Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 16

regio, en niet meer uit de kring van de geloofsgenoten. Niettemin wil ze nog altijd een

bijzondere universiteit zijn. Wat ze daarmee bedoelt en of ze het weet waar te maken, zal

de slotvraag zijn.

Die thematische gerichtheid brengt met zich mee dat een aantal belangrijke aspecten

van het universitaire leven slechts zwak belicht zullen worden. Dat geldt met name voor

de beoefening van de wetenschap, voorzover die niet duidelijk was gestempeld door de

bijzondere doelstelling. Die concentratie op één centraal thema werd mede mogelijk ge-

maakt door de gelukkige omstandigheid dat de meeste faculteiten ter gelegenheid van

het lustrum van 2005 hun eigen gedenkboeken hebben samengesteld, die het hele uni-

versitaire bedrijf elk van die bepaalde zijde belichten.

Hoogleraren spelen in dit boek een voorname rol. Toch is het geen professorenge-

schiedenis. Juist als het gaat om een bijzondere instelling als de Vrije Universiteit verdie-

nen de studenten nadrukkelijke aandacht. Ten eerste zijn veel vu-hoogleraren uit eigen

kring voortgekomen. Ten tweede zijn de studenten als het ware de proef op de som.

Werden zij zo doeltreffend gevormd dat zij in staat en bereid bleken de traditie waarin de

vu wilde staan daadwerkelijk voort te zetten.^ Als gevolg van de prominente aanwezig-

heid van studenten treden hier regelmatig twee functionarissen op, die beiden de naam

rector dragen. Met 'rector' zonder meer wordt doorgaans de rector magnificus van de

universiteit bedoeld, terwijl de eerste man van het studentencorps meestal als 'rector

corporis' wordt aangemerkt.

Een speciale vu-categorie vormen de leden van de organisatie die haar leven begon-

nen is als Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerden Grondslag. De Vrije

Universiteit was daardoor een universiteit die in directe relatie stond met die sector van

de maatschappij waaruit ze voortkwam. En meer nog: in de constructie van 1880 was de

ledenvergadering voor haar de hoogste autoriteit. Dat bracht de Vrije Universiteit in af-

hankelijkheid van de gereformeerde publieke opinie. De wisselwerking tussen de uni-

versiteit en haar gewoonlijk meer behoudende achterban mag daarom in de vu-geschie-

denis nooit buiten beeld raken.

II

Bij de jubilea van 1930, 1955 en 1980 zijn eveneens gedenkboeken verschenen. De au-

teurs - eerst Rullmann, daarna tweemaal Roelink - hadden steeds de vrijheid het verhaal

zo te vertellen als zij het zelf zagen. Dat is ook nu het geval. Rullmann en Roelink moch-

ten aannemen dat hun voorstelling van zaken in de vu-gemeenschap breed geaccepteerd

zou worden. Ik ben daar minder zeker van. Maar wat ik wel heb ervaren is dat ik nooit te-

vergeefs op iemands medewerking een beroep heb gedaan. Dat geldt voor het personeel

van de bibliotheek, van de afdeling archiefzaken, en van het documentatiecentrum voor

de geschiedenis van het Nederlands protestantisme. Het geldt evenzeer voor de leden en

12 EEN HOEKSTEEN IN HET VERZUILD BESTEL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen