VU Magazine 1972 - pagina 477

15c

SöM--.^T« (>ft

m-.^mw

Happoit SOXDAG, i r SEPTBIBER 1972

BROEDER BOM BARS K M)^ lfO€ mense genoetn „• ;:,••« er

I •

-

vriende' help Bond

i!:v f a!!fpri*s4t

<.i '-!'»-!

„ï'ï-j

w;iï

ék'

Bont! il.',

/ Ook de Afrikaner-pers heeft veel belangstelling voor de Broederbond-geheimen. Het zondagsblad 'Rapport' van 17 september onthulde welke kopstukken lid zijn van het geheime genootschap. Het bleken er aanzienlijk meer te zijn dan het publiek vermoedde.

de onafhankelijke zwarte staten. Er werden wanhopige pogingen in het werk gesteld om te ontsnappen aan de ijzeren greep waarin men was geraakt door de Olympische-, de voetbal-, en de rugby-boycots. De terugslag kwam van de kant van uiterst rechtse Verkramptes, die werden geleid door Broederbond-veteraan en minister van posterijen dr. Albert Hertzog, die in 1969 Vorster ervan beschuldigde de zuivere christelijknationale erfenis in de steek te hebben gelaten. Samen met een andere Broederbonder, het parlementslid Jaap Marais, richtte hij de Herstigte Nasionale Partij (HNP) op, om Vorsters 'liberalisme te bestrijden. In het hart van de Broederbond brak een heftige strijd uit, die eindigde met een overwinning van de Vorstergroep. Opgeschrikt door de aanslag op zijn premierschap, beschuldigde Vorster de Herstigtes tijdens een geheime conferentie van de bond van scheurmaking in het Afrikanerdom. Later liet hij het Broederbondbestuur bij zich komen in zijn officiële residentie in Pretoria en vroeg volledige loyaliteit. Daarin werd aarzelend toegestemd. Veel Verkramptes besloten nu binnen de Nasionale Partij te gaan werken voor hun doelstellingen. Toch is extreem-rechts nog altijd zeer sterk vertegenwoordigd in de bond. Hertzog en Marais echter, die de onvergefelijke zonde hadden begaan, het politieke front van de Afrikaners te breken, werden uit de bond gezet.

Aanval Dit was de onmiddellijke oorzaak van de laatste grote aanval op dit geheime genootschap. Tot nu toe hadden de critici van de bond zich gekeerd tegen het feit dat hij kampioen was van apartheid en van Afrikanersuprematie, of tegen het feit dat de bond in alle hoeken en gaten van de samenleving was doorgedrongen. Het is tekenend voor de crisis waarin de Afrikaners zich thans bevinden, dat de Broederbond die tot dusver de personificatie was van uiterst rechts nationalisme nu aanvallen kreeg te verduren van een nieuw-rechtse beweging van Afrikaners. Tijdens het congres van de HNP dat afgelopen september werd gehouden, deed voorzitter dr. Jan Jooste een nieuwe aanval op de bond en citeerde daarbij tot verbazing van de toehoorders uit geheime Broederbond-papieren. Hierin werd onthuld dat de bond het regeringsbeleid inzake de internationale sport had gedicteerd en zich teweer had gesteld tegen pogingen van de Verligtes om de rassenscheiding in het binnenlandse sportgebeuren minder streng door te voeren. Jooste, die twintig jaar lid was geweest van de bond, onthulde tevens, dat een veel groter deel van het Afrikaner estabhshment dan men ooit had vermoed, tot de bond behoorde.

Verrassingen Tot de verrassingen behoorde onder andere het Hdmaatschap van dr. Anton Rupert, si-

garetten-magnaat en financieel brein achter het Rothman-tabaksimperium dat belangen heeft in Peter Stuyvesant, Pali Mall, Consulate, Picadilly enz.; generaal H. van den Bergh, hoofd van de veiligheidsdienst; Piet Cillié, hoofdredacteur van het verligte dagblad Die Burger; Schalk Pienaar, hoofdredacteur van het verligte blad Beeld, en dr. A. J. van der Merwe, voormalig moderator van de Nederduits Gereformeerde kerk, destijds leider van de delegatie naar Cottesloe; de Transvaalse nationalistische leider en tevens minister van binnenlandse zaken dr. Connie Mulder, die wordt genoemd als opvolger van Vorster. Deze onthullingen toonden de buitengewone macht aan van de bond in ZuidAfrika. Zijn kracht ligt in het feit dat hij geheim is. Dat Joostes openbaringen de bond zullen verzwakken, is waarschijnlijk. Volgens sommige commentatoren luidde hij de doodsklok voor de bond. Zeker is, dat hij de bond, althans op korte termijn, schade heeft toegebracht. Het zou echter voorbarig zijn de bond nu maar te begraven. In 1935 werd hij door premier Hertzog ontmaskerd; in 1944 door generaal Smuts verboden; in de door de Sunday Times gepubliceerde documenten werden tal van zijn geheimen openbaar gemaakt. Na iedere tegenslag bleek dat de Broederbond zich opmerkelijk herstelde. Zolang de Afrikaners in 'laager'-termen denken, zolang zullen ze aan een bond behoefte hebben.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen