GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

LITERATUUR EN KUNST

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

LITERATUUR EN KUNST

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Edith's huwelijk, door Jilles Limburg. — Uitgave van H. A. v. Bottenburg, Amsterdam.

Edith's Huwelyk.

Het is niet de eerste maal, d'at ds Anne Blank, de hoofdfiguur uit dezen roman, door Jilles Limburg ten tooneele wordt gevoerd. Blijkens vorige publicaties hieeft de schrijver zijn hart verpand aan dezen held. Nu, laten we hopen dat we in „Editli's huwelijk" voor liet laatst op de belevenissen van dezen boeken-dominé getracteerd worden. Het zou werkelijk heel onaangenaam zijn om hem tot zijn emeritaat te moeten gadeslaan, geteekend in boeken van het slag van „Edith's huwelijk". Jilles Limburg kan niet schrijven. En nu bedoelen we schrijven in de allereenvoudigste beteekenis: zinnen vormen die lóópen. Er komen in dit boek zinnen voor die kop noch staart hebben. Men zou daar heel gemakkelijk eenige bladizijden mee kunnen vullen, zonder eerst te moeten zoeken. Dat is echter niet noodig. Maar omdat een recensent toch moet bewijzen wat hij beweert, laten we een kleine bloemlezing volgen. U krijgt dan meteen een indruk van den stijl, waarin dil boek geschreven werd.

— blz. 18. Daarom was Ferdinand' ook lid van deze beweging geworden, hoewel hij er geen werkzaam aandeel aan nam, nooit een vergadering bezocht en wanneer hij Zaterdagsavonds en Zondags, als hij bij zijn verloofde was ging hij; als het even kon, met haar wandelen, of onttrok hij zich op andere wijze aan het gezelschap, omdat hij er niets voor voelde om ellc uur van zijn vrijen tijd over „actie" en „staken" te spreken.

— blz. 87. Eenmaal argwaan, merkte hij aan ieder ding de verandering, die met haar had plaats gevonden.

— blz. 100. 't Was dat alleen Edith, die deze gelegenheid niet wilde laten voorbijgaan, zonder dat ze hem eenige vragen gedaan had, die haar hart benauwden, begon, anders was er niets gesproken geworden. —

In het laatste boekennummer van de Standaard poneert mevrouw Hendrika Kuyper—van Oordt de stelling: „Wie schrijven gaat moet zijn taal volkomen beheerschen". Ze breekt een lans voor den goeden, d.i. den zuiveren stijl. De hoofdzin moet op zijn plaats staan, en op het eerste gezicht begrepen worden. Nu, ik geef u dat te doen bij liet proza van Jilles Limburg! In alle opzichten vertoont dit boek de sporen van haastig geschreven te zijn. Er springt een architect in rond, die op de eerste bladzijden Roorda heet. In het laatste hoofdstuk heet deze man plotseling Verschoor. En daar wordt hij niet éénmaal met dien naam aangeduid, zoodat men nog aan een „slip of Üis pen" kan denken, maar acht maal in twee blad^ zijden.

En bleef het nu nog maar bij deze bezwaren. Maar we zijn genoodzaakt er te noemen van ernstiger aard. In elk der boeken van dezen schrijver wordt een groote plaats ingeruimd aan de kerlc, althans, aan het leven der „kerkmenschen". We zullen allen wel toestemmen dat de kerkbanken niet gevuld worden door heiligen. Maar in de boeken van Jilles Limburg worden deze menschen, de leden dus van Christus' kerk, u voorgesteld'ƒ" eèri verzameling huichelaars, oplichters en farizeërs.

gjjjia zonder uitzondering zijn het menschen, die de kat in 't donker knijpen.

Het lust ons niet, u den inhoud van dezen roman na te vertellen. Er komt genoeg onwaarscbijnlijks en sensationeels in voor om dit boek, dat zich toch aandient als een Christelijke roman, te bestempelen met den naam „draak". Maar het is klaarblijkelijk de bedoeling van den schrijver geweest om ons de volgende tegenstelling voor te houden: hoe prachtig steekt het zuivere, geloovige zoeken van een „uit de wereld gegrepen" meisje als Edith af tegen de kleine, haatdragende verdachtmakingen van de gemeenteleden van ds Blank.

De koster uit deze gemeente is een bedrieger, die zich bezondigt aan „valsch gewicht". De zoon van den koster is een dief, die de catechisatie^ bussen leeghaalt. Er is een ouderling, die een slecht echtgenoot en slechte vader is. Een ander ouderling is een zelfingenomen kletskous. Een derde lid van dezen illusteren kerkeraad ontziet zich niet om, in samenwerking met zijn heele gezin den dominé en diens vrouw rondom te belasteren. Wanneer Edith (het meisje-uit-de-wereld) voor het eerst onder Anne Blank's gehoor zit en naar een „gloedvolle" preek luistert over „Dit heb Ik tegen u, dat gij voor een rotssteen des velds verlaten hebt de sneeuw van den Libanon", merkt de schi-ijver op: „Tusschen al die honderden menschen was zij waarschijnlijk dien morgen de eenige voor wie al het aardsche bezit niets werd". Enfin, van dienzelfden bezielden prediker zegt de schrijver even later: „En in hetzelfde oogenblik, dat Anne Blank met al den gloed, die in hem was; , sprak van den schat des Hemels, werd zijn hart vervuld van de heerlijkheid van het aardsche bezit van die jonge vrouw, die daar neerzat en de woorden indronk, die van zijn lippen kwamen." Me dunkt, verder commentaar ïs overbodig.

Het is niet aangenaam om zoO' over een boek te moeten schrijven. En vooral niet wanneer dit boek voorkomt op het programma van de V. C. V., de „Vereeniging Christelijke Volksboekerij". Laten we hopen, dat de andere deelen van deze bibliotheek beter zijn, en dat die beantwoorden aan het devies dat vóór in het programma staat:

Voor hen die literatuur zoeken Voor lezers van boeiende boeken Voor ©en ieder die leest: Christelijke lectuur die goed is.

Want „Edith's huwelijk" is geen literatuur, het is niet boeiend, en het is onstichtelijk. D.w.z., het bouwt de Kerk van Christus niet, maar breekt haar af.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 januari 1939

De Reformatie | 8 Pagina's

LITERATUUR EN KUNST

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 januari 1939

De Reformatie | 8 Pagina's