Locus de Consummatione Saeculi - pagina 12

10

College-dictaat van een der studenten (Dogmatiek). is

een

asi (lévov.

Men moet

er zich

dus rekenschap van weten te geven, waarvan

begrip moet dus nader bepaald en een consummatione saecuU" {Saeculum h. \. = de tijd, in tegenstelling met de eeuwigheid „saeculariseeren" beteekent dan ook; „uit het terrein van het eeuwige op het terrein van het tijdelijke overbrengen." Met saeculum wordt dus bedoeld 't proces der schepping, zoolang het duurt men kan saeculum dus ook noemen: „deze bedeeling" of „oeconomia" d. i. de stand der dingen, zooals die naar den tijd bestaat. Het saeculum nu, het tijdelijke, kan niet zonder einde zijn; omdat het een begin heeft, moet het^ook een fmis hebben. Dit nu drukt het woord consummatio uit. Immers het wil zeggen, dat iets zijn xéXog bereikt heeft. Zoo kan men zeggen, dat de flos de commwAatio seminis is, wijl 't zaad in de bloem voleind is. Niet, dat er dan ?iiets meer is, want op de bloem volgt nog de vrucht; maar dat proces Consummatio saeculi duidt derhalve aan, dat het saeculum, het is dan uit. tijdelijke, deze bedeeling of oeconomie haar finis, haar réXog heeft bereikt.) II. Wat de zaak zelve betreft staan we hier voor de groote tegenstelling tusschen Pantheïsme en Theïsme (genomen in den dubbelen vorm van Mono't

einde,

het laatste bedoeld

poging daartoe

is

de

titel

Dit

is.

„locus de

;

:

;

en Polytheïsme). Ook

bij

de paganistische, polytheïstische godsdiensten leeft

de erkentenis, dat er een dag komt,

die een einde aan deze bedeeling zal maken, dat er een dag des oordeels en des verderfs zal zijn: „Una dies dabit exitium multosque per annos sustentata ruet moles et machina mundi" (Lucretius.) Bijna alle volkeren hadden dat uitzicht. "Wij hebben hier dus te

doen met een feit, dat niet alleen geprofeteerd is in de theologia supranatueen stuk der belijdenis uitmaakt van de christelijke religie, maar ook voortkruipt en sluipt in de theologia naturalis. Overal, waar, in welk een zwakken vorm dan ook, religie heeft bestaan of nog bestaat, is tegelijk daarmee gegeven de cospectatie van een finis dezer bedeeling. Hiertegenover staat niets dan öf het brute materialisme, dat zich eigenlijk alleen en uitsluitend met het tegenwoordige inlaat öf de pantheïstische philos ophie. Deze laatste negeerde van haar eerste optreden af tot nu toe altoos a. het begin; b. het einde der wereld. Over geheel de philosophische lijn gaan altijd zoowel de ontkenning van de creatio mundi, als die van de finis hujusce oeconomiae samen. En ditzelfde verschijnsel nemen we ook waar bij mannen als Origenes e. a., die wel als theologen begonnen zijn, maar hun adel verloren niet meer putten uit de Heilige Schrift, doch in philosophische wateren verliepen. Ook thans weer leeren de theologen, die aan geen einde aller dingen gelooven, geen wezenlijke incisie belijden in de toekomst, een eeuwig zijn van den KÓofiog in het verleden. Deze twee gaan altijd samen. III. Op de vraag nu, waardoor in het algemeen menschelijk besef de verralis,

:

;

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen