1967 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 24

8

W. MARSMAN

genaamde „verboden gebieden" der menselijke ervaring. De reïncarnatie van Sabbatai Levi in 1775 was een zekere Frank. Hij predikte de heilige zonde en verklaarde de wet dood. Een dialectische synthese tussen het libertijnse Sabbatianisme en het oorspronkelijk rabbijnse Judaïsme vinden we in het Chassidisme. Het Chassidisme integreerde de vdlde emotionaliteit en het mysticisme van de Sabbatiaanse beweging met de wet en discipline der orthodoxie. Zo werd de rabbinistische vorm doortrokken met een grote mate van emotionaliteit. Deze combinatie in het Chassidisme was er de oorzaak van dat het veel minder rigide was dan het oorspronkelijke Judaïsme. Het was een vrolijke levens-„bejahende" beweging. Het Chassidisme heeft een stimulerende invloed gehad bij de overgang van de middeleeuwen naar de moderne mens. Het leerde een grote persoonlijke vrijheid, zowel in emotionele als in intellectuele zin. Deze combinatie van vrije emotionaliteit en de rationale tegenbeweging vinden we terug in de psychoanalyse. Over het jodendom en de religie heeft Freud twee artikelen geschreven, n.l. „De Mozes van Michelangelo" en „Mozes en het monotheïsme". Beide artikelen publiceerde hij na een grote aarzeling. Het eerste artikel werd zelfs anonym gepubliceerd in „Imago". Hij schrijft hierover: ,,Ofschoon dat artikel onder ongewone voorwaarden verschijnt, hebben de uitgevers toch beslist het te publiceren, omdat zij de schrijver persoonlijk kennen als behorend tot psychoanalytische kringen, en zijn wijze van denken overeenstemt met de psychoanalytische gedachtengang". Het anti-joodse karakter van het werk zal allerlei schuldgevoelens bij Freud geactiveerd hebben, waardoor publicatie hem zo'n moeite kostte, bovendien twijfelde hij tot het laatst toe aan de juistheid van zijn conclusies. Hij schreef het artikel in een tijd toen hij in een grote ontreddering verkeerde over de afvalligheid van Jung. Jung, die als niet-jood president der psychoanalytische beweging zou worden, juist om de joden te redden en te beschermen tegen de officiële wetenschap, viel af. Het artikel is van groot belang voor de kennis van de persoonlijkheid van Freud. Geen standbeeld heeft ooit dieper indruk op hem gemaakt dan juist het Mozesbeeld. Drie weken lang ging hij elke dag naar het beeld om het van alle kanten en in allerlei stemmingen te bestuderen en te schetsen. „Hoe vaak ben ik de trappen opgelopen om de verontwaardigde blik van het beeld te doorstaan", schrijft hij. Freud identificeerde zich in deze gestemdheid met de menigte die geen geloof en geduld had, maar voor het gouden kalf danste (het gouden kalf.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen