Berekening of constructie - pagina 14

12

worden genoemd. Zijn " Sozialpädagogik" 1) is wel h et meest sprekende voorbeeld eener rasechte constructie voor de wetenschappelijke paedagogiek. Met de grootste gestrengheid neemt bij hem de wijsbegeerte de teugels van de paedagogiek in handen. Hij zelf zegt van gevoelen te zijn dat " Pädagogik überhaupt nur konkrete Philosophie sei " . Nooit ligt het vind(i'fi van de idee binnen het bereik van de ervaringen, en daarom , waar h et gaat in de wereld om de Idee, neemt hij in de Idee zijn uitgangspunt. Natorp verzuimt, ons een hoogere rechtvaardiging voor zijn betoog te geven, dan het idee van Natorp zelf. Eerst na een lange gedachtenvlucht nadert hij, redeneerend uit de Idee, de lage aarde, om zijn toepassingen voor de paedagogiek te maken. De enkele mensch is voor hem slechts een abstractie, zoo iets als de atoom voor den beoefenaar der physica. Daarom zal dan ook voor hem, die de Idee verstaat, de samenleving, die de kristalliseering van de Idee is, h et paedagogisch doel en de paedagogische norm bij uitnemendheid zijn. Maar dan wordt die saamleving niet opgevat als een ervarings-geheel, neen , ze is toevallig óók ervaringsgeheel, maar ter eerste instantie product van het logisch willen van denzelfden geest, die het paedagogisch willen drijft ; en zoo hebben concreet aanwezige gegevens en opvoedingsidealen een vereenigingspunt in de ééne, boven al het ervaarbare en al het realiseerbare liggende. Idee. Maar de aanwezige gegevens doen tenslotte niet ter zake. daar ze ons geen Idee Ieeren kennen. Vandaar dan ook dat vanuit die Idee niet alleen alle opvoedings-doeleinden, maar ook alle opvoedingsmiddelen kunnen worden geconstrueerd. 2) De tegenstelling met de berekening van het naturalisme is hi er volkomen . Doet het echter bij de positivistische richtingen wonderlijk aan, wanneer men door empirie komt tot een zede-leer; bij een richting als die van Nat 0 r p is het merkwaardig te zien, hoe hij vanuit zijn metaphysica allerlei paedagogische voorschriften weet te construeeren, zoodat hij komt tot een arbeidsschool en een eenheidsschool. Hier is grond voor de vraag of deze speciaal practische voorschriften niet veel meer gegroeid zijn uit Nat 0 rps ervaringen en zijn kijk op de behoeften van zijn tijd , dan uit zijn metaphysica ; hoewel men eerbied moet hebben voor de constructiegave, die al deze dingen u it h 2t metaphysisch uitgangspunt weet te reduceeren . En Nat 0 r p is niet de eenige in het wijsgeerig denken van onzen tijd , bij wien we een constructie van het paedagogisch gebouw naar dezen stijl merken. Niet alleen het Marburger, ook het Zuid- WestDuitsche Ne o-K a n t i a nis m e heeft tendenzen en denkmotieven

1) Sozialpädagogik oder Theorie der Willenserz iehung auf der Grundlag e d er Gemeinschaft2. 1904. 2) Nat 0 r p. a.w .. 4 sqq. 32. 54. 256 sqq. Id. Pbilosophie und Pädagogik. 1909. S. 4 sqq. 27· 36.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen