eind waarvan massieve bergen zoetwaterijs afbreken en in noordwaartse zeestromen terechtkomen. Zeeijs, zo dachten ze, was nauwelijks van betekenis.

WETENSCHAP,

CULTUUR

&) SAMENLEVING

6

- DECEMBER

Verhoudingsgewijs hadden ze gelijk. In de Antarctische zomer, van december tot februari, wordt het continent omzoomd door slechts vier miljoen vierkante kilometer zeeijs. Maar in maart treedt een verschijnsel op dat de bioloog David Campbell van Grinnell College in lowa omschreef als "het grootste seizoensevenement op aarde". De luchttemperatuur daalt tot ver beneden het vriespunt, soms wel tot min veertig, en het zeeijs, dat bevriest bij 1,67 °C, begint aan te groeien met de ongelofelijke gemiddelde snelheid van 57 vierkante kilometer per minuut. Tegen het einde van de Antarctische winter, in september, bedekt het paldjs een gebied van meer dan negentien miljoen vierkante kilometer - bijna tweemaal de oppervlakte van de Verenigde Staten - in een laag van meestal niet meer dan een meter dik. Tot voor kort dachten de meeste poolonderzoekers dat het Antarctische winterzeeijs één aaneengesloten plalc vormde. Ze namen aan dat levende iggs

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen