De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 75
De Vrije Universiteit van 1905 tot 1955, een halve eeuw geestesgeschiedenis van een civitas academica.
is over het verband tusschen de Geref. beginselen en de Rechtswe-
tenschap. Reeds in 1894 werd erkend dat dit niet mocht uitbhjven.
Toch bleef het uit. Moge het ons thans spoedig komen verrassen'.
Alle driestarren, hier en daar ietwat afgezwakt en van een
voorwoord en enkele citaten voorzien, publiceerde Kuyper bij Kok
in Kampen, onder de titel Starrentritsen.
Wie aan de gezichtseinder van de Kuyperiaanse eeuw het
vuurwerk van deze starrentritsen ziet opflakkeren, vraagt zich bij
het naknetteren van die verre persflitsen af, waar de grens ligt
tussen Pro Rege en zelfzucht. Ontstellend moeilijk kon de oude
Kuyper het leiderschap uit handen geven.
Bavinck nam nu het initiatief tot een antwoord aan Kuyper. In
november 1915 verscheen Leider en Leiding in de Anti-Revolutionaire
Partij door A. Anema, H. Bavinck, P.A. Diepenhorst, drie VU-
hoogleraren, en door Th. Heemskerk en S. de Vries, twee VU-
curatoren. De betoogtrant was die van Bavinck. Met een loyale
samenvatting van Kuypers betoog en standpunt werd begonnen.
Vervolgens werden opmerkingen en bedenkingen ingebracht, 'fair'
maar ook 'to the point'. Naar aanleiding van Kuypers bestrijding
van Koffijberg, werd eerst gevraagd 'of zulk een behandeling nu
Christelijk is?' en daarna: 'sluit het Antirevolutionaire leiderschap
het recht en de bevoegdheid in, om leden der partij, die op de
meest bescheiden wijze in een zaak, welke zelfs geheel buiten de
pohtiek hgt, hunne bedenkingen inbrengen, op zulk eene onheusche
en smadelijke wijze te bejegenen? En zijn de andere leden der
partij gehouden, om zulk een oordeel van den leider der partij te
onderschrijven, op straffe van anders als afwijkende broederen
beschouwd te worden, die op scheuring aansturen?'
In een actuele kwestie had Kuyper willen binden aan Ons
Program, waarover hij zelf kort tevoren had verklaard dat deze
toelichting: 'in 1878, dus bijna veertig jaren geleden, geschreven is
door iemand, die pas uit het predikantenleven komende, daarover
zijn denkbeelden vlug ontwikkelde'. Het leek er op dat Kuyper de
partij, met uitzondering van zichzelf, niet alleen aan het program
maar ook aan Ons Program wilde binden.
Verder moest Kuyper beseffen dat de tijden en problemen
veranderd waren. Ziel- en opvoedkundige vraagstukken,
kerkverlating en evangehsatie vroegen de aandacht, evenals de
sociale kwestie, en daarover moest gezamenlijk overleg gepleegd
worden. Een Leider, die commandeerde, was uit de tijd. 'Wij
71
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 460 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 460 Pagina's