Revue 2001 - pagina 78

meer: "In de atmosfeer is fotochemie aan de orde van de dag. In het groot gebeurt hier wat ik in het Laser Centre simuleer. Boven de ozonlaag is er veel meer ultraviolette straling en er spelen zich daar chemische processen af, die we nog niet helemaal begrijpen. Stikstofoxyden, met name N2O, werken daar onder invloed van licht als katalysator bij de afbraak van ozon. Door de invloed van licht op die reacties in kaart te brengen, wordt duidelijk wat daar gebeurt, waardoor een kwantitatieve analyse van atmosferische processen, zoals het broeikaseffect, beter mogelijk wordt." Janssen vindt de maatschappelijke relevantie mooi meegenomen maar niet noodzakelijk: "zonder fundamenteel onderzoek is geen enkele wetenschap groot geworden." Optische pincet Maatschappelijke relevantie is voor Cijs Wuite (divisie Natuurkunde) een drijfveer. Wuite ontving begin dit jaar van NWO een speciale beurs die voor veelbelovend onderzoek in het leven is geroepen. Zijn onderzoek is zo veelbelovend, omdat hij een bekend verschijnsel vanuit een ongewone hoek benaCOM

PVL

Schema optische

vrije

Universiteit

VIP

dert. Wuite houdt zich bezig met reacties van en aan grote moleculen. De laser gebruikt hij daarbij als een pincet. "Ik ben erin gerold, toen ik in de Verenigde Staten mijn promotieonderzoek verrichtte. Ik wilde iets doen met 'single molecule' technieken. Daarbij verricht je onderzoek aan één enkel molecuul." Hij kwam als natuurkundige in een biologisch onderzoeksveld terecht: RNA-polymerase. Dat is een enzym dat ervoor zorgt dat genetische gegevens op het DNA worden 'vertaald' naar een RNA-molecuul dat uiteindelijk wordt gebruikt voor de vervaardiging van een eiwit. Een eiwit treedt in chemische reacties op als katalysator, waardoor in een cel bijvoorbeeld blauw pigment wordt aangemaakt (of bruin, naargelang de genetische informatie). Daardoor krijgt iemand blauwe of bruine ogen. Het DNA functioneert in het vertaalproces als een soort cassettebandje dat wordt uitgelezen door het langs een leeskop te trekken. Hierbij wordt een afdruk van het DNA gemaakt, RNA genoemd. "Er is best veel over bekend, maar de dynamiek van het proces is niet zo duidelijk. Vaak is gekeken naar de werking van bepaalde eiwitten door hun functie te blokkeren en dan te kijken welke producten je overhoudt. Ik wil weten hóé die eindproducten zijn ontstaan. Hoe stevig trekt de ieeskop aan de DNA-streng? Bij welke tegenkracht krijg je een vastloper?" Om zulke vragen te beantwoorden, was apparatuur nodig, waarmee je één DNA-molecuul kunt manipuleren. De laser kan dat. Wuite maakt gebruik van een bolletje polystyreen (kunststof), dat hij vooraf insmeert met strepta-

PM

trap

Biophysical journal, vol 79, Aug. 2000

amsterdam

Revue

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen