VU Magazine 1975 - pagina 34

Impressies uit Zuid-Afrika door drs. J. D. Gort

Zwarte dochter wordt lastig Drs. J. D. Gort, wetenschappelijk medewerker aan de theologische faculteit (misslologie), bezocht in opdracht van het Convent van Kerken Zuid-Afrika, waar hij o.a. de synode van de Nederduits Gereformeerde Kerk meemaakte.

Dit artilcel bevat een impressie van z'n bezoek. Drs. Gort is 36 jaar, Amerikaan; hij studeerde theologie in Grand Rapids, werkte twee jaar in Japan en kwam in 1965 naar Nederland,

E

De eerste indrukken van Zuid-Afrika krijg eten, samen onze haren laten knippen, saje al vliegend boven dat land, met zijn ge- men in de trein stappen, door dezelfde inweldig mooie natuur en grote moderne ste- gang het treinstation binnenlopen, samen den. Johannesburg met haar geweldige con- naar het strand gaan, aan hetzelfde loket onze trasten tussen laag- en (mooi) hoogbouw, postzegels kopen, op hetzelfde kantoor vliegtussen rijke met privé zwembaden bezaaide reizen regelen, samen in een hotel slapen, blanke buitenwijken en armzalige steriele samen naar de blanke N.G. Kerk gaan, sazwarte gebieden en townships. De 'gouden men in de bus zitten, etc. etc; we mochten stad' noemen ze haar, omdat ze op goud- echter wèl samen op straat lopen. mijnen zit - figuurlijk en letterlijk. En de Er zijn mensen - b.v. degenen die immigrantientallen, verdiepingen hoge, honderden ten proberen te werven - die zeggen dat het meters lange bergen rode stuifzand die je allemaal best meevalt wat betreft de zgn. overal ziet op de weg van 't Jan Smuts vlieg- kleine apartheid (discriminatie). Maar dan veld naar de stad gaan als grimmige monu- zeg ik onomwonden: iemand die zoiets bementen van vele generaties zwart zwoegen, weert zit brutale leugens te vertellen. Andewant ze zijn stukje voor stukje via zwarte ren zeggen: goed, het valt nog lang niet mee, ruggen door mijnschachten naar boven ge- maar het is in ieder geval vandaag de dag bracht. 'De mijnen': een woord dat in Zuid- beter dan het was. Dat kan ik niet beoordeAfrika onder de zwarte mensen een hele we- len, maar het is duidelijk dat dit een nietsreld van betekenis heeft, die niet in woorden zeggende stelling is: het maakt de tegenwoorte vatten is. dige situatie geen tikje minder krenkend en Kaapstad, tweeënhalf uur vliegen van Jo- mensonterend en geeft eigenlijk alleen aan hannesburg (gelijk aan de afstand Amster- hoe verschrikkelijk het vroeger moet zijn gedam-Rome), moet een van de mooiste ste- weest. En dan hebben we nog niets gezegd den ter wereld zijn. Liggend aan de voet over de zgn. grote apartheid (afzonderlijke en tegen de helling van de enorme Tafel- ontwikkeling). Die gaat ook gewoon door in berg en Leeukop, omspoeld aan de ene Zuid-Afrika, daar mag geen twijfel over zijn. kant door de wateren van de Atlantische Oce- Ik geef maar een paar voorbeelden (die vele aan de andere kant door die van de Indische malen vermenigvuldigd zouden kunnen worOceaan, gedrenkt met en doortrokken van den). de geschiedenis heeft Kaapstad een onge- Binnenkort gaat de vader van ds. Sam Buti looflijke bekoring. Een grote, moderne stad, (oud-VU-student) met pensioen. Ds. Buti die toch klein gehouden wordt door de om- heeft gedurende zijn hele loopbaan gewoond ringende kolossen en de zeeën, waardoor en gewerkt in stedelijke gebieden. Hij dient zij niet meer in de gelegenheid is om je als nu nog één der zwarte gemeenten van het mens in de nietigheid te storten. Maar dat zwarte gebied even buiten Johannesburg. De geeft niet, daar zorgt de apartheid en discri- regering heeft hem bericht gegeven dat hij minatie wel voor, vooral als je zwart bent. na zijn pensionering naar een of ander thuisEn het duurt niet lang voor je in Kaapstad land moet verhuizen. Hij heeft zich hier hevig geconfronteerd wordt met de praktische uit- tegen verzet, en toen ik een paar weken gewerkingen van apartheid. Direct aan het be- leden ds. Sam Buti sprak in Johannesburg, gin van de landingsbaan op het Malan-vlieg- zei deze dat hij hoop had dat zijn vader mag veld ligt een blikdorp-nederzettinkje dat er blijven waar hij blijven wil. Over afgedankte, zó erbarmelijk uitziet datje er compleet lan- wegwerpmensen gesproken! Maar dit is ook derig van wordt. Reeds op het vliegveld zie het lot van hele groeperingen van zwarte menje die afschuwelijke borden die je overal in sen en kleurlingen. Zuid-Afrika tegenkomt: 'net blankes', 'net Om bij die laatsten te blijven, de 'groepsnie-blankes'. In Kaapstad mochten ds. Alan gebieden' wetgeving van Zuid-Afrika zorgt Boesak - promovendus aan de Kampense er b.v. voor dat hele buurten kleurlingen theologische hogeschool maar in zijn vader- zonder hun instemming worden verhuisd uit land 'kleurling', dus 'nie-blank' en zonder de wijken, waar ze generaties lang hebben rechten - en ik niet samen in een restaurant gewoond, naar het één of andere steriele ge32

bied, dat door de regering 'Coloured' is verklaard. En dit gebeurt enkel en alleen omdat deze mensen toevallig in buurten wonen die de blanken opeens voor zichzelf willen hebben. Afgezien van de onrechtvaardigheid van deze wetgeving, laten de gevolgen van dergelijke volksverhuizingen zich gemakkelijk raden. Gemeenschappelijke en familiebanden worden ineens en zonder pardon stukgemaakt, waardoor o.a. ontstaat: eenzaamheid, anomalie, verUes van ouderlijke en kerkelijke autoriteit, een nieuwe en groeiende criminaliteit, snz. Maar de regeringsleiders daar in Zuid-Afrika schijnen niets van sociologie af te weten, om te zwijgen over de zelfmoorddrang waaronder ze blijkbaar lijden: het verhes van ouderlijke en kerkelijke autoriteit schept een leegte die zonder enige twijfel een vruchtbare bodem vormt voor een steeds meer militante en radicale houding van deze mensen t.a.v. de blanke minderheidsregering en wetgeving. En laat u zich alstublieft vooral niet wijsmaken dat zulke volksverhuizingen nauwelijks meer plaatsvinden - ze vinden plaats aan de lopende band. Ds. Boesak heeft juist een paar weken geleden de laatste preek moeten houden in het kerkgebouw van zijn vroegere gemeente, omdat dat gebouw in een gebied staat dat 'blank' verklaard is. Hij en ds. Esau Jacobs hebben mij zowat alle buurten van Kaapstad laten zien, die bij deze volksverhuizingen betrokken zijn (geweest), 'dit is bezig 'blank' te worden', 'dit wordt binnenkort 'blank'', klonken door de auto als een soort litanie. Prof. H. W. van der Merwe heeft me hetzelfde laten zien in Stellenbosch, het Nederduits Gereformeerde universiteitsstadje. De huizen die vroeger werden bewoond door 'kleurlingen', worden (door een groot concern dat een contract met de regering heeft) grondig opgeknapt en liefelijk gewit voor de nieuwe blanke bewoners. De beste woningen in de nieuwe kleurlingenbuurten zien er, in alle eerlijkheid, van goed tot rijkelijk uit (bepaalde wijken van de 'Kaapse Vlakte') maar dat zijn uitzonderingen. De meeste huizen in deze gebieden variëren van redelijk tot slecht en zelfs walgelijk armoedig (Stellenbosch, Kaapse Vlakte, de Slangenkop, bepaalde gebieden bij Paarl). Ik heb vele

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen