Encyclopedie der Heilige Godgeleerdheid - pagina 22

Afd.

14

Hfst.

I.

§

II.

EERSTE OPKOMEN DEZER IDEE.

8.

het denkbeeld leefde van hetgeen op het gebied der menschelijke

kennis bijeen hoorde en zich

om

eenzelfde middenpunt groepeerde.

De

polyhistor en de alfabetische real-encyclopaedist verzwakten dit begrip,

de schrijvers der oude Compendia en

zij

die thans in Encyclopaedie

bovenal het denkbeeld van organischen samenhang zoeken, doen

Reeds Quintilianus gevoelde

uit.

waarvoor

ontwikkeling,

toen

komen

motief der Grieken weer tot zijn recht

oorspronkelijk

dit

en breiden het

iets

van de

rijke

motief van den xuxAo? vatbaar was,

dit

Encyclopaedie door „orbis doctrinae" overzette.

hij

Dit motief zal dan ook steeds in den klank van dit

toon behouden, ook

al leeft

Griek aan den

,

Legibus.

X.

dan

zijn,

één

bepaalt, en

>cóxho<;

is

heeft

Kan

hechtte.

eene

ze

zijn

zou

zijn te

meer, dien de

vtyotJipa, (zie

Plato de

de wetenschap niet anders

innerlijke

die

aandrift,

haar loop

ze bij dien loop aan een vast punt, gelijk de cirkel

middenpunt, gebonden, dan

aan

rijke zin niet

vooral in verband met de

898a)

p.

voor ons de

woord den boven-

is

niet in te zien,

wat er

at

dingen op het rechtmatige van de ontwikkeling die de

woord

beteekenis van dit

„ Encyclopaedie " doorliep

,

nu ze uitkwam

het onderzoek naar het organisme van het wezen der wetenschap.

bij

Ter vermijding van spraakverwarring zou het daarom strekken kunnen zoo de alfabetische verzameling van losse artikelen ,

zich

voortaan

Lexicon in

nooit

anders

algemeenen

in

bijzonderen zin

,

,

dan Lexicon

noemde,

hetzij

Real-

of Lexicon voor Kunsten en Wetenschappen

en aldus Encyclopaedie uitsluitend de

naam

bleet

voor die wetenschap die de wetenschap zelve tot voorwerp van onderzoek

kiest.

Hoofdstuk

II.

DE IDEE VAN DE ENCYCLOPEDIE. §

8.

Eerste opkomen dezer idee.

Het geschiedkundig verloop van het denkbeeld of de idee der Encyclopaedie

is

een ander dan dat van den naam. Veel toch wat onder die

idee valt, droeg een anderen

naam

,

terwijl

omgekeerd de naam Ency-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen