Vrije Universiteitsblad 1950 - pagina 85

geven van feiten en fata. Dit zal in extenso geschieden in de Rectorale Oratie in September vóór het openen der lessen. Toch ware het o.i. onjuist, indien hier in deze jaarvergadering dit gebeuren niet werd herdacht. Deze vergadering is de jaarbijeenkomst van alle leden en vrienden der Vrije Universiteit uit het gehele land. En daarom is ons hart nu van innige dank aan God vervuld, die ons dit geeft te gedenken en dat onder zulke gunstige omstandigheden. Wij willen thans volstaan enkele gedachten uit te spreken in verband met Aisforie en wording van wat God ons gaf —, ons bezinnen op het heden en — blikken naar de toekomst. Door dit gebeuren loopt één draad van geloven en belijden. Het is de grote gedachte van het Calvinistisch Reformatorisch beleven, die onze grote mannen bezielde. Vanaf de 16e eeuw zien wij gestage ontwikkeling bij veranderd maatschappelijk aspect. Calvijn is de sterke strijder geweest voor de souvereiniteit Gods op alle levensterrein. In Kerk, Staat en Maatschappij — ook door heel de schoolvorming van lager tot hoger onderwijs —. Bij hem wordt het ganse leven dienstbaar gesteld in de dienst van het Koninkrijk der Hemelen. Daarom hebben de gelovigen reeds op aarde een dienende roeping op alle levensterrein. Calvijn is letterlijk door ijver voor zijn Koning verteerd. Op het titelblad van vele zijner eerste boeken vindt men dat kernachtige embleem van een vuist, die een zwaard omklemt, komend uit een brandend hart. Hij wist te verenigen de taak van de Christenbelijder om in de wereld te leven en toch niet van de wereld te zijn. Voor hem is in alle levensverhoudingen de mens slechts rentmeester tegenover zijn Schepper. Dit,geldt zowel ten aanzien van stoffelijk eigendom of bezit alsook voor gaven en talenten den mens geschonken. Door dit consequent te beleven is hij een der grootste figuren van alle tijden. Zijn bezieling heeft talloos velen aangespoord en aangevuurd om voort te gaan op de baan door zijn arbeid gewezen. Ook in de 17e eeuw denken wij aan zovele pioniers, die voor de vraag van het Christelijk onderwijs van grote betekenis zijn geweest. Een tweetal noem ik met name: Johannes Althusius en Gijsbertus Voetius. Althusius, eerst Hoogleraar te Herborn, daarna Syndicus te Emden. Calvinist par excellence, onbegrepen schrijver van vele werken op juridisch en sociaal gebied. In zijn Politica gaf hij een maatschappijleer voor zijn tijd. Zijn arbeid, ontwikkeld tot een machtig in alle onderdelen doordacht systeem, werd gegrond op de souvereiniteitsleer en op de Decaloog. Hoewel men deze moet bezien in de tijd waarin ze ontstond, toch wekt ze diepe bewondering. Hij had grote belangstelling voor het nut van scholen en onderwijs.

Ook Voetius wil ik hier even noemen. Een vereenzaamd strijder in een verblekende tijd, die als een rots in de branding heeft stand gehouden. Zijn grote belezenheid spreekt uit zijn vele werken. Zijn bekende redevoering op 13 Maart 1636 in de Domkerk gehouden over de nuttigheid der academiën en scholen, getuigt van warme belangstelling voor het Hoger Onderwijs. De 18e Eeuw sla ik over, hoewel we ook hier, sporadisch verspreid, figuren vinden, die uit hetzelfde beginsel strijden voor wetenschap en wetenschapsbeoefening, voor opvoeding en onderwijs. In de 19e Eeuw denken we, om maar een tweetal te noemen aan Groen en Kuyper. Kuyper is geweest — Stichter onzer Vrije Universiteit — Geleerde, Staatsman, Hoogleraar, Journalist, Kanselredenaar — op alle terreinen primus inter pares. Door overstelpende werkzaamheid is hij op bepaald terrein niet zozeer tot zijn recht gekomen, als anders wel het geval zou zijn geweest. Het is bekend, dat hij schitterende gaven had voor historisch onderzoek, doch hij miste veelal de nodige tijd voor rustige bezinning en naspeuren, die daarbij onmisbaar zijn. Voor alle terreinen van onderwijs had hij belangstelling. Overal vindt men daarvan diepe sporen. Laat mij hier alleen wijzen op zijn Scholastica, waarin hij getuigt van fijne zin voor echte studie en wetenschap. Een juweeltje voor onze studenten. Het is niet gemakkelijk grote figuren te zien, zowel in eigen tijd en in eigen omgeving met toepassing van wereldvisie en belijdenis, als in hun waarde voor nu en straks. Vandaar zo dikwijls een onjuist beeld of oordeel. God geeft ons door alle tijden grote mannen als boodschappers, als mijlpalen op de weg. Niet als heiligen. Die kennen wij niet als zodanig. Alleen als dienaars, hoe groot ze ook zijn. Hun werk, onze erfenis, is van onschatbare betekenis en waarde voor nu en voor de toekomst. Laten wij echter niet stil blijven staan bij de daad der stichting zelve, doch merken op de motorische krachten van geloven, bidden, denken handelen. Het is dan ook wel met diepe dankbaarheid, wanneer we de grote betekenis onzer Vrije Universiteit van heden gedenken. Ze telt thans reeds meer dan 1300 studenten. De jongste faculteit, onze Economische, verkeert in uitstekende bloei. Eerst 2 jaar geleden opgericht, heeft ze thans reeds 160 studenten. Deze faculteit is geheel geoutilleerd, zodat de complete doctorale studiën kunnen worden beoefend. Ook de Wis- en Natuurkundige faculteit is met nieuwe leerkrachten uitgebreid, terwijl we hopen, dat binnenkort een aanvang kan worden gemaakt met de uitbreiding der Medische faculteit, om ook daarin zo mogelijk te komen tot candidaatsopleiding. 2131

/

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen