Vrije Universiteitsblad 1946 - pagina 52

openbare universiteiten —- vindt telkens weder weerklank en m het bijzonder in onzen tijd, nu immers — zqp stelt men — zooveel in de geesten is veranderd, nu de vijandigheid tegen het Christendom, waarbij het als een dom vooroordeel werd- gewraakt, heeft plaats gemaakt voor een bereidheid tot luisteren, die moet worden aangegrepen. Sinds 1880 veel veranderd Inderdaad, er is sinds .1880 veel veranderd. Toen meende de heerschende wetenschap nog op den drempel te staan van een nieuw tijdperk, waarin zij de menschheid de oplossing van de diepste en hoogste vragen des levens zou kunnen aanbieden. Toen werd in hooghartig zelfbewustzijn op alle historie en traditie neergezien. Alleen de ervaring werd als bron van kennis aanvaard; enkel het logisch-mathematisch bewijs had gezag. Het geloof was een overwonnen standpunt. Slechts hij, die zich losmaakte van alle geschiedenis en overlevering, niets aanvaardde op gezag en alleen op ervaring en verstand vertrouwde, zag zich het perspectief geopend op een betere toekomst. Hoe sterk is dit gewijzigd. De 19e eeuw was de eeuw van het wetenschappelijk optimisme, maar naarr^ate zij voortschreed, daalde dat optimisme. Bij alle ontdekkin'gen was men de vraag: „Wat is het leven?" ,,Wa.t is de mensch?" nog weinig nader gekomen. Het nieuwe materiaal stapelde zich hoe langer hoe hooger op, maar de oplossing van de levensvragen bleef zich aan den greep der wetenschap onttrekken. Het verstand werd tot stikkens toe vervuld, het hart bleef onbevredigd. De reactie daartegen zette zich in 1880 niet enkel in de stichting onzer Universiteit in, dat jaartal is ook verbonden aan de beweging in onze litteratuur, die het bewijs leverde van de toenemende onbevredigdheid, het veldwinnend scepticisme. De teleurstelling op het cultuur-optimisme uitte zich daarin. Van de massa, die niet mede blijkt te kunnen, wendde men zich af; men liet de substantie, welke niet is te doorgronden, ter zijde, om zich aan vorm en klank te bedwelmen. Tegenover de zelfverzekerdheid van het verstand trad het relativeerend scepticisme; anxiere behoeften dan die van de rede deden zich gelden. Discnssie rondom , Wij willen deze ontwikkeling, deze I . u r\ 1 •• geleidelijke ommekeer in de geesten het Hooger Onderwijs ^-^^ ^^^^^^ vervolgen, doch wel haar re.sultaat beschouwen in de di^cussiej-'Tvelke zich vooral sinds de bevrijding rondom het Hooger Onderwijs aan het ontwikkelen is. In een stroom van litteratuur, die zich in het afgeloopen jaar over ons heeft uitgestort, keert telkens de klacht terug over de eenzijdige verstandelijkheid en over het specialistendom, welke de Universiteit kenmerken. Het onderwijs, hetwelk er slechts op gericht is kennis en bekwaamheid bij te brengen, bevredigt niet de diepere behoeften van het hart. Het vormt den student niet tot volwaardig mensch, in staat om straks als academisch gevormde zijn verantwoordelijke taak in de rnaa'tschappij op zich te nemen. Het zijn flinke bekwame vakmenschen — laboranten in letterlijken en figuurlijken 1756

,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen