Worsteling naar waarheid - pagina 54

WISKUNDE

EN

FILOSOFIE

liep, moet hij met hem en het intuïtionisme in aanraking zijn gekomen. In het voorwoord heet het: 'ten slotte maak 'k dankbaar melding van [...] de technische hulp me aanvankelijk door Prof. Dr. L. E. J. Brouwer verleend.' Z e zullen het op essentiële punten oneens zijn geweest, zoals blijkt uit het feit dat Vollenhoven echt zijn eigen kant opging en niet schroomde Brouwer te bekritiseren: Zij [o.a. Brouwer, hb] [...] zullen het, naar ik hoop, me niet euvel duiden, dat 'k hier en daar op dit voor theisten nog grootendeels maagdelijk terrein een eigen pad zocht, en inzonderheid bij het schrijven van de critische paragraaph over het pseudo-intuitionisme van den laatste [Brouwer, hb] steeds bedacht was op 't zoeken van waarheid meer dan van overeenstemming. 3 3

Brouwer zal het Vollenhoven niet in dank hebben a f g e n o m e n dat zijn richting als pseudo-intuïtionisme

werd afgedaan. 3 4 Misschien is dat

de reden dat Brouwer nergens op het proefschrift reageerde.

W I S K U N D E ALS D A A D : H E T G E T A L

Hoe zag die christelijk-intuïtionistische wiskunde er dan uit? Vollenhovens bespreking van de nieuwere intuïtionisten, Poincaré en Brouwer, was erop gericht deze wijsbegeerte der wiskunde te ontdoen van elementen die niet met het christelijk geloof klopten. 35 De verschillen zaten echter niet zozeer in de inhoud en de wiskunde die ontstond, maar wel in de metafysica. De opbouw van de wiskunde, zoals Brouwer die uitvoerde in het eerste deel van zijn proefschrift, noemde Vollenhoven een 'vrij zuivere constructie' 3 6 ; hij ging zelfs bijna 'geheel accoord'. 3 7 Hij volgde Brouwer dus in diens opvatting dat wiskunde een daad is, een mentale constructie die de geest uitvoert. Het uitgangspunt daarvoor is de daad van het tellen. Bij Brouwer kwam het tellen voort uit de oerintuitie van oorzakelijk verbonden punten op het continuüm, de abstractie van gebeurtenissen die achter elkaar in de tijd plaatsvinden. 3 ' s Bij Vollenhoven was het radicaal anders: tijd was bij hem ingegeven door 'realiteit der successie', wat inhield dat de m e n s onderscheid ziet tussen God en de schepping. Er zijn dus wezenlijk verschillende objec-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen