De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 414

Bij zijn afscheid in 1965 formuleerde Dooyeweerd deze oorspronke-

lijke bedoeling van de VU veel breder door te spreken over een

oecumenisch-reformatorisch grondmotief. Maar ook in 1965 ging het

nog steeds om een bredere formulering van het oude, radicale

standpunt, waaraan in 1980 niet meer werd vastgehouden. Dooye-

weerd zei in zijn afscheidsrede:

Dit grondmotief, dat in zijn radicale bijbelse zin de mens in de wortel

zijner existentie raakt, dat heel ons leven en denken in Christus een

nieuwe richting wijst en ons oproept tot een dagelijkse strijd tegen de

afvallige neiging van ons hart, is ook het ware reformerend beginsel

voor ons wetenschappelijk denken, dat naar zijn aard geen voogdij van

kerk of staat verdraagt, maar aan onze Universiteit zich in de vrijheid

dient te ontplooien, waarmee Christus ons heeft vrijgemaakt.

Dit standpunt van Kuyper, Dooyeweerd en anderen, huldigt

menigeen aan de VU niet meer. Wel wil de VU 'christenen de

ruimte bieden, de vrijheid geven, met elkaar wetenschap te

beoefenen in de context van onze tijd en de christelijke waarden en

normen door te geven.' Maar dat 'met elkaar wetenschap

beoefenen' bevat een grote dosis synthese met het moderne, post-

christelijke denken.

De oorspronkelijke bestrijding van de synthese is op

aanvaarding ervan uitgelopen. Het specifieke van de VU wordt niet

langer met de volle inzet van ieder bevorderd en de

gehjkschakeling met de openbare universiteiten wordt niet

beleidsmatig tegengegaan. Het ontbreekt aan perspectief om op de

oude weg voort te gaan.

Terugkeer naar het standpunt van A. Kuyper of H. Dooyeweerd

lijkt niet mogelijk. We kunnen niet aanvaarden dat de mens bestaat

uit twee substanties. We geloven niet meer in een onsterfelijke ziel

of een boven-tijdelijk hart. De mens heeft niet iets in zichzelf dat

bestendig is of in staat boven de schepping uit te grijpen. Wie enig

besef heeft van de afstand tot de verste sterren-stelsels en de tijd

dat hun Hcht nodig heeft gehad om ons te bereiken, erkent de

nietigheid van ons bestaan. Hubris, geestelijke of hever religieuze

overmoed, is het om het hart als centrum van de mens met de

gnostiek goddeUjk te noemen of met de mystiek in staat om zich

met God te verenigen boven de grenzen van de schepping uit.

Wie zich op het verleden bezint en wie dan een religieus

perspectief zoekt, moet beginnen met duidelijke uitspraken over

408

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen