VU Magazine 1972 - pagina 236

kan worden waargemaakt. Want je moetje afvragen in hoeverre nemen de tekorten van de afzonderlijke landen toe jegens het buitenland. Kun je nooit kwantitatief nagaan. Wat je wel kunt zeggen, is dat we in dit huidige systeem waarschijnlijk veel meer geld in omloop brengen, dan bij koppeling het geval zou zijn. Dat is op zich ook van belang wanneer het om inflatie gaat. Er wordt ool< wel gezegd, dat de rijke !anden nu voortdurend trachten een overschot op de betalingsbalans te veroveren, ten koste van ell<aar, maar wanneer de koppeling tot stand zou worden gebracht, zou men zich kunnen richten op een nieuwe koopkracht in de ontwikkelingslanden. Is dat nu van zo grote betekenis? Ik dacht dat dat onmiddellijk van betekenis was voor de doelstelling die door iedereen, ook de tegenstanders, wordt onderschreven, ledereen wil voorkomen dat de klad in het 'monetaire systeem' komt. Daarmee wordt bedoeld, dat de landen elkaar gaan beconcurreren om dat geld te verdienen. Dat geld wordt dan schaars, dat is de premisse waar we van uitgaan. Die schaarste aan internationaal geld, daarin moet worden voorzien. Hoe merk je dat dat geld schaars is? Doordat de landen elkaar gaan beconcurreren door bijvoorbeeld extra te devalueren zoals in de jaren dertig in die chaotische toestand gebeurde. Toen probeerde men de export uit te breiden, en dus meer geld te verdienen op de buitenlandse markten, door dan maar weer te devalueren. Dan ging je buurman ook weer, en dat was dus een spiraal, die tot gevolg had dat er steeds meer devaluatie kwam en een enorme deflatie. Het gaat dus in feite om het voorkomen van dit soort destructieve concurrentiemethoden. Het voorkomen van belemmering van het iriternationale handelsverkeer en het voorkomen van deflatie. Nu zitten we in een situatie waarin alle belangrijke industriële landen zonder één uitzondering op de lange duur een overschot op hun handelsbalans nastreven. Dat wil dus zeggen dat Amerika meer wil exporteren dan importeren; Frankrijk wil dat; Duitsland doet het al; Japan wil het ook heel sterk, en doet het ook. Engeland heeft het ook hard nodig en is er sterk op gericht om het te doen. Iedereen wil dus per saldo exporteren naar de ander. Dat kan natuurlijk niet. Dan moet er een derde partij zijn, in een hoek van de wereld, of voor mijn part op een andere planeet, waar die export wordt afgenomen, en aangezien dat laatste niet het geval is, moeten we op aarde rond 28

kijken. Dan kom je terecht bij de ontwikkelingslanden. Zo kun je dus de koppeling van trekkingsrechten met ontwikkelingsproblematiek propageren, ook al heb je de pest aan ontwikkelingshulp of ontwikkelingslanden. Je hebt het gewoon nodig wil je blijven bij de meest oorspronkelijke doelstelling van het systeem. Is het ook zo dat de derde wereld hierbij voordeel heeft doordat er nu sprake is van hulp die niet gebonden is, die niet in de vorm van harde leningen wordt verstrekt? Dat zijn wel belangrijke punten, al zou ik wel willen stellen dat het verhaal al sterk genoeg is, wanneer je je tot de monetaire punten beperkt. Het is wel eens zo geweest, dat de monetaire mensen kopschuw werden door allerlei enthousiaste pleidooien voor meer ontwikkelingshulp via de link, onder meer vanuit de Unctad. Ja maar mensen, jullie hebben het over iets heel anders, dat moet je niet door elkaar halen, werd dan gezegd. Dat neemt intussen niet weg dat het ook voor de multilaterale hulpverlening heel nuttig kan zijn. Is het nu werkelijk substantieel in de totale kapitaalstroom? Als men zou besluiten, dat aan de normale hulpstroom een bedrag zou worden toegevoegd van één of twee, of zoals we nu gehad hebben, drie miljard per jaar dan is dat natuurlijk een enorme toevoeging, 't Is ook een goede soort van hulp die je gaat bedrijven. Je kunt de hulp goedkoper geven, je kunt er zinvolle programma's mee uitvoeren, het gebeurt onder internationaal toezicht. De spreiding wordt beter, want de landen die zich geen dure kredieten kunnen veroorloven, kunnen nu ook meedoen. Johnson kwam ook met nogal wat argumenten tegen het voorstel. Hij zei dat het inflatoir zou werken, geloof ik. Het was heel typerend voor de hele discussie over dit onderwerp, dat hij op het probleem niet inging. Hij heeft het niet willen bespreken, omdat het beneden zijn waardigheid was. Hij zei: ik vind het best als ontwikkelingslanden dertig jaar achterlopen op technisch gebied, maar ze moeten niet dertig jaar achterlopen op intellectueel gebied. Zo ongeveer staat het in zijn tekst. U zei dat dit typerend is voor de discussie. Heeft men de neiging er niet op in te gaan?

mimammÊÊÊmmÊÊmÊÊÊmÊÊÊKÊÊmmÊÊÊÊam

Ik wil niet iedereen die erbij betrokken is

van kwade trouw verdenken, maar als na verloop van tijd een aantal nogal penetrerende argumenten zijn aangevoerd en men blijft bij dit systeem volharden, dan wordt men alsnog te kwader trouw. Het is heel typerend dat men voorbij gaat aan hele wezenlijke argumenten. Het vraagstuk bijvoorbeeld, dat je geld creëert in een internationale gemeenschap, en dat de gecreëerde koopkracht dus ook zou moeten woden besteed in gezamenlijk overleg. Dit soort benaderingen zijn erg belangrijk. Men selecteert vaak argumenten die er wel bijkomen, maar die niet zo essentieel zijn, of men gaat een enkel zwak argument te lijf. Dat is wel jammer; ik verklaar het hieruit, dat men geen wezenlijk antwoord heeft. De praktijk is, dat degene met wie je die discussie begint uiteindelijk tot de conclusie komt, dat het zo moet. Dat was bij mijzelf ook het geval. Ik weet nog, dat ik in 'Nederlandse Gedachten' een ingezonden stuk schreef op hoge poten, dat helemaal in de lijn lag van het standpunt van Witteveen: jullie halen de zaken door elkaar, dat kan helemaal niet. Waarom? Omdat je denkt in traditionele termen, omdat je doet of je te maken hebt met het IMF zoals dat altijd gewerkt heeft, maar dit is een heel nieuw probleem. Die ommekeer moet een keer komen, en die komt dan ook bij ieder die zich werkelijk in de discussie begeeft. Je kunt met hele orthodoxe tegenstanders van dit idee tot overeenstemming komen over de monetaire bezwaren van het huidige systeem. De conclusie moet dan volgens hen zijn: de 'link', maar dan ook helemaal. De andere reactie die je tegenkomt is: ik ben het wel met je eens dat het huidige systeem verwerpelijk is, maar waarom die ontwikkelingshulp. Het woord 'hulp' wordt dan plotseling gebruikt. Wat er gebeurt, is echter, dat wij iets meer exporteren als onze concurrentie-positie toelaat. We hebben er niet noodzakelijkerwijs last van, maar er komt meer export uit de industriële wereld. Waarom is dat nu 'hulp'? Waarom is iedere andere export die op precies dezelfde wijze wordt gefinancieerd, naar Denemarken, naar Australië, naar Canada, waarom is dat dan niet fout? Wanneer andere landen als gevolg van de SDR-creatie meer exporteren naar Canada dan vindt in Canada alsnog een 'link' tussen SDR-creatie en bestedingen plaats. De keus is dus tussen de nu bestaande 'link' met het eigenbelang van individuele voornamelijk industriële landen en een 'link' met bestedingen in het belang van de economische ontwikkeling van de arme landen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen