VU Magazine 1975 - pagina 57

prezen als het land waar, onder leiding van Kemal Atatürk, de secularisatie het verst is voortgeschreden in de islamitische wereld. Wel kan men zich afvragen hoe seculier dat in feite is, als een Turk in werkelijkheid niet anders dan moslim kan zijn?

Identiteit christenen Een van de belangrijkste kwesties is m.i. zich af te vragen wat het betekent een minderheid te zijn. Behalve in Libanon (ik laat zwart Afrika hier buiten beschouwing) vormen de christenen overal in de moslimse wereld een minderheid. Een minderheid te zijn brengt zijn eigen politieke, sociale maar ook psychologische problemen met zich mee. In Egypte zijn er volgens de officiële statistieken 2 miljoen christenen op een bevolking van rond 33 miljoen. Volgens de Kopten zijn er zeven miljoen. Aan deze verschillende opgaven kan men de problematiek illustreren. De officiële instanties is het eraan gelegen het aantal te drukken in dit land waar de Islam de godsdienst van de staat is. De christenen daarentegen schroeven het getal hoog op. Het werkelijke aantal zal rond de vier en een half miljoen liggen. Het valt niet te ontkennen dat er een zekere discriminatie bestaat van christenen in Egypte. Koptische geleerden zullen het aan universiteiten veelal niet verder brengen dan lector; bij examens heb je betere kansen, zo wordt je steeds verteld, als je naam Mohammed of Ahmad is dan Georges of Marcus. Vandaar dat er bij christenen in de arabische wereld de neiging bestaat om voor hun kinderen neutrale namen te kiezen, welke niet aangeven of zij moslim of christen zijn, zoals bijvoorbeeld de meisjesnaam Hadia, geschenk.

Het valt mij op dat zelfs in Libanon, waar de christenen, doordat zij officieel 50% van de bevolking uitmaken en veel politieke macht hebben, dergelijke neutrale namen worden gekozen. Hieruit spreekt een gevoel van onzekerheid. Dat is m.i. een van de meest existentiële problemen waarmee een minderheid te maken heeft. Het duidelijkste voorbeeld daarvan is in het Midden-Oosten de staat Israël. De discussies worden meestal gevoerd over 'zekere grenzen'. Daardoor wordt een en ander te veel in militaire termen uitgelegd. Het eigenlijke probleem dat erachter zit is het gevoel van onzekerheid, het zich

bedreigd voelen door een meerderheid van Arabieren om zich heen. In doorsnee is het erg moeilijk voor een meerderheidsgroep zich dit gevoel van een minderheidsgroep voor te stellen.

De christenen in de arabische wereld staan bekend om het aandeel dat zij hadden in het zogenaamde arabische ontwaken. Zij droegen bij aan de herleving van de arabische literatuur. Maar al spoedig namen de moslims het vaandel over. De christenen zijn onzeker omtrent hun identiteit. Kunnen zij volledige loyaliteit geven aan het arabisch nationalisme? Als het werkelijk seculier was, zou het voor hen geen probleem zijn.

Emigratie Men neemt verschillende houdingen waar. Sommigen lossen het op door te emigreren. Vooral uit Syrië en Irak trachten vele christenen (maar niet alleen zij), ook niet in de eerste plaats om godsdienstige als wel economische en sociale redenen, weg te trekken. Het resultaat is wel, dat daarmee het aantal christenen in het Midden-Oosten afneemt. Iets dergelijks vond ook plaats in het verleden. Uit de zogenaamde dode steden in Noord-Syrië trokken indertijd hele stedelijke bevolkingen weg om zich in het 'christelijke' Byzantijnse rijk te vestigen. Tot op vandaag getuigen prachtige ruïnes, onder meer van de grote kerk die gebouwd werd op de plaats waar Simon de Stylite tientallen jaren op zijn pilaar zat, van de christelijke presentie van weleer. Daarnaast is er sprake van een psychische emigratie. Vooral de typisch libanese christenen, de zogenaamde Maronieten, identificeren zichzelf niet als Arabieren maar als nazaten van de Phoeniciërs. Het zijn vooral de grieks-orthodoxen die het verst gaan in het zich identificeren met de 'arabische zaak'. De socialisfische arabische partij, de Ba'th, die momenteel in Syrië en Irak aan het bewind is, heeft als ideoloog de grieks-orthodoxe Michel Aflak. Twee van de extreme Palestijnse bewegingen, het front voor de bevrijding van Palestina en het democratische front voor de bevrijding van Palestina, hebben als leiders resp. de grieks-orthodoxe Georges Habash en Nayef Hawatmeh.

Delicaat Vervolging?

Men kan echter in deze houding een poging Ditzelfde geldt voor alle christenen in de ara- zien om als christenen toch maar als deel bische wereld. De Assyrische christenen in beschouwd te worden van de arabische weIrak verlaten in groten getale het land. Zij gaan reld. Nabil Shaath, (moslim) woordvoerder o.a. naar Libanon Vanwaar velen naar Ameri- van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie, verka proberen te emigreren. Is er vervolging klaarde onlangs dat aan het al of niet deelvan christenen in Irak? Dit is een niet zo mak- nemen van de arabische christenen aan de kelijk te beantwoorden vraag. Maar deze As- toekomst van Palestina zou afhangen of zij syriërs hebben het gevoel, vervolgd en ge- al of niet een plaats zouden hebben in de discrimineerd te worden. Men heeft, gegrond arabische wereld in haar geheel. In hoeverre of ongegrond, een 'slachtoffer'-ms,n\&\\X.Q\i.dit juist is durf ik niet te zeggen. Wel onderVan de economische en sociale malaise in streept het de delicaatheid van hun positie. het land voelen zij zich en zijn zij waarschijn- Het moslimse element in het Arabier-zijn lijk ook meer de dupe dan anderen. Voor blijft erg belangrijk, ondanks allerlei secusommige christenen in Libanon zijn de moord- liere tendensen. Iemand merkte eens op, dat partijen van christenen in de vorige eeuw door wanneer Habbash in plaats van George, Ahmoslims zo recent alsof het gisteren gebeurd mad zou hebben geheten, met andere woorwas en bepaalt - volledig overtrokken - hun den moslim geweest zou zijn, zijn beweging beeld van de moslim. oneindig veel sterker geweest zou zijn. Men 11

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen