VU Magazine 1977 - pagina 429

magazifteSl

nesische grondwet en de President is verantwoording schuldig aan dit lichaam. Het is ook deze Raad die in maart 1978 de nieuwe President en Vice-President moet benoemen. De mening van deze critici lijkt dus wel vrij overtuigend en rationeel. Temeer als men bedenkt dat de regering deze Opstib-acties ook handig uitbuit om de miljarden rupiah's te innen, die nog als landbouwkredietschulden uitstaan. Wie was Supryadi? Of de actie puur een tactische zet is (die dan weliswaar gedurende enkele maanden een grote verlichting en verademing voor de kleine man betekent), of gezien moet worden als een werkelijke koerswijziging gebaseerd op culturele elementen die een zelfcorrectie mogelijk maken, zal de geschiedenis moeten uitwijzen. Maar we kunnen wel proberen naar die culturele elementen te zoeken die een andere uitleg geven aan de gebeurtenissen van de laatste maanden dan de rationale verklaring van de kritici. Op Java gelden nl. in sterke mate ook andere normen binnen het politieke spel, getuige de wijze waarop Suharto zelf de macht van Sukarno heeft overgenomen (volgens zijn interpretatie: ,,gekregen")endezgn. Sawito-affaire van september 1976 (zie Trouw, 25, 28. 29, oktober 1976). In dit artikel zullen we nader op deze culturele achtergronden ingaan. Daartoe moeten we eerst meer vertellen over die geheimzinnige Suprijadi. Wie of wat gaat schuil achter deze naam zodat zijn boodschap via een koerier zo'n uitwerking kan hebben? De historische Suprijadi is een jonge Peta-olBcier (een Indonesiër die in het Japanse leger al officier was, ook Suharto was een Feta officier). Op grond van de wreedheden en uitbuiting door de Japanners zijn volk aangedaan, besloot deze uit adelijke kringen aflcomstige Jonge officier met zijn compagnie een zelfmoordaanvai te plegen op een

Japans Garnizoen in Blitar - Oost Java (1944), in de hoop dat zijn muiterij door andere Indonesische officieren zou worden nagevolgd. Vrijwel zijn gehele compagnie is in de pan gehakt, maar het is nooit officieel komen vast te staan of ook Suprijadi tot de gesneuvelden behoorde. Zijn lijk is nooit gevonden. Dit is al voldoende reden om van hem meteen een legendarische figuur te maken. Hij zou het volk telkens redden, alleen zelf nooit te voorschijn komen, zoals de mytische Bathara Guru uit de wayang verhalen, wiens woorden de Waarheid vertegenwoordigen maar zelf niet optreedt. Het geloof dat hij nog leefde was in 1945 zelfs nog zo sterk dat hij in het eerste kabinet, door de republiek uitgeroepen, tot minister voor Defensie werd benoemd. Op de eerste kabinetszitting kwam hij echter niet opdagen. Maar tot op heden duiken er geruchten op dat hij gesignaleerd zou zijn. In juli nog gaf iemand zichzelf uit voor Suprijadi maar door familieleden werd ontkend dat dit terecht was. Wat niet te ontkennen valt, is dat vrijwel meteen na de onafhankelijkheidsstrijd zich een groep mensen georganiseerd heeft onder de code-naam Suprijadi. Deze Gerakan-Suprijadi (Beweging, losse organisatie zonder duidelijk kader) heeft tot doel het ideaal

President Suharto bekeerd?

van Suprijadi levend te houden: onrecht te bestrijden, opkomen voor het lot van de kleine verdrukte man. In Sukarno's tijd zouden ze al ondergrondse acties gevoerd hebben en ook begin dit jaar circuleerden geheime pamfletten door Jakarta die ondertekend waren met de naam Suprijadi. Juist vanwege het ondergrondse karakter en de zeer losse organisatievorm is het moeilijk om gedetailleerde gegevens over deze beweging te krijgen. Maar een 5-tal kenmerken en actiepatronen zijn te onderscheiden al blijft het altijd onzeker in hoeverre ze alleen voor deze Beweging-Suprijadi gelden. Het eerste kenmerk is de radicaliteit, dit zou door het optreden van de historische Suprijadi al zijn gegeven: muiterij, zelfmoordaanvai. Het tweede kenmerk is direct al ongrijpbaar, namelijk de werkwijze van de Januskop, het kenmerk van elk ondergronds verzet. Bovengronds , j a " zeggen, maar ondergronds ,,nee" doen. De figuren Hatta en Sjahrir staan hiervoor model ten tijde van de Japanse bezetting. Hatta moest officieel ,,meedoen" met de Japanners maar gaf zoveel mogelijk informatie door aan Sjahrir die ondergronds werkte. Deze dubbelhouding is in zijn algemeenheid kenmerkend voor het Indonesische politieke spel. Iedereen probeert zoveel mogelijk met andere gezindten kontakten te onderhouden. Het klassieke voorbeeld is de vader die in de koloniale tijd zijn drie zonen een verschillende richting opstuurt: de één moet in koloniale overheidsdienst, de andere moet islamleraar worden, de derde moet zich bij de nationalistische beweging aansluiten. Zo kan bij elke ontwikkeling de ene broer de andere twee redden! Het derde kenmerk kan misschien het beste aangeduid worden als het ,,Robin Hood" karakter: daar optreden waar de kleine man wordt verdrukt. Het vierde kenmerk is meer een actie-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen