VU Magazine 1972 - pagina 68

m

magazine

dustrieën hier in Nederland bij investeringen in de derde wereld suggereren dat dat ontwikkelingshulp is. Dat is het helemaal niet. Het is om te huilen en te gillen dat een instituut voor financiering overzee onlangs kon worden opgericht met een aandeel van de overheid. Dat dat kan en dat er helemaal geen controle op is! Er worden miljoenen ingestoken. Toen ik mijn scriptie aan het schrijven was, kwam ik tot de verbazende ontdekking dat er helemaal geen onderzoek bestaat over wat bedrijven afzonderlijk in de derde wereld doen. Er is niet na te gaan wat dit of dat bedrijf in dit of dat land precies doet. Er zijn wel globale, statistische gegevens en theorieën.' Langzaam aan begint er enige aandacht te komen voor allerlei sociaal-culturele aspecten die zijn verbonden aan de vestiging van een onderneming in een ontwikkelingsland. Niet de Afrikaan moet zich aanpassen aan de westerse onderneming, maar de onderneming aan de Afrikaan. Het grappige daarbij is, dat de Europeanen eerst de negatieve gevolgen moesten ondervinden van de invloeden van grote Amerikaanse concerns op de Europese markt, voordat ze op de gedachte kwamen dat het helemaal niet zo raar is, dat de Afrikanen niet zo enthousiast

zijn voor wat ze daar allemaal doen. 'Dat is een teken dat we er geen kijk op hebben gehad.'

in 1968 ging de Philips-vestiging in Arusha over naar een nieuw gebouw. President Nyerere bezocht de fabriek bij die gelegenheid. Hij bevestigde zelf een onderdeel in een radiotoestel dat hem later werd aangeboden. 'Het toestel werd door de Philips-arbeiders in 35 minuten afgemaakt', schreef een van de arbeiders trots op de achterkant van de foto.

Elite In de landen van de derde wereld vormen de arbeiders in de industrie niet, zoals in Europa, de proletarische massa, maar veel eerder een nieuwe elite. De tegenstelling tussen elite en massa valt in die landen zo ongeveer samen met stad en platteland. Wie in de industrie werkt, mag in die verhoudingen tot de elite worden gerekend; de kleine boeren vormen 'de massa'. In Arusha vormden de zestig werknemers van de Philips-fabriek een speciale groep uitverkorenen onder de arbeiders bij andere bedrijven. Dat kwam onder meer tot uitdrukking in de verloopcijfers. 'Dat scheelt wel veertig procent. Je hebt bedrijven met een verloop van 45 procent, dat is bij Philips 14

drie procent, vrijwel te verwaarlozen. Ziekteverzuim van hetzelfde laken een pak. Bij Philips was dat vijf procent, bij andere bedrijven twintig tot veertig. Philips heeft aanzien. De arbeiders hebben een elitebewustzijn; ze zijn bovendien apart. Heel veel mensen zeggen: Philips-arbeiders pikje er zo uit. Die lopen er netjes bij. Ze hebben dan ook een keurig uniform, blauw jasje, blauwe broek. Die dragen ze buiten werktijd ook. Ze zijn er trots op. Bovendien is een radio een ingewikkeld ding; dus als jij kan zeggen dat je een radio zit te maken, nou, dat kan niet iedereen je nazeggen. Naar buiten heb-

ben ze standing. Ze worden geacht betere vaklui te zijn dan andere arbeiders en meer opleiding te hebben genoten. Ik heb in een textielfabriek gevraagd: wat denken jullie van de arbeiders van Philips, want ik had gehoord dat ze ook wel arrogant gevonden werden. Dat kwam er toen niet uit, maar wel zeiden ze: "Dat moeten wel gelukkige mensen zijn." Ze worden benijd. Ze hebben prestige.'

Negatief Die geweldige status die een arbeider van

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen