Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 395

schouwden de ministeriële wil als een onweerstaanbare natuurkracht. We moesten niet

achter de feiten aandraven, de voorbereidingen waren al in volle gang. In de politiek, zei

rector Datema, is concentratie van kwaliteit een algemeen aanvaard streven, 'dat doel

staat niet meer ter discussie'.^^o

Datema zelf werd voorzitter van een selectiecommissie, die facultaire voorstellen zou

beoordelen.^91 Het College van Bestuur wilde dat de faculteiten nu zouden kiezen. Het

geld, zo heette het, moest gaan naar de beste groepen. Het tweede garnituur kon

drastisch afgeslankt worden. Toen de chemici tegenwierpen dat zij in hun faculteit vijf

gelijkwaardige onderzoeksgroepen herbergden, ging Datema aan het probleem eenvou-

dig voorbij met het antwoord dat kiezen verplicht was. En moeilijk hoefde het helemaal

niet te zijn. Het criterium was zo eenvoudig als het maar kon zijn: kwaliteit, en niets an-

ders dan kwaliteit.^9^ Hoe men met die maatstaf zou kunnen kiezen tussen gelijkwaardi-

ge grootheden gaf Datema niet aan. Afgaande op de gevolgde praktijk heeft het er al-

thans alle schijn van, dat veel minder de moeilijk te beoordelen kwaliteit van het

onderzoek de doorslag gaf als wel de organisatiegraad - of onwelwillender geformuleerd,

de graad van bureaucratisering.

Inmiddels heeft de wetenschap ook deze zoveelste hergroepering van mensen en

mogelijkheden overleefd. Onderzoeksscholen, lezen we in het lustrumboek van de eco-

nomische faculteit, streven een tweeledig doel na. Dat is ten eerste het opleiden van

promovendi, ten tweede 'het verrichten en stimuleren van fundamenteel en toepas-

singsgericht onderzoek'.^93 Dat zijn dus twee gangbare taken van de universiteit, en daar

kunnen honderd onderzoeksscholen niets wezenlijks aan toevoegen. Daarom was het

van het begin af te wensen dat het universitaire onderzoek voor het overgrote deel in de

nieuwe scholen plaats zou vinden. Datema zei in 1992, dat de Vrije Universiteit twee

onderzoeksscholen zou voordragen, en in een aantal andere participeren.^^4 Twee jaar

later kende de universiteit vijftien onderzoeksinstituten, en participeerde ze in 43 erken-

de onderzoeksscholen.^95

Het einde is nog niet in zicht. De Raad van Advies voor het Wetenschapsbeleid gaf in

1989 onomwonden te kennen, dat de universiteiten onvoldoende in staat waren excel-

lent onderzoek te bevorderen. Daarom zou de financiering grondig moeten veranderen.

'Een belangrijk deel van de middelen voor onderzoek dient voortaan buiten de univer-

siteiten om te gaan naar de toponderzoekers.'^^6 Dat is nu precies wat veertien jaar later

de toen fungerende minister mevrouw M. van der Hoeven aanvoerde als een doelstelling

van haar eigen beleid: universitaire gelden overhevelen naar NWO, om succesvol weten-

schappelijk onderzoek extra te belonen.^'' Daar komt het bij alle veranderingen telkens

weer op neer. Zo hebben sinds Deetman alle ministers gedacht. De universiteiten geven

hun geld verkeerd uit. Ze willen elke wetenschap de kans geven zich in het onderzoek te

ontplooien, in plaats van het grootste deel van de middelen ter beschikking te stellen van

de toponderzoekers. Wie niet tot die gelukkige categorie behoort, krijgt pas geld als hij

eerst zonder geld heeft bewezen heel goed te zijn. Gelijke kansen dus voor iedereen.

PRIVATISERING VAN CELOOF 1980-2005 391

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen