Dr. Abraham Kuyper en de Vrije Universiteit - pagina 292

Lohman keerde zich nu ook publiek af van een universiteit die op ge-

reformeerde beginselen was gegrond. Voortaan poogde hij de stichting

van bijzondere leerstoelen aan de rijksuniversiteiten te bevorderen.

Kuyper had geen vrede met de kritiek van Lohman. Hij besprak zijn

brochure in zestien Herautartikelen. Daarna begon hij opnieuw met een

slotserie van drie artikelen. Toen was hij nog niet klaar en volgde nog

een nieuwe serie van vier artikelen. Deze laatste artikelen gingen over:

'Is onze kennis van de waarheid gelijk aan die waarheid zelve?' Daarop

volgde, nog steeds naar aanleiding van de brochure van Lohman, een

discussie met dr. D.J. de Geer over de betekenis van de geschiedenis, en

met pater Th. F. Bensdorp over de pluriformiteit der waarheid.

Op de hoofdzaken van Lohmans kritiek ging Kuyper breed in, maar

niet op de fijne puntjes. Dan onttrok hij zich aan het gestelde probleem,

met opmerkingen zoals: 'deze grove, op niets steunende, en door niets

gerechtvaardigde beschuldiging.'

Het kernpunt van het geschil met Lohman, dat de senaat van de VU

in plaats van de gereformeerde beginselen tot grondslag nam een metho-

de om de calvinistische beginselen uit de geschiedenis na te speuren, wil-

de Kuyper niet zien. Kuyper ontkende dat hij te Leiden een methode had

geleerd.

'De heer Lohman acht dan, dat Dr Kuyper vooral aan de "methode"

der Leidsche hoogleeraren veel verplicht is.'

Welnu, schreef hij, 'dat in die dagen aan de beoefening der methodo-

logie te Leiden zoo goed als niets gedaan werd. Schrijver dezes althans

heeft er nooit op eenig college iets van gehoord.'

Kuyper was blijkbaar een en ander vergeten, bijvoorbeeld dat hij op

26 april 1885 bij de dood van Scholten had geschreven:

'dat hij het is geweest en geen ander, die het weer aangedurfd heeft,

om onze kerken terug te roepen tot haar reformatorische beginselen.'

En dat had Scholten met een duidelijke methode gedaan, en Kuyper

had daar colleges over gevolgd. Scholten had daar uitvoerig over ge-

schreven in zijn De Leer van de Hervormde Kerk en Kuyper bezat dat

boek. Ook hadden Kuyper en de hoogleraren van de VU juist die metho-

de van Scholten overgenomen in hun Publicatie van den Senaat der

Vrije Universiteit in zake het onderzoek ter bepaling van den weg die tot

de kennis der Gereformeerde Beginselen leidt.

Wat dat betreft had Lohman in de roos geschoten.

De Vrije Universiteit had de gereformeerde beginselen (principiële uit-

gangspunten) losgelaten en ingeruild voor het historische calvinisme als

norm voor verder handelen. En die calvinistische beginselen waren te

vinden als men de leidse methode, die Scholten aan Rutgers, Kuyper en

Bavinck had geleerd, volgde.

286

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen