1963 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 24

12

M. BRUNA

zakelijk vertrekpunt in het denken) moeten we dan steeds meer „doorschrappen", om God te kunnen „naderen"; men begaat zo een pure via negativa, waarin beter „begrip" tot stand komt door steeds groter falen van onze kenmiddelen. En toch tracht de mens zo verder te komen, krachtens een ingeboren weet-drang die hier geen halt wil houden, om omdat het Oneindige hem steeds Blijft trekken. We kunnen inderdaad in de metafysica wel „iets" over God zeggen, maar het blijft steeds stamelen, want God is inderdaad geen „objekt" van metafysica zoals alle zijnden in de Kosmos dit zijn. Het gaat hier dan ook niet zozeer om een weten over God, maar om een weten over het geschapene voor zover dit naar God wijst, als eerste Beginsel van alles wat is. Grote katholieke wijsgeren en theologen hebben dit steeds beseft, Thomas van Aquino niet het minst; daarnaast moet worden erkend dat de epigonen, speciaal in de Scholastiek, wel eens wat al te gemakkelijk en te veel over God „wisten" — waarmee ze dan tevens in een on-bijbelse sfeer waren beland. We keren terug tot Teilhard de Chardin, die sterk analogisch denkt — met nadruk op de overeenkomst in alle analogie — en kunnen vaststellen dat men zulk een gebrek aan schroom tegenover de hoogste mysteries inderdaad in zijn denken niet zelden terugvindt; hier ligt wellicht ook schuld bij zijn opleiding, die minder bijbels en patristisch georiënteerd was dan nu meestal op seminaria e.d. het geval is. Hierbij komt nog dat de franse denker vaak sterk sciëntistisch denkt, en groter vertrouwen in de resultaten van wetenschappelijke methoden heeft dan steeds verantwoord mag heten. Om deze redenen trekt hij, doordenkende, kennis over God en kennis der Openbaring niet zelden te sterk in een verstandelijk vlak; in dit opzicht is zijn werk on-bijbels, en deze kenmerken zullen dit ook deels doen „verouderen" als de grote geestdrift hiervoor langzamerhand is weggeëbd. Maar een verdienste in zijn denken moet o.i. zeker heten dat hij tenminste een poging waagde — en met welk een durf en geestdrift! — om geloof en wetenschap, die elkaar „niet meer kenden", of minstens in een toestand van boedelscheiding verkeerden, weer dichter bij elkaar te brengen. Dit streven op zich vindt bij katholieken gemakkelijk weerklank, en het kan zich ook beroepen op een zekere rechtvaardiging in uitspraken van het kerkelijk leergezag, die toch minstens aangeven dat geloof en wetenschap wel degelijk op dezelfde objekten betrekking kunnen hebben, bij alle verschil van beschouwingswijze (zie hiervoor bijv. de goede inleiding van Karl Rahner in Overhage; „Das Problem der Hominisation", Freiburg 1961, pag. 16

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen