VU Magazine 1980 - pagina 217

nl magazine 39 bruik van computers zodat de ,,huidige, heilloze, levenrovende ontwikkeling" zal worden omgezet in een ..heilvolle, ievensschenkende ontplooiing". Niemand van de andere sprekers behandelde het onderwerp op dit wezenlijke en hoge nivo, al stelde FNV-funktionaris Commandeur later dat er in zijn kring best wel wat meer nagedacht mocht worden over Schuurmans betoog. Daarnaast geldt dat gevolgen van de micro-electronica niet alleen vanuit het terrein van de filosofie of de arbeid benaderbaar zijn. Ook op individueel gebied, in de persoonlijke sfeer heeft de invoering van de chip enorme gevolgen. Over de registratie van persoonsgegeven met behulp van databanken is al jarenlang een diskussie gaande. Aan de ene kant biedt deze vorm van informatieverwerking enorme voordelen, aan de andere kant bestaan er nauwelijks waterdichte afspraken die misbruik van deze gegevens kunnen voorkomen. Zo werd ter gelegenheid van de tentoonstelUng een prijsvraag uitgeschreven onder het motto: ,,hoe kraak ik een databank". Door middel van slim rekenwerk en enige basisgegevens over de (fictieve) VU-databank moest antwoord gegeven worden op de vragen welk lid van de College van Bestuur lid was van de PvdA en hoeveel leden van de Universiteitsraad lid zijn van de CPN (,,Beide gegevens worden bij de VU als hoogst delicaat beschouwd"). De school die uiteindelijk won, het Christelijk Lyceum te Veenendaal, kreeg de eerste prijs niet alleen doordat ze verschillende oplossingen (strategieën) uitgewerkt hadden maar ook omdat men een aanzet had gegeven tot beantwoording van de vraag hoe je de privacy van de personen in de VU-databank beter zou kunnen beschermen. ,,Him konklusie was dat dit nauwelijks moiielijk is, hetgeen ook de mening is van de wetenschappers die op dit gebied werkzaam zijn"', zo citeer ik het juryrapport. Mr. Frank Kuitenbrouwer, commentator van NRC-Handelsblad, haakte tijdens het symposium vooral op deze problematiek in. In zijn referaat dat treffend ,,De zorg voor het individu in de computerniaatschappij" is geheten, beklemtoont hij dat het in dezen eigenlijk om drie aspekten gaat. Naast de bescherming van de privacy gaat het ook om security, de beveiliging (tegen inbraken, brand etc.) van de informatiesystemen. Maar vooral het derde aspekt, dat van de ,,autono-

mie", eenvoudiger gezegd de keuzevrijheid van het individu, vindt hij zeer belangrijk. Het gaat er dan om dat iemand waarover gegevens aan derden worden verstrekt ingelicht wordt over deze handeling en of hij of zij wettelijk verplicht is om er aan te werken. Bovendien moet het individu het recht hebben een voor hem negatieve beslissing aan te vechten en in ieder geval recht hebben om te weten waarom deze beslissing genomen is. Hoewel een rapport uit '76 al een compleet concept voor een wettelijke regeling van de privacy in ons land bevat is tot op heden geen enkel wetsvoorstel van de regering bij de Tweede Kamer ingediend. Nederland loopt achter; terwijl er meer en meer databanken worden opgezet (soms gepaard gaande met eigen privacyreglementen) en in vergelijkbare landen wel een wettelijke regeling tot stand gekomen is. Hoewel deze regelingen vaak verre van volmaakt zijn is de afwezigheid van een privacywet in ons land temeer nadelig omdat er op deze wijze ook geen ervaring met de wetgeving op dit gebied kan worden opgedaan. Kuitenbrouwer noemde als voorbeeld Frankrijk waar naar zijn mening, d.w.z. even afgezien van de werking in de praktijk, de door hem genoemde drie aspekten afdoende in de wetgeving opgenomen zijn. Daar geldt bv. dat administratieve of justitiële beslissingen nooit louter en alleen door een computer genomen mogen worden: ,,Er moet steeds een mens verantwoordelijk en aanspreekbaar zijn''. Toch ziet Kuitenbrouwer met name in de individuele sfeer enorme voordelen

van de micro-electronica. Met de huidige technologie van radio en tv is tot op heden in feite sprake van een éénrichtingsverkeer, alle informatie wordt vanuit de zender verstrekt en slechts via omwegen kan een ontvanger, de kijker of luisteraar, van zijn misnoegen of instemming blijk geven. Met behulp van de nieuwe technieken is het eveneens mogelijk om informatie op snelle en goedkope wijze terug te zenden en zo ontstaan er mogelijkheden voor een tweerichtingsverkeer tussen bv. bestuurders en bestuurden. Ook dr. ir. A. E. Pannenborg, vicevoorzitter van de Raad van Bestuur van Philips, benadrukte dit aspekt. Voor hem is het essentiële van microtechnieken dat je de mogelijkheden hebt om grote hoeveelheden informatie op afstand op te slaan, waaruitje selectief de passende informatie terug kunt halen. Je kunt zelf bepalen watje wilt zien op een door jezelf te bepalen plaats en tijd. In een met veel dia's van de nieuwste snuQes verluchtigd betoog kwam hij tot de veronderstelling dat op den duur wellicht het kantoor als werkruimte overbodig zou kunnen worden. Alle belangrijke handelingen kunnen bij wijze van spreken vanuit de huiskamer verricht worden. De ,,massificering" van de huidige communicatiemiddelen wordt dan vervangen door ,,individuaHsering". In de paneldiscussie aan het eind van het symposium wees prof. Goudzwaard er zeer terecht op dat deze ontwikkeling niet zonder haken of ogen is. De informatie is en blijft wetenschappelijk gestuurd en de mens zal in ieder geval met verantwoordelijkheden moeten omgaan

Een overzicht van de tentoonstelling ,,Computer en beroep"

foto: AVC-VU

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen