Medische psychologie - pagina 28

26 Van der Ploeg

Controle

Na de primaire beoordeling volgt onmiddellijk de zogeheten secundaire beoordeling.

De persoon vraagt zich af: "Hoe kan ik controle herwinnen of controle verwerven?",

"Wat kan ik doen om deze situatie of gebeurtenis te beheersen?" Deze secundaire

beoordeling is een wezenlijke en noodzakelijke aanvulling op het primaire proces van

betekenisverlening. Er zullen besluiten genomen moeten worden over de vele

mogelijkheden om de stressbron te hanteren. Immers, de beoordeling: dreiging,

verlies, neutraal of uitdagend, hangt mede af van de mate waarin we denken dat we

controle kunnen (gaan) uitoefenen. De persoon zal met behulp van zogeheten

copingstrategieën en copingvaardigheden de situatie of gebeurtenis onder controle

proberen te krijgen.

Algemene ideeën en overtuigingen over de eigen competentie en mogelijkheden om

velerlei situaties te kunnen hanteren, zoals zelfvertrouwen, controleerbaarheid van

een situatie, en interne 'locus of control' (interne beheersing of gerichtheid) zijn

voorlopers van secundaire beoordeling. Mensen die op hun eigen vaardigheden om

problemen op te lossen vertrouwen, zullen minder snel dan anderen een situatie als

'bedreigend' ervaren. Omgekeerd zullen bijvoorbeeld pessimisten vlugger de

betekenis 'dreiging' gebruiken; dit zal ook hun gevoel dat zij een situatie onder

controle kunnen krijgen (ongunstig) beïnvloeden. Persoonlijke ontwikkeling, de

individuele geschiedenis van mensen bij het omgaan met problemen en de

persoonlijkheid hebben dus invloed op zowel de primaire als de secundaire

beoordeling.

Coping

Bij de secundaire beoordeling wordt in feite de balans opgemaakt van alle mogelijke

manieren om controle te kunnen herwinnen of te verwerven, dat wil zeggen: coping.

Hiermee worden alle cognitieve en gedragsmatige strategieën bedoeld die mensen

gebruiken om om te gaan met interne en externe stressbronnen. Twee belangrijke

vormen van coping worden onderscheiden:

1. probleem- of taakgerichte coping, en

2. emotie- of individugerichte coping.

Probleemgerichte coping impliceert dat feitelijke veranderingen worden aangebracht in

de verstoorde relatie tussen omgeving en persoon. De 'stress zelf wordt aangepakt.

Voorbeelden zijn: het veranderen van de situatie, het nemen van risico's om de

stressor tegemoet te treden, actief informatie gaan zoeken, actief emotionele steun

gaan verwerven, vermijdingsgedrag vertonen.

Emotiegerichte coping heeft als doel: de reductie of de beheersing van de emotionele

spanning die door de stress wordt opgeroepen. In mindere mate zal men proberen om

de omgeving of de stressbron te veranderen. Bij emotiegerichte coping gaat het vooral

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen