Studentenalmanak 1914 - pagina 204

194 FARRAGO

„Welche Menschen ! Ihresgleichen werden wir nimmer sehen.

„Dachten denn die Menschen jener Zeit niemals über das

nach, was sie thaten ?" fragten wir.

„Freilich dachten sie, Kinder", erwiderten die Alten.

„Aber nicht so wie wir denken", behaupteten wir. Und dann

verstanden die Alten nicht, was wir meinten.

Wir aber dachten an den wunderlichen Geist der Selbst-

kritik, der seinen Einzug schon in unsere Herzen gehalten hatte".

Ibsen erkent niet de zonde, de verdorvenheid van den wil,

en predikt daarom de souvereiniteit van den wil en bestrijdt de

critiek van het geweten. Zoo loopt consequent dit ideaal der

vrijheid uit op een verheerlijking van het slechte naast het goede,

op een figuur als Hedda Gabler, op een zich los voelen van de

wet, die boven ons staat. Dat is de strijd van Juliaan, dat de

eischen van Christus niet in hem zijn, maar buiten hem, hoewel

het geweten hem niet toelaat er van los te komen. Maak u dan

vrij, zegt Maximos, en stoor u niet aan een wet die uw eigen

niet is. Dat is consequent Ibsens leefregel. Doch deze kan op

deze aarde niet meer toegepast. In het het Paradijs was er een

handelen uit het volle, rijke menschenhart, zonder beoordeeling

onzer daden, intuïtief en spontaan, noodwendig en toch vrij. En

ook de wil van den nieuwen mensch zal tot inhoud hebben den

wil des Vaders, Die in de hemelen is, en ook daar zal het zijn

vrije noodwendigheid van willen en handelen. Doch hier is er

een strijd ook in den christen tusschen Sollen en Wollen, tusschen

Christus' eischen en de begeerte van onzen wil, en hebben we

door het geweten ons te beoordeelen aan en door kracht van

boven ons te reformeeren naar Gods wet.

*

De nieuwe mensch moet waar zijn: dat is bij Ibsen gezegd,

moet den moed hebben de realiteit van zichzelf en zijn omgeving,

van zijn idealen en luchtkasteelen aan te zien. Het „Sei in der

Wahrheit!" van Björnson is ook Ibsens vaak herhaald parool.

Het behoort tot den adel van karakter, wil en gezindheid, die hij

aan de Drontheimer arbeiders predikte. Het is hier tegelijk een

waarheids- en een werkelijkheidseisch. We moeten ons zelf in het

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen