De Vrije Universiteit: Gewoon bijzonder - pagina 30

leerstellige formuleringen, voor een deel opeens

weer - of liever: nog - verrassend actueel. Waar

ging het om?

Met de verspreiding van de ideeën der Verlichting

was de ontwikkeling van de wetenschap

ontegenzeglijk in een stroomversnelling geraakt.

Het menselijk verstand, de logica en de rede

maakten daarin meer dan ooit de dienst uit, met als

gevolg een welhaast onstuitbare opmars van het

'sciëntisme': een verheerlijking van de wetenschap

die zo ver ging dat men alras de wetenschappelijke

redenering als exclusieve bron van alle kennis

beschouwde. De heersende wetenschapsfilosofie

van die tijd ging uit van het principe dat

uiteindelijk de gehele werkelijkheid analyseerbaar,

verklaarbaar en mogelijk zelfs manipuleerbaar is,

wanneer men deze met de rede benadert.

Tegen dit sciëntisme kwam met name de

belangrijkste oprichter van de Vrije Universiteit,

Abraham Kuyper, in verzet. In Kuypers ogen

leidde de tomeloze verheerlijking van de menselijke

rede en de verafgoding van de rationele wetenschap

tot menselijke zelfoverschatting, tot het

schromelijk verwaarlozen van elke vorm van

metafysisch denken, en tot een onaanvaardbaar

klinisch uiteenrafelen van de werkelijkheid in

volstrekt geïsoleerde onderdelen. Tegenover het

laatste stelde Kuyper de eenheid van het menselijk

denken en kennen, en het organisch geheel van alle

wetenschappen.

In zijn eigen bewoordingen: "Eerst waar de eenheid

van heel het kosmisch leven doorgluurd wordt,

viert de wetenschap haar hoogste triomf." Immers,

28

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen