Leven en arbeid van Dr. A. Kuyper - pagina 282

DR.

260

KUYPER ALS GELEERDE.

des te beter slaagt ze er zijn

al

in,

om

den kosmos logisch

te

copieeren en

deelen met de verbindingen deze deelen zuiver te doen

uitkomen.

De Encyclopaedie

dan ook bloot formeel. Er is geen plaats voor den inhoud zelfs der afzonderlijke wetenschappen en zelfs niet voor een summiere opgave van hare resultaten. Het materieele moet er gansch buiten blijven en alleen het formeele van elke wetenschap

moet

is

in het licht gesteld.

De Encyclopaedie

is

dus de wijsgeerige wetenschap, die

in

het

geheel van den schat onzer dusver verworven wetenschappelijke kennis, het organisch bestaan van de wetenschap in haar onder-

scheidene deelen bloot legt en verklaart. Dit historisch dialectisch begrip van Encyclopaedie sluit alle materieele behandeling der stof uit

en bepaalt haar

bij

de formeele zijde der wetenschap.

Met deze beschouwing van Encyclopaedie is tegelijk de opvatting van de wetenschap in het algemeen gegeven. De wetenschap is bij Dr. K u y p e r het wereldbeeld dat de mensch zich schept, de mikrokosmische kennis van den makrokosmos. De menschelijke geest moet den kosmos, waarmee hij in organisch ver-

band zijn

staat, plastisch

naar

zijn

momenten

verhoudingen doordenken (Ene.

II,

afspiegelen en logisch in

29).

Het resultaat is, dat het in onze natuur zich openbarend streven, door onderzoek en bewijsvoering, tot wetenschappelijke kennis te geraken, altoos gebonden blijft aan de praemissen in onze natuur, van waar dat streven uitgaat. Daarom leidt dit streven tot een gemeenschappelijke beoefening der wetenschap, voor zoover die praemissen gelijk blijven, maar zij moet uiteen gaan, zoodra de tweesprong

om

bereikt wordt,

waar de verandering, door de wedergeboorte

in

deze

praemissen gebracht, op dat gedeelte van het onderzoek invloed gaat uitoefenen.

Daarom

loopt voor dit gedeelte van het onderzoek

tweeërlei beoefening der wetenschap evenwijdig; eenerzijds eene die wèl, en anderzijds eene die niet door het

beheerscht wordt. Voorts

blijkt

feit

der wedergeboorte

dat hierbij, zoowel

zij

schap onder den invloed der wedergeboorte beoefenen,

die de wetenals

zij

die haar

laten, over en weer alleen voor waar kunnen houden wat op hun eigen praemissen rust, en dus slechts formeel elkanders studie waardeeren kunnen. Ook dat zoowel bij de Chris-

werking buiten rekening

telijke als bij

de naturalistische wetenschap alleen dat wetenschap-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen