VU Magazine 1975 - pagina 287

er is energie genoeg, als we tenminste beschikken over kernenergie. We kunnen daaraan voldoen als . .. En zo ga je maar door. De zwarte piet wordt steeds aan een ander doorgegeven. Uiteindelijk kom je bij de opvoedkundige terecht die zal zeggen: ja natuurlijk moet je de mensheid opvoeden om zich aan te passen aan deze idioterie. M'n excuses dat ik er een beetje de draak mee steek, maar dit soort toekomstvoorspellingen zijn naar mijn mening een onderdeel van de kwalen die de mensheid meemaakt en niet van de genezing. Ze hebben dan ook geen waarde.' Er speelt nog een andere belangrijke zaak mee, dachten 'wij. Na de verschijning van het eerste rapport van de Club van Rome- sloeg iedereen de schrik op het hart. Die tijd lijkt wel voorbij. Maar na het verschijnen van het tweede rapport, dat een paar honderd miljoen doden 'voorspelt' in Zuidoost-Azië bij ongewijzigd beleid, kwamen er reacties naar voren die nog veel schrijnender zijn. Zo verschenen er in Nederlandse kranten artikelen van commentatoren die doodleuk schreven: Nou, in Azië kunnen we eigenlijk net zo goed ophouden met de hulpverlening. Wellicht het beste is de natuur daar haar gang te laten gaan. Daardoor komen velen om van de honger en zal de huidige snelle bevolkingsgroei tot staan worden gebracht. Over zo'n veertig jaar moeten we dan maar eens terugkomen, want dan heeft de hulp eigenlijk pas zin... 'Dat is alleen maar koren op mijn molen. Als je op dit soort studies af moet gaan, dan krijg je dit soort reacties. Je kunt er niets positief mee doen. Het maakt de mensen moedeloos. We moeten de huidige situatie bevechten. Daar moeten wij iets aan doen. Natuurlijk heb je geen garanties dat deze mensen zich niet zo snel voortplanten, dat niemand hen meer kan helpen. Maar zolang wij hen kunnen helpen, moeten we dat ook doen. Daar komt nog bij dat schattingen over de groei van de bevolking puur statistisch zijn. Zo werd aan het einde van de Tweede Wereldoorlog door ene professor Lotesstein voorspeld, dat de bevolkingsgroei in West-Europa sterk terugliep, terwijl de bevolking van de Sovjet-Unie onnoemlijk sterk zou stijgen. Zo sterk, dat de hele wereld uiteindelijk voor het overgrote deel uit Sovjetburgers zou bestaan. Toen ik dat las, was ik zeer sterk onder de indruk, maar nu weet ik wel beter. Zo

lopen ook de bevolkingsstatistieken in Engeland voortdurend terug. De prognoses moeten op dat punt steeds worden aangepast, omdat zij er voortdurend naast zitten.' Goed, wij zijn het ermee eens, dat je aan dit soort planningstechnieken niet zo verschrikkelijk veel hebt. Aan de andere kant zit je met een besluitvormingssysteem, waarin deze planning een steeds belangrijkere plaats in gaat nemen. Hoe moetje dan plannen. Hoe deed u dat in de dagen dat u nog economisch adviseur bij de Staatsmijnen was? 'Daar waren ook altijd grote moeilijkheden over. Op een gegeven ogenblik zei de directie tegen mij: wij moeten weten hoeveel kolen wij over 15 jaar kunnen verkopen. Ik antwoordde: dat weet ik niet, hoe moet ik dat weten? Ja, maar, antwoordde men, daarvoor ben je hier ingehuurd. Ik zei: je kunt het niet weten, het is geen deterministisch systeem. Dat hangt van allerlei omstandigheden af. Van wat er in het verleden gebeurt is en wat er staat te gebeuren. Maar dat laatste kun je niet plannen, er kunnen dingen gebeuren, waar we geen weet van hebben. Wat veel belangrijker is, is dat je je realiseert wat je niet weet. Daarom zal ik niet een of ander uit de lucht gegrepen schatting aan u geven, want dan denkt u dat u iets weet, maar in feite weet u niets. Het zal alleen maar uw vergissingen maximaliseren. Over dit soort kwesties heb ik al die twintig jaar, dat ik bij de Staatsmijnen werkte, voortdurend met de directie overhoop gelegen. Wat betreft het bevolkingsprobleem zou je wel iets kunnen hebben aan de volgende benadering. Volgens velen zullen we in het jaar 2000 7 miljard mensen op de wereld hebben. Dat heeft te maken met de vruchtbaarheid, dat de nieuwe moeders al zijn geboren enz. Misschien zullen het er 5 miljard zijn of 6 of 7. Wat we nu moeten doen, is als het ware achteruitwerken. Wat voor draaiboek moet je daarvoor ontwikkelen om tegen die tijd ervoor te zorgen dat je die verdubbelde bevolking aankunt. Je maakt geen plaatje van het jaar 2000, maar je legt de weg daarnaartoe aan. Je moet dan weten, waar die zeven miljard mensen op de wereld wonen, hoeveel voedsel ze nodig hebben, hoeveel energie. Als je bijvoorbeeld weet, hoeveel energie je nodig hebt, kun je vervolgens gaan kijken, wanneer je met de bouwvan elektriciteitscentrales moet beginnen. Maar ook in deze gevallen zul je al gauw geconfronteerd worden met problemen, waar je van tevoren geen oplossing voor hebt. Ook de waarde van dit soort onderzoek, waarbij je werkt met een actieplan is beperkt, maar je blijft tenminste niet staan bij een loutere beschrijving van een toekomstig verwachte situatie.' U zei, dat u met de directie van de Staatsmijnen herhaaldelijk overhoop lag over het planningsprobleem. Op dit moment wordt er over de noodzaak om over te gaan op kernenergie in de sfeer van de overheid en het bedrijfsleven nauwelijks getwijfeld. Alle onderzoek wat naar de toekomstige energiebehoefte wordt gepleegd, lijkt de kernenergie als gegeven opgenomen te hebben. Was het probleem van de kern21

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen