1968 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 214

174

FUNDERING EN BEGRENZING VAN MEDISCH HANDELEN

die systeem-vreemd zijn voor de enkeling, systeem-eigen zijn geworden voor de samenleving in zijn geheel, zodat de enige oplossing dan gelegen is in het helpen van de enkeling zich aan te passen aan — of zich te verweren tegen — wat collectief onvermijdelijk is. Zoals u weet zijn allerlei wetenschappen bezig te onderzoeken welk evenwicht gewenst en bereikbaar is en allerlei instanties betrokken bij het bewerkstelligen van dat evenwicht. De vraag is dan primair wat tot het essentiële humanum behoort en hoe het millieu moet zijn en kan worden, dat dat humanum zo min mogelijk schaadt, zoveel mogelijk bevordert. In de direkte gezondheidszorg zijn de problemen practisch wel groot, maar principieel, voorzover ik zie, gelukkig klein. Als het tandbederf toeneemt, als de conditie van de voeten van de kinderen afneemt, is dat duidelijk een kwaad dat bestreden moet worden. De problemen worden echter veel groter als we letten op de meer practische volksgezondheid, wat men in Nederland de geestelijke volksgezondheid noemt. Sociologen letten op de invloed van structuren en groepen op de enkeling. Welk mensentype wordt door deze samenleving gekweekt? Is het heus de „otherdirected" mens, zoals Kiesman zegt, om slechts éen voorbeeld te noemen? Dan is dat ontzettend. Of behoort die ontzetting tot een terecht verouderde generatie? Nee, want als christen weet ik iets, eigenlijk heel veel, van de menselijke geconditioneerdheid van de realisering van eigen christen-zijn, en weet ik ook veel van het menszijn dat in elk geval niet door God bedoeld is. En onze evangelische visie daarop verschilt niet veel van de humanistische, zolang het gaat om het fysieke en psychische van de mens. Gelukkig maar, want we moeten samen, als christenen en humanisten, via de overheid en andere organen, het samenlevingsmillieu bepalen. En het is wel duidelijk dat er tal van structuren en factoren in de samenleving zijn die antihumaan werken. Een deel daarvan is misschien wel systeemgebonden, een ander deel moet bestreden worden, maar zolang ze er zijn, moeten we de enkeling helpen weerbaar te zijn, met name door hem te leren de situatie te doorzien, en zich er innerlijk van te distanciëren. Om slechts éen voorbeeld te noemen: voor mijn besef bevat het concurrentie-element dat diep in onze samenleving ingebouwd is, een element van strijd tegen elkaar. Hoewel het misschien systeem-eigen is, is het strijdig met de naastenliefde en bevat het daardoor iets dat psychologisch vergiftigend kan werken. Ik werk dat nu niet verder uit. Er zouden verscheidene neurotiserende en liefdeloosheid-bevorderende factoren in de samenleving aan te wijzen zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen