Jaarboek 1934 - pagina 91

89 vormd door het monarchale element, dat zich uit de magistratuur van den princeps ontwikkelt. Dr. Sprey gaf ter vergadering op zijn referaat een korte toelichting, waarna de discussie volgde, waaraan door vijf personen werd deelgenomen, n.l. Prof. Dr. A. Sizoo, Prof. Mr. V. H. Rutgers, Prof. Dr. F. W. Grosheide, Prof. Dr. D. H. Th. Vollenhoven, en Drs. D. de Jong, van Oudega. In de middagsamenkomst werd behandeld het referaat van Prof. Mr. A. Anema over het onderwerp: „De Italiaansche Fascistische

Staatsleer".

De referent schetste dan in korte trekken het ontstaan van den modernen staat in de jaren 1450—1650 door de inzinking van den feodalen staat die dreigde te voeren tot anarchie. Door de tegenstelling daarmede werd de moderne staat aanvankelijk absolutistisch. Maar sinds ongeveer 1800 verandert dat, en worden volkssouvereiniteit, machtsdeeling en grondrechten de grondbegrippen van het constitutioneele stelsel Heel de eeuw door was er veel critiek geweest tegen den modernen staat, maar pas na den oorlog verscherpt deze en doet een crisis ontstaan. Men gaat thans twijfelen, of niet de heele rechtsstaat als zoodanig is verouderd en zich heeft overleefd. Het fascisme beantwoordt die vraag bevestigend, en beweert een nieuwen en beteren staat te kunnen brengen. De referent zette dan nader de geestes-wetenschappelijke grondslagen uiteen, waarvan de fascistische staatsopvatting uitgaat; het is de irrationalistische en pragmatieke levensbeschouwing, waarop zij rust. De fascistische staat vertoont vier grondtrekken: Ie. Hij is machtsstaat, nationale machtsontwikkeling als zoodanig is zijn doel, hij is in zich zelf gerechtvaardigd en zijn macht is volstrekt en gaat over allen en alles zonder rechtelijke grenzen. 2e. De vorm van den fascistischen staat is die van de heerschappij der élite, der hiërarchie en der dictatuur; alle democratie wordt uitgebannen, de geheele staatsmacht saamgetrokken in handen van den dictator en zijn ambtenaren. 3e. de vrijheidsrechten worden ontkend en opgeheven; 4e. de corporatieve staat wordt ingevoerd, maar in tegengestelden zin dan men daaronder gewoonlijk verstaat. De aldus gevormde staat wordt nu aan alle volken aangeprezen als de oplossing van het staatsprobleem van de 20e eeuw. Referent ging vervolgens na hoe onzerzijds over deze nieuwe staatsleer is te oordeelen. De irrationeele levensphilosophie, waarop zij berust, staat ons niets nader dan het rationalisme der liberale staatsleer. De machtsstaat is niet alleen naar onze beginselen onaanvaardbaar, maar ook in zich zelf geoordeeld. Dictatuur is een staatsvorm, die alleen tijdelijk bestaanbaar is. Het opheffen der vrijheidsrechten beteekent het wegslaan van één der beide pijlers, onmisbaar voor elk duurzaam staatsgebouw. En de leuze van den corporatieven staat komt

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen