VU Magazine 1975 - pagina 157

Mussert legt eed op Hitler af. Berlijn 12 dec. '41.

En zo kon Mussert zijn volgelingen, voor wie hij deze eedsaflegging aanvankelijk verzweeg, twee dagen later bij het tienjarig bestaan van de NSB meedelen, dat zijn partij voortaan de enig toegelaten politieke partij in Nederland was. Wel voelde Seyss Inquart er weinig voor een Nederlandse regering onder Mussert te laten vormen. Hij was zich heel goed bewust dat dit de grootste deining bij het Nederlandse volk zou veroorzaken. Een illegaal geschrift, vermoedelijk geschreven door Koos Vorrink, had gewaarschuwd dat in dat geval er een algemene staking in geheel Nederland zou worden uitgeroepen. Een regering-Mussert zou trouwens ook niet gepast hebben bij het inlijvingsidee. Mussert wilde echter niets liever, in 1942 bleef hij bij de Duitse nazi's de gedachte bepleiten en omstreeks oktober 1942 had hij het bij Seyss Inquart bijna voor elkaar. Z'n lokmiddel was niets meer of minder dan dat een Nederlandse regering-Mussert Nederlandse jongens als dienstplichtigen onder de wapenen kon roepen om aan het Oostfront te worden ingezet. Een hoge Duitse ambtenaar in Berlijn noteerde in die dagen na een bezoek van commissaris-generaal Schmidt, waarom Seyss Inquart toch voor het idee was gaan voelen. 'Schmidt gaf mij liiervoor twee redenen op. Ten eerste is men van plan, volgende lente in Nederland 300.000 dienstplichtige Nederlanders te mobiliseren om ze als politietroepen naar het Oosten te sturen. Een mobilisering door de Duitse bezettende macht is in strijd met het volkenrecht en zou overigens niet doelmatig zijn en kans op succes hebben. Om die reden wilde de Rijkscommissaris tevoren Mussert tot minister-

president benoemen en het hem overlaten de nodige verordeningen met kracht van wet uit te vaardigen.' Overigens werd er in hetzelfde stuk meteen aan toegevoegd, dat het niet de bedoeling van Schmidt was Mussert aan de macht te laten, wanneer hij eenmaal dit werk had gedaan. 'Schmidt is een oud aanhanger van het denkbeeld Mussert aan de macht te brengen. Hij vertelde mij echter in dit gesprek dat het niet zijn bedoeling was Mussert op den duur aan de machten te laten. De Nederlanders zouden hem ook niet heel lang verdragen. Schmidt is van mening dat een paar jaar Mussertheerschappij voldoende zullen zijn om de Nederlanders te tonen dat de directe aansluiting bij Duitsland het kleinste van twee kwaden is.' (Duits raport, 8 oktober 1942) Hitler bleek echter meer politiek benul te hebben van de situatie in Nederland dan de duitse nazi's, die hier de dienst uitmaakten. Hij voelde niets voor het plannetje Nederlanders te mobiliseren met een schijn van wettigheid. Als arbeidskrachten voor de oorlogsindustrie waren ze geschikt, niet als dienstplichtige militairen. Het eerste zou niet zoveel onrust geven, taxeerde hij. Terecht. Beseften de Nederlanders in welke gevaarlijke situatie ze verkeerd hebben najaar 1942? Er zijn aanwijzingen dat dit inderdaad het geval is. In z'n mening, dat de weerstanden tegen aanvaarding van de nationaal-socialistische ideologie vooral gezocht moesten worden in kringen van kapitalisten en plutocraten (de rest van het volk zou, zeker na 'n Duitse overwinning wel inzien dat zijn belangen door de nazi's het best werden gediend) maakte Seyss Inquart december 1942 in het bijzonder jacht op studenten (plutocratenzonen). Duizenden studenten

Mussert temidden van zijn 'Gemachtigden'. Rechts van hem generaal Seyffardt.

wenste hij als arbeider naar Duitsland te sturen. Het gerucht deed de VU besluiten de Kerstvakantie een week te vervroegen. Men voelde zich niet meer veilig in de collegezalen. Rector-magnificus prof. dr. D. Nauta werd daarover in Den Haag op het matje geroepen. Ook werd 10 december de sociëteit van het Studentencorps voor onafzienbare tijd gesloten. Prof. dr. J. Waterink hield bij die gelegenheid 'n bewogen toespraak, waaruit het volgende citaat: 'Ik zie de toekomst soms donker in. God alleen weet, wie van jullie weggevoerd zal worden naar het land van de vijand. Misschien zijn er onder jullie, wier leven naar Gods bestel zal moeten eindigen door een bom, in een der warme, zwarte fabrieken van Duitsland, misschien zijn er wier leven eindigen zal door een

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen