VU Magazine 1973 - pagina 442

moet verkeren, die werd omsciireven als 'a constricted outlook on life', een beperkt blikveld. 'Dat was een nette manier om te zeggen dat iemand niet bij z'n verstand is.' Dr. Diekstra noemde toen het voorbeeld van een ongeneselijk zieke vrouw die hevige pijn lijdt en maar één doel had: het niet meer ervaren van pijn. 'Ze ziet maar één gedrag dat leidt tot de toestand waarin haar probleem niet meer bestaat en dat is de toestand van geen-ervaring, van doodzijn. Om nu te zeggen dat zo'n daad vereist dat je eigenlijk niet goed bij je verstand moet zijn, is eigenlijk te zeggen dat ieder adequaat menselijk gedrag, want in dit geval was het gedrag duidelijk adequaat, gezien het doel, vereist dat mensen 'gestoord' zijn. Bij ander gedrag zeggen we dat natuurlijk niet. De structuur van het gedrag van die vrouw komt overeen met tal van andere manieren waarop problemen worden opgelost, alleen haar oplossing had met de dood te maken. Is daarmee gezegd dat zelfmoord een manier van probleemoplossing is naast vele andere manieren? In veel gevallen zijn er andere oplossingen dan zelfmoord, alleen kent de persoon die niet of ze worden hem niet als oplossing aangeboden. Er zijn echter gevallen, zoals dat van de vrouw die ik noemde, waarbij er geen andere daad is waarvan een oplossing is te verwachten, dan een eind aan het bewustzijn te maken. Als je in zulke gevallen nog volhoudt dat iemand die deze daad stelt in een speciale geestestoestand moet zijn, dan zeg je dat niet omdat dat gedrag zoveel anders is dan andere probleemoplossingsmethoden, maar omdat dit gedrag, in tegenstelling tot andere methoden, zo vreemd wordt gevonden, dat er wel iets met die man of vrouw aan de hand moet zijn. Een oordeel als: 'dat vind ik vreemd', heeft niet te maken met kenmerken van het gedrag, maar met een vooroordeel, een moralisme ten aanzien van de dood.

Een een dergelijk moralisme was ook op de te bespeuren?

conferentie

Ja. Er werden bijvoorbeeld uitspraken gedaan als: het belangrijkste doel van zelfmoordpreventie is het redden van levens. Vroeg je dan welk leven werd bedoeld, dan was dat onveranderlijk het fysieke bestaan. Wat de man of vrouw er zelf van vindt dat hij of zij in leven is gehouden, komt pas later aan de orde. Er is dan sprake van een primair medische benadering, waar psychologisch inzicht in het gedrag een eerste en meest essentiële vereiste is. Terwijl toch bij een onderwerp als euthanasie, dacht ik, ook in medische kring de laatste tijd over verwante problematiek wordt gediscussieerd. Jawel, maar ook het euthanasieprobleem wordt in Nederland als een vrijwel uitsluitend medisch vraagstuk beschouwd. Dat is het net zo min als het zelfmoordprobleem. Het is het vraagstuk van een persoon die in een zodanig problematische situatie is gekomen, dat hij dit als oplossing overweegt. Ook hier is er dus sprake van een psychologisch probleem, waarvan het lichaam ten hoogste een stuk medische problematiek vertegenwoordigt. Het aantal zelf moorden per jaar In Nederland wordt geschat op 2000; het aantal pogingen moet 5 tot 10 maal zo hoog liggen. Hoe komt het dat zoveel mensen op deze manier hun problemen willen oplossen? Vooraf zou ik willen opmerken dat de veelgehoorde kreet over een toenemende psychische problematiek in onze samenleving vooralsnog niet meer dan een veronderstelling is. Wel zijn er bepaalde factoren die bedreigend zijn 22

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen