VU Magazine 1971 - pagina 26

den waar de belangstelling voor Zeskamp kleiner is dan voor andere ontspanningsprogramma's.

Functies en effecten De tv-kijker ervaart de Zeskampprogramma's als een brok ontspanning. De mensen, die dit programma positief waarderen verwijzen vooral naar het spanningselement en het sportieve element. Het wordt vooral gezien als een familieprogramma, geschikt voor de zaterdagavond, voor jong en oud. Het is puur vermaak. Maar voor een ander deel van het publiek is het gesmaad vermaak. Het wordt door hen afgedaan met opmerkingen als 'te kinderachtig', 'te oubollig'. Wie zijn wij om over tv-vermaak een oordeel te vellen? Vermaak wordt in het algemeen als cultuur-element ondergewaardeerd en ik schaar me graag achter Knipping en Schaafsma als zij het onderscheid tussen kunst- en amusementsbedrijf aan de kaak stellen en zeggen dat men op moet houden het woord amusement alleen maar te beschouwen als aanduiding van een gedevalueerd vermaak en het woord vermaak als naam voor een lagere vorm van kunstgenot. 'De weg naar waarachtige kunstgenieting leidt voor het allergrootste deel der mensheid door de poort van het vermaak en men mag dit amusement noemen of niet' (Schaafsma). Spelen als Zeskamp kunnen er, wellicht onbedoeld, toe bijdragen dat de kijkers zich ervan bewust worden, dat er ook nog iets anders is dan tv-kijken, dat men zelf ook actief kan worden. Gezien de belangstelling van vele kanten om aan dergelijke spelen mee te doen, nu al jarenlang, kan men gerust stellen dat er een activerende werking van dit spel kan uitgaan. De kijker kan van kijker deelnemer worden. In de tijd van 'Eén tegen allen' was dit heel duidelijk (immers de gehele plaats speelde mee; nu slechts ploegen uit die plaats), maar ook nu is een geheel dorp wekenlang in touw om zo goed mogelijk voor de dag te komen, weken waarin er maar weinig tijd voor tv-kijken overblijft. De kijker die Zeskamp ziet als één groot spel, vol spelende mensen, wordt zich hopelijk weer bewust van zijn wezen als 'homo ludens' (De spelende mens). Het spel geeft hem de mogelijkheid zijn door de huidige maatschappij opgelegde prestatiedwang om te buigen naar een terrein waar het niet in de eerste plaats om de knikkers gaat. De spanningen en frustraties kunnen een uitlaatklep vinden in het spelen.

lUQt

nuton/ZeïrkQmp zegt heel serieus: 'Men deinst er niet voor terug om stiekem verspieders naar je te sturen. Ik begon nog maar net in Rolde, of het krioelde daar van de vreemdelingen, die soms op hun buik dichterbij slopen om te zien en te horen, wat ik tegen de ploeg zei' en '...ik heb geen spionnen, maar mijn jongens en meisjes ontmoeten jongens en meisjes uit Drachten en Winschoten (concurrerende Zeskampplaatsen). Ik heb er een paar meisjes bij, die zijn er bijzonder handig i n , . . . die dansen met een jongen uit Winschoten en . . . dan weet ik al weer genoeg'.

Succes Waarom is dit spel nu zo'n succes en waarom is het iets waarvoor men niet de schouders moet ophalen? Omdat de kijker nu participant geworden is op een bepaald vlak en dit vaak ook zijn uitwerking heeft op andere terreinen. Veel jongeren, maar ook ouderen hebben elkaar enthousiast gemaakt voor deelname aan Zeskamp; mensen die er eerst niet in geloofden zijn er gaandeweg enthousiaster voor geworden. Het Zeskampgebeuren is een totaal-gebeuren, een dorpshappening waar niemand aan de kant blijft staan. De medewerking van overheid en bedrijfsleven is vereist. Wordt deze verkregen dan heeft dat tot gevolg dat de bestuurden de bestuurders in een andere hoedanigheid leren kennen. Het gemeentehuis wordt een zoete inval. Door de vele informele contacten met allerlei ambtenaren wordt na het spel ook gemakkelijker de weg naar het stadhuis gevonden. De in aanleg reeds aanwezige gemeenschapszin (dit is een vereiste voor het slagen van het Zeskampspel in een gemeente) wordt manifest gemaakt. Er worden nieuwe vriendzijn communicatiemiddelen. Spelen zijn een verwerkingsvorm van de spanningen die in iedere sociale groep voorkomen'. Dit effect op de gemeenschapszin is niet voor alle plaatsen even sterk. Vooral in de grote plaatsen blijft het ontstane saamhorigheidsgevoel beperkt tot de direct betrokkenen.

SSEBBSBB

ZBSBBS

Zeskampkoorts Zeskampspeiers zijn na verloop van tijd niet meer dezelfde mensen als voorheen. Het spel heeft hen geheel in zijn macht gekregen. Ze denken alleen nog maar in Zeskamptermen en steeds weer duikt het magische woord Zeskamp op in combinaties als 'Zeskampmentaliteit', 'Zeskampkoorts', 'Zeskampspektakel', 'Zeskampsfeer', enz. De voormalige captain van Rolde, Frits Busscher, in het dagelijkse leven sportofficier,

schappen gesloten, mensen de men vroeger op straat voorbij liep zijn ineens oude bekenden geworden. Een door mij uitgevoerde telefonische enquête onder de captains van een dozijn deelnemende plaatsen heeft bovenstaande en nog vele andere gegevens opgeleverd. Het meedoen aan Zeskamp doet de mensen ontdekken dat samenwerking tussen verschillende bevolkingsgroepen (bv. jong-oud, katholiek-protestant, arm-rijk, hoofdarbeiders-handarbeiders, enz.) in deze Zeskamprol mogelijk is en dit kan tot gevolg hebben (en heeft ook tot gevolg gehad), dat men elkaar ook in andere sociale rollen gaat accepteren en waarderen. Vooroordelen worden misschien enigszins expliciet gemaakt en ontzenuwd. McLuhan heeft hierover terecht opgemerkt: 'Spelen voegen niet iets toe aan onze individuele, maar aan onze sociale persoonlijkheid, ze

• • Il lil I

SSZBBBB

fTmyBBB

Opleving Een ander neveneffect van Zeskamp is de invloed op het gehele sociale en culturele leven van een plaats. Er is sprake van een opleving van het verenigings- en uitgaansleven in een Zeskampplaats direct na de deelname, als een soort nawerking van het gehele gebeuren. Na verloop van tijd wordt dit effect zwakker. Wel blijven de mensen, die belast waren met de organisatie van Zeskamp in een plaats, als een soort organisatorische elite voortbestaan en telkens wordt voor allerlei zaken opnieuw een beroep op hen gedaan. Deelname aan Zeskamp wordt door verschillende gemeenten bewust gehanteerd

als middel voor eigen doelen. Vooral gemeenten in het noorden van het land zien Zeskamp als een vorm van public relations voor de eigen gemeente en ook wel voor het gehele noorden van hét land, dat toch vaak in het nieuws is door minder prettige gebeurtenissen (stakingen, fabriekssluitingen enz.). Ook Aalten heeft met deze gedachte voor ogen deelgenomen aan het Zeskampspel. Men voelde zich daar in de Achterhoek onbegrepen en onbekend. De meeste mensen wisten volgens de Aaltenaren niet eens waar Aalten lag. Toen kwam Zeskamp en ineens stond Aalten in het middelpunt van de belangstelling door het enthousiasme van de bevolking voor het spel en de goede resultaten. Aalten was niet te verslaan en heel veel toeristen wilden toen wel eens kennismaken met de Aaltenaren. Terwijl het aantal overnachtingen van Nederlanders en buitenlanders in kampeerbedrijven in geheel Overijssel in 1968 vergeleken met 1967 afnam, (en voor geheel Nederland gelijk bleef) nam het aantal overnachtingen in Aalten met 2 7 0 % toe. Ook in 1969 heeft het aantal overnachtingen zich op dit pel!

24 25

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen