VU Magazine 1973 - pagina 148

Oordeel over apartheid slaat terug op onszelf door Hans Hans Achterhuis

Geen haar beter? Zuidafrikaanse verdedigers van de apartheidspolitiek werpen westerse critici soms argumenten voor de voeten die neerkomen op 'jullie zijn geen haar beter'. Men tracht daarmee de kritiek te doen verstommen door de critici het morele recht van spreken te ontzeggen, want gedraagt het westen zich ten opzichte van ontwikkelingslanden in wezen veel anders dan de blanke bevolking van ZuidAfrika doet ten opzichte van de zwarte en gekleurde bevolking? In het boek 'De uitgestelde revolutie' van Hans Achterhuis dat volgende maand zal verschijnen bij uitgeverij In den Toren (Baarn, f 14,50) zullen deze blanke Afrikaners steun vinden voor hun 'beschuldiging' aan het adres van de westerse landen. Maar of ze zo gelukkig met dit boek zullen zijn, is de vraag, want juist omdat het verwijt van blanke Zuidafrikaanse zijde zo juist is, moet er niet minder, maar meer veranderen in de houding van de blanken, waar ook ter wereld. Het gaat niet aan, stelt Achterhuis, om de revolutie elders (in Zuid-Afrika) te bepleiten en de revolutie hier uit te stellen. In dit nummer van VU-magazine treft u alvast enkele fragmenten uit dit boek. Hans Achterhuis werd in 1942 geboren. Hij sloot zijn theologische studie in 1967 af met een promotie in Straatsburg op een proefschrift over Albert Camus. Tot vorig jaar was hij als part-timer verbonden aan het werelddiakonaat van de Ned. Hervormde Kerk, waar hij zich vooral bezig hield met ontwikkelingssamenwerking. Hij doet thans voorlichtingswerk in Nederland aan in ons land wonende buitenlanders. 40

Achterhuis

Eind 1964 bevonden zich zo'n 1300 blanken te vinden. Onze wereldsituatie vinden we in de Kongo in handen van de Lumumbisten. in het klein - en daardoor in verscherpte Terwijl er over een wapenstilstand tussen vorm - terug in Zuid-Afrika. de toen in Kongo strijdende partijen onder- Is deze laatste bewerking - al is het maar handeld werd - waarbij ook de gijzelaars in grote lijnen - waar, dan heeft dit vérvrijgelaten zouden worden -, grepen de blan- strekkende gevolgen voor ons denken over ke naties' plotseling op spectaculaire wijze rijke en arme landen. Dit betekent dan nain. Van de Britse Ascensioneilanden werden meiyk dat wy in het rijke Noorden ons in de Belgische parachutisten in Amerikaanse positie van de Zuidafrikaanse blanken bevliegtuigen naar Stanleyville overgevlogen vinden. Al ons denken over rijk en arm, over om de gijzelaars te redden. In de paniek en revolutie en ontwikkeling wordt hierdoor omde gevechten die hierop volgden, werden on- vergegooid, elk oordeel over de Zuidafrikaangeveer 60 blanken en enige honderden Kon- se apartheid slaat op onszelf terug. golezen gedood. Vinden we in onze wereldmaatschappij inDe Westerse pers reageerde op deze gebeur- derdaad de relaties en krachtvelden die Zuidtenissen met uitgebreide artikelen over de Afrika als in een mikrokosmos vertoont dan wreedheden van de onbeschaafde Afrikanen valt ons wereldbeeld - of we nu voor revolutie en met heldenverhalen over de menslievende of ontwikkeling kiezen - in gruzelementen. tussenkomst van de blanken. De Kenyase Want evenmin als het voor een blanke in afgevaardigde in de Veiligheidsraad vroeg Zuid-Afrika zinvol lijkt om over de ontwikkeechter: 'Waar is deze menslievendheid als hng van de Bantustans, de zgn. 'thuislanden', blanke huurlingen volledige vrijheid krijgen te spreken - die ontwikkeling is in feite door om honderden onschuldige Afrikaanse man- de structuur van de maatschappij al van te nen, vrouwen en kinderen te vermoorden? Waar voren onmogelijk gemaakt - is het dan voor was deze menslievendheid toen Lumumba, la- een Europeaan mogelijk om oprecht over de ontwikkeling van de derde wereld te spreken. ter beestachtig omgebracht, werd gegijzeld?' En net zo min als een blanke Zuidafrikaan in zijn situatie onomwonden een gewelddadiVragen ge revolutie - die immers zijn eigen onderDeze vragen confronteren ons met een we- gang zal betekenen - verkondigt, zal een reldmaatschappij waarin een blank leven Europeaan of Amerikaan dan vrijblijvend kennelijk veel belangrijker wordt geacht dan over de revolutie van de derde wereld kunnen een niet-blank leven. Want welke reddings- spreken. vluchten zijn er ooit ondernomen om het le- Als onze wereld in elkaar zou zitten als de ven, niet van een paar honderd maar van Zuidafrikaanse maatschappij, moeten veel gevele duizenden ongewapende Afrikanen die vestigde ideeën en waarden in de waagschaal. in Angola en Mozambique aan moordende Daar schrikken we voor terug. En daarom Portugese bombardementen blootstaan, te luidt het verweer tegen deze stelling die cenredden? En wanneer schreven de kranten hier traal is voor dit boek, dat de auteur overdrijft. ooit zo verontwaardigd over de dood van 60 Alvorens mijn uitgangspunt in het vervolg niet-blanken, waar ook ter wereld? De blanke van dit hoofdstuk nader toe te Uchten, wil ik is, zoals Conor Cruise O'Brien het uitdrukt, dit verweer gedeeltelijk ontzenuwen door te in onze wereld kennelijk voorzien van een laten zien hoe ook anderen - denkend zosoort 'kaukasische verzekeringspolis tegen ram- wel vanuit de wereldverhoudingen als vanpen' met de garantie dat, 'als inboorlingen uit de Zuidafrikaanse realiteit - al eerder de wild worden, zijn leven extra bescherming ge- gelijkenis tussen beide maatschappijstelsels niet'. is opgevallen.

Zuid-Afrika

Beyers Naudé

De wereldmaatschappij blijkt op dit punt niet zo geweldig veel te verschillen van de Zuidafrikaanse apartheidsrepubliek. Wat zich op het kleine gebied van Zuid-Afrika afspeelt, blijkt ook in wereldverband plaats

Ds. Beyers Naudé is de leider van het Christelijk Instituut dat zich in Zuid-Afrika fel tegen de apartheid keert en dat verzoening tussen de rassen predikt. Eén van de steeds terugkerende thema's in zijn denken is dat Zuid-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen