Een handvol filosofen - pagina 451

/ Sociaal-culturele en politieke filosofie 447

seerd. In zo'n politieke orde toont een bestuurder liefde voor het volk, en is hij bij de

burgers geliefd. 3) Economie van de vrije markt: op dit terrein, waar velen alleen

maar gericht zijn op eigenbelang, behoort volgens Adam Smith sympathy te bestaan.

Dat wil zeggen dat iemand in ruilverhoudingen niets gedaan krijgt, indien hij slechts

uitgaat van zelfliefde en eigenbelang. De markt is alleen maar mogelijk op grond van

sympathy: als mensen zich wederzijds verplaatsen in eikaars situatie, komen vraag en

aanbod bij elkaar en komen tussen koper en verkoper gedeelde belangen tot stand. In

dit verband gebruikte Buijs, met een verwijzing naar de Schotse moraalfilosoof Fran-

cis Hutcheson, het woord public love.''''

Buijs is echter genoeg realist om te beseffen dat de door hem geschetste 'agapeische

domeinen' veelszins haaks staan op de feitelijke werkelijkheid, waar macht, onder-

drukking en eigenbelang overheersend zijn. Hij erkende dat het eerste en tweede do-

mein van de ordo caritatis (zowel de wereld van directe relaties als die van instituties)

mogelijkheden van pervertering kennen: afstomping van mensen en ontzieling van

instituties. Zo kunnen bijvoorbeeld procedures de boventoon voeren, terwijl men

het zicht is kwijtgeraakt op de bestaansreden en de bestemming van een organisatie

die een doel op zichzelf is geworden ... tot er een crisis komt. Mensen en instituties

kunnen hun 'agapeische' aspiraties kwijtraken ten aanzien van een goede staat, een

goede civil soaety en een goede economie. Buijs toonde zich echter geen doemden-

ker. Hij zag in de samenleving nog een reservoir van 'agapeïsch' besef waarop een ap-

pèl kan worden gedaan om op verschillende 'domeinen' instituties te laten voldoen

aan de behoeften waarvoor ze zijn ingesteld. Maar hoe? Buijs bepleitte in zijn rede

voor domeindialogen tussen de bedrijven, maatschappelijke organisaties, media en

overheidsinstanties over de basale kritische vraag: doen we de dingen die we moeten

doen, en doen we de dingen goed? In deze dialogen is van primair belang dat de deel-

nemers out of the scource denken. Dat wil zeggen dat zij teruggaan naar de 'agapei-

sche' oorsprong van een maatschappelijke, politieke of commerciële organisatie, ten-

einde de vraag naar een werkelijke vernieuwing ervan te kunnen beantwoorden.'"

Govert Joan Buijs werd geboren op 30 juni 1964 in het toenmalige Friese d o r p M u r -

merwoude (het tegenwoordige D a m w o u d e ) , waar zijn vader predikant was in de

Christelijke Gereformeerde Kerk. Aan de christelijke scholengemeenschap O o s -

tergo in D o k k u m haalde hij in 1982 het eindexamen v w o en ging vervolgens naar

de Vrije Universiteit om politicologie te studeren (doctoraalexamen 1987). Tijdens

deze studie liet hij zich o o k inschrijven als filosofiestudent met sociale filosofie als

hoofdrichting. O m d a t hij een deel van deze studie wilde doen aan het Institute for

Christian Studies, verbleef hij in 1987-1988 een jaar in T o r o n t o .

Het verblijf in T o r o n t o was voor zijn studie inspirerend en de sociaal- en poli-

tiek-filosofische theorieën bleven hem boeien, maar hij kende o o k m o m e n t e n van

reflectie op zijn studie en het verdere verloop van zijn leven. D e z e reflectie bracht in

zijn gedachten meer ruimte voor zijn reeds lange tijd bestaande belangstelling voor

theologie. In 1987 had hij naast de voltooiing van de politicologiestudie ook de p r o -

pedeuse theologie gehaald aan de Vrije Universiteit. T o e n hij in 1988 weer in N e -

derland arriveerde, ging hij niet terug naar de Vrije Universiteit. Aanvankelijk met

aarzehng, maar tenslotte toch met overtuiging besloot hij o m theologie te gaan stu-

44 Buijs, Puhheke liefde, pp. 15-27.

45 BUIJS, Publieke liefde, p. 37.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen