De verflauwing der grenzen - pagina 14

;

12

reeds lang

met

en

zijn

onttroning-

de welige

is

van het systematisch Pantheïsme tot stilstand gekomen.

bloei

De

onttroond,

wijsbegeerte

zucht

haar gehoorzalen verlaten. Allerwegen

ziet

men onder haar men,

Nu men

inzinking,

haar

meer philosopheert, Erdmann terecht klaagt, de markt

geestelijke impotentie 35).

overstelpt

haar

„Abgelebtheit",

gelijk

zelf niet

met Philosophie- Gesc/uc/z/e 36). Spencer heeft over zee het Agnosticisme d. i. de onmacht om tot hoogere kennis te komen, zelf

reeds

systeem verheven

tot

Herbart geldt nu reeds

De

De

37).

als in wijsheid

zoolang vergeten

boven Hegel uitgaande

Nieuw-kantianen gaan op Kant terug

39),

38).

een enkele tot op

En als om te toonen, hoe men een zeer ö;/poëtischen naam kan dragen, en toch op het geniale in den dichtergeest zich blind kan staren, heeft de Weener hoogleeraar Knauer, Leibnitz.

in

breed

Robert Hamerling geproclameerd tot den

betoog,

grootsten aller wijsgeeren, door wien de sluitsteen

van haar paleis was ingezet

in

den gevel

40).

Hiermee echter zijn aan het „ewig verschlindende, ewig wiederkauende Ungeheuer", gelijk Goethe het Pantheïsme noemt 41), de tanden nog niet uitgebroken. Toen onlangs de het verbod van Roest ten

Loosduinschen

den ingang,

ger

weg

dit

spijt,

doorzett'en,

socialisten,

hun electorale meeting op den hadden ze op een bord

woord van Opzoomer geplakt

bij

„Ieder bur-

:

als lid des volks, mede deel i?i de soicvereiniteit!' nu een misbruik, zoo ge wilt, van het professorale woord, maar erken voor het minst, dat zóó steeds de loop van het principieele woord is. Het gaat uit van den katheder, maar als het in de zalen der wijsgeeren reeds lang herroepen of ook gewogen én te licht is bevonden, blijft Jieeft,

Noem

het

dit

nog lange jaren hangen

in

de lagere sferen

invloed op de speciale wetenschappen

;

heerscht

;

in

oefent zijn

onze hand-

boeken; doet opgeld in onze romanliteratuur; schittert als klatergoud in de dagbladpers vervalscht de bezieling onzer dichters kleurt door Schlag-wörter den conversatietoon en woelt in ;

;

de kringen der middelmatigheid, of van wat de Duitschers het „Philisterthum" noemen, de zoo machtige publieke opinie geheel

om

42).

Zoo,

om

een enkel voorbeeld te noemen, heeft wel

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen