Zevende Jaarverslag van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerden Grondslag - pagina 56

LIV

zal zij ook hat ontstaan en den groei der wetenschap afbeelden en dat nog te duidelijker, omdat de wetenschap zich hare eigene taal, gedeeltelijk althans, met helder bewustzijn, nieuw schept. Daar nu de geheele menschheid in haar geestelijk wezen één is en de geschiedenis der ontwikkeling van het denken en weten ook één, zoodat er nergens een opnieuw beginnen van onderen op, een nieuwe stam naast den ouden gevonden wordt, maar de eene oude stam, als een edele palmboom opgroeiende telkens eene nieuwe hoogere kruin formeert, terwijl de stengels en bladeren der vorige afvallen, nadat ze den stam hebben verhoogd, daar er dus, zeg ik, slechts ééne reeks van opeenvolgende en uit elkander voortkomende phasen van ontwikkeling en wasdom ook in het denken en weten is, — zal de eerste den aard en de natuur der volgende bepalen, zal ik, om de tegenwoordige phase wel te kennen, haar voortkomen uit de voorgaande phasen moeten nagaan tot aan den oorsprong toe. Dit nu kan alleen geschieden door middel der taal, wier ijverige en diepe studie daarom onafwijsbare eisch is voor een iegelijlf, die de wetenschap beoefent en daarom de geschiedenis der begrippen moet kennen. Wil ik weten wat philologie, wat theologie, ethiek, wetenschap, geloof, zonde enz. zijn, dan heb ik niet alleen, maar toch in de eerste plaats na te gaan de geschiedenis dezer woorden, om daardoor tot heldere begrippen te komen. Niet de eerste beteekenis, etymologisch opgespoord, is voldoende, ofschoon zij als uitgangspunt en omdat zij de zuiverste aanschouwing weergeeft, van groot gewicht is, maar ook de wijziging en vergeestelijking, als ik het zoo noemen mag, die deze in de geschiedenis der taal ondergaan heeft tot op het tegenwoordige gebruik, moet worden nagespoord. En niet alleen het eene woord op het eene taalgebied, maar evenzeer het overeenkomstige woord op een ander taalgebied, voor zooverre het invloed heeft uitgeoefend, moet in zijne geschiedenis worden nagegaan, want de aanschouwingen van verschillend standpunt uit vullen elkander aan. Neem bijv. het Hebreeuwsche woord voor geloof als uitgangspunt, dan vindt ge als grondaanschouwing: vastheid, zekerheid; ga vervolgens na, hoe dit grondbegrip zich in de sfeer van het heilige met wijzigingen voortplant, totdat de Grieksche overzetters er een Grieksch aequivalent voor vinden in mcrriq. Om echter hetgeen zij in Tria-rtg vonden zuiver op te vatten, moet dit woord van zijne grondbeteekenis binden, band af, speciaal op godsdienstig-gebied in zijne ontwikkeling worden nagespeurd; wanneer dan eindelijk de Schrift in de Germaansche talen overgezet en daar voor mcrrtq geloof wordt genomen, dient ook hier wederom van de oorspronkelijke algemeene beteekenis: genegen zijn, inwilligen uit, de gang der ontwikkeling te worden opgezocht

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen