VU Magazine 1972 - pagina 437

DIE TYD VIR 'N „BELYDENDE KERK" IS DAAR

in mijn leven. Ik kan nooit meer dezelfde zijn als vroeger. Nooit meer.

Cottesloe Cottesloe werd een oecumenisch hoogtepunt, door de meeste deelnemers ervaren als een diepe geestelijke belevenis. Aartsbisschop Joost de Blank toonde zich zo ontroerd over de goede wil, die de N.G.delegaties aan de dag hadden gelegd, dat hij hen vergeving vroeg voor alles waarmee de Anglikaanse kerk in het verleden de Nederduits Gereformeerden onnodig zou hebben gekwetst. Hij zei 'verrukt' te zijn over de nieuwe mogelijkheden van samenwerking. De achteraf gezien vrij gematigde uitspraken van Cottesloe over de rassenproblematiek, vielen echter zeer slecht bij politieke leiders en 'achterban'. N.G.-kerklid premier Verwoerd daagde direct na 'Cottesloe' in zijn nieuwjaarstoespraak 1961 de N.G.-gedelegeerden uit om de morele basis aan te geven voor een vorm van politieke veelrassigheid of zogenaamd deelgenootschap. Hij zei dat de afgevaardigden slechts hun eigen visie hadden gegeven, maar dat de kerken nog nnoesten spreken. De taal, die dat jaar door de gereformeerde lid-kerken van de Wereldraad werd gesproken, liet aan duidelijkheid niets te wensen over. De Nederduits Hervormde Kerk was de eerste, die het lidmaatschap van de Wereldraad opzegde (maart 1961), daarna volgde de Transvaalse Synode van de N.G. Kerk (april), en in oktober stapte de

Premier Verwoerd tijdens een vergadering van de Nationale Partij. Op de achtergrond de slagzin 'Glo in God, glo in jou Volle, glo in jouself', het 'God, Nederland en Oranje' van de Afrikaners.

Kaapse Synode van deze kerk uit de Wereldraad. De meeste delegatieleden naar Cottesloe schikten zich; ds. Beyers Naudé was een der weinigen die 'Cottesloe' openlijk bleef verdedigen.

Pro Veritate Zijn christelijk geweten stond Beyers Naudé geen weg terug toe. Steeds moeilijker viel het oecumenisch georiënteerde christenen hun gedachten gepubliceerd te krijgen in bestaande kerkbladen. Daarom werd mei 1962 het - nog steeds bestaande - blad Pro Veritate opgericht, waar in artikelen gedachten werden geuit als dg volgende: 'Er is onder blanke Zuid Afrikaners een bijna neurotische vrees te bespeuren om in gesprek te treden met de niet-blanke over zijn frustraties en idealen, zijn problemen en zijn hoop voor de toekomst. Zijn wij bevreesd dat wij de werkelijke omvang van onze ongerechtigheid zullen beseffen? Laten wij dan liever in gerechtigheid sterven dan in ongerechtigheid te blijven voortbestaan.' (maart '65) Het vertrouwen dat ds. Naudé toen nog genoot in brede kringen van de N.G. Kerk was zo groot, dat hij april 1963 herkozen werd als moderator van de Transvaalse Synode. Elders in de wereld schreef in die maand vanuit de gevangenis in Birmingham in de V.S. dr. Martin Luther King (ere-doctor van de VU in 1965) zijn 'open brief' aan een aantal geestelijken die zijn acties 'onverstandig' en 'voorbarig' hadden genoemd. 'Als de kerk nu niet de opofferingsgezinde

geest van de oudste kerk terugkrijgt, zal ze het stempel van echtheid verliezen en de trouw van miljoenen verspelen en worden afgeschreven als een onbelangrijke club, die niets betekent voor de twintigste eeuw. Ik ontmoet iedere dag jonge mensen wier teleurstelling in de kerk tot openlijke walging is uitgegroeid.'

Christelijk Instituut Het was of ds. Naudé die woorden gehoord had. In augustus 1963 aanvaardde hij het directeurschap van het toen opgerichte Christelijk Instituut van Zuider Afrika, 'een gemeenschap van individuele christenen van verschillende denominaties, die trachten de wil van God voor heel ZuidAfrika, en vooral voor Zijn kinderen die daar leven, te ontdekken en daaraan te gehoorzamen'. De Transvaalsre N.G. Synode volgde verontrust de ontwikkeling. Over het nieuwe Christelijk Instituut werd verklaard: 'Deze activiteiten moeten wel leiden tot een botsing met het standpunt van de kerk over de oecumene en de rassenkwestie.' Een verzoek van ds. Naudé om zijn predikantsstatus te mogen behouden in zijn nieuwe functie, werd hem geweigerd.

Broederbond Maar het eerste grote rumoer om ds. Naudé zou november 1963 uitbreken, toen hij uit de Broederbond trad, een geheime culturele organisatie van een paar duizend vooraanstaande Afrikaners (ook de toenmalige premier Verwoerd was er lid van), ter bevordering van het Afrikanerdom. Al 21

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen