VU Magazine 1980 - pagina 214

1 ^ magazine 36 tie op Bouman zou dit omschreven kunnen worden als een komplex van materiële en immateriële faktoren die binnen een samenleving als sociaalkulturele eenheid goede en houdbare levensomstandigheden en samenlevingsvormen in stand houden en tot stand brengen. Het is duidelijk dat daartoe aan bepaalde materiële basisvoorwaarden voldaan moet zijn. Op welke wijze dit gebeurt is echter weer afhankelijk van de immateriële faktoren in de samenleving. Wij willen nu een viertal van deze immateriële faktoren omschrijven aan de hand van evenzo vele dynamisch-normatieve kernbegrippen, waarin onzes inziens de hoofdlijnen van het denken van de voornaamste besproken auteurs tot uitdrukking komen: 1. Gerechtigheid: Dit is niet alleen een juridisch-politieke kategorie, maar heeft in haar meest fundamentele betekenis betrekking op Gods verzoening met de mensen door Jezus en zo ook op de verzoening tussen de mensen onderling. In de samenleving slaat het op de roeping van mensen om gestalte te geven aan solidariteit, rentmeesterschap en ontsluiting, ,,opdat het u wel g a ' \ zoals het Evangelie zegt. Dat wil zeggen dat het verrichten van juridische, ekonomische, technische en sociale handelingen bijdragen moet leveren aan het bevorderen en waarborgen van het welzijn in de samenleving. 2. Solidariteit: Dit beoogt een evenwicht tussen de belangen van individuen in relaties en verbanden in het geheel van de orde van de samenleving. Het verzet zich tegen de ,,prestatie-mens" van het individualisme en de ,,discipline-mens" van het kollektivisme. Het stelt centraal de mens die geroepen is mens te zijn en in antwoord op dit appèl een verantwoordelijk mens behoort te zijn. Men zou dit ook als ,,inklusief' denken kunnen omschrijven. Het impliceert een ontmoeting met mensen die anders zijn en denken. Een ander ontmoeten betekent door hem of haar in de kern van het eigen bestaan geraakt te kunnen worden. Het belangrijke in de beschouwing van Buber over de ik-gijrelatie is dat de mens, die een ander mens als een ding beschouwt, zelf zijn mens-zijn niet kan realiseren. Tegenstelhngen en konflikten behoeven niet weggewerkt te worden, maar moeten in wederkerige verantwoordelijkheid wel verwerkt kunnen worden. 3. Rentmeesterschap: Dit is niet alleen een ekonomische norm. Het geeft een levenshouding aan en ook een be-

De heren Kuiper en Woldring kijken toe bij het ontwerp van het affiche door Carel Bos foto: AVC-VU

Symposium Aan het symposium ,,Reformatorische maatschappijkritiek" op 19 mei kan door een hondertal belangstellenden worden deelgenomen. Vijftig daarvan zijn genodigden, o.a. de in het boek besproken schrijvers en geïnteresseerden uit wetenschappelijke en politieke kringen, ook rooms-katholieken. De vijftig andere stoelen gaan weg volgens een prodecure van vrije inschrijving. Het programma, dat 's morgens om 9.30 u. begint en uiterlijk 's avonds om tien uur eindigt, ziet er als volgt uit: • Opening door de voorzitter, mr. W. F. de Gaay Fortman • toelichting van en diskussie over de papers van: Prof. dr. H. M. Kuitert (hoogleraar theologie VU) en prof. dr. J. Klapwijk (hoogleraar wijsbegeerte VU), die met name zullen ingaan op de theologische en wijsgerige aspekten van de materie. • toelichting van en diskussie over de papers van: Prof. dr. J. M. M. de Valk (hoogleraar sociologie en sociale filosofie Erasmus Universiteit) en prof. dr. P. Thoenes (hoogleraar sociologie Utrecht) die met name zullen ingaan op de sociaal-wetenschappel\jke aspekten van de materie. • toelichting van en diskussie over het paper van: Prof. dr. P. J. Roscam Abbing (hoogleraar ethiek in Groningen) en dr. W. Albeda (minister van sociale zaken) die met name zullen ii^aan op de praktische-politieke en sociale aspekten. • reakties van de zijde van dr. D. Th. Kuiper en dr. H. E. S. Woldring. • slotwoord door de voorzitter.

paalde wijze van omgang met de natuur en de medemensen. De ,,oikonomos" of huisbeheerder had tot taak de zaken voor zijn ,,heer" te beheren, d.w.z. hij had de bedrijfsvoering en droeg de zorg voor het goed funktioeren en op peil houden van alle aspekten van het bedrijf: materieel en personeel. Dit betekende niet het ,,heersen" over often koste van delen van het bedrijf, maar het ,,beheren" ter ontplooiing in al zijn facetten. Zo behoort ook een mens te staan in de schepping. Niet ter exploitatie maar ten behoeve van een zorgvuldig beheer van de natuur in haar variaties en vitaliteit en van ontplooiing-in-verantwoordelijkheid van humaniteit. 4. Ontsluiting: Dit hangt nauw samen met rentmeesterschap. Ook hier een metafoor: het opengaan van de baarmoedermond bij een geboorte teneinde nieuw leven ontwikkelingsmogelijkheden te bieden. De normatieve betekenis van het geïntroduceerde begrip ,,agogische interaktie" wordt er goed door ,,verbeeld". Deze dynamisch-normatieve kernbegrippen zouden kunnen dienen als bakens in de moeizame tocht tussen de scylla van het pragmatisme en de chary bdis van de ideologisering, die ook het reformatorische sociale denken bedreigen. Zij kunnen richting geven aan en maatstaven vormen voor de beoordeling van allerlei tijd- en plaatsgebonden meer specifieke vertalingen van reformatorisch denken over de samenleving. Wij schreven over reformatorische maatschappijkritiek. Deze studie had zowel een sociaalwijsgerig als een sociaal-wetenschappelijk karakter, en zowel een historische als een systematische dimensie. Als zodanig is zij bedoeld als een konstruktieve bijdrage tot maatschappijkritiek."

(BvK)l

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen