VU Magazine 1983 - pagina 62

•«>?Sg3ï»i^ï.^

RECHTSAF ACHTERUIT Over veirechtsing en de toekomst van gisteren door Jan van Putten

Enkele impressies, om mee te beginnen Begin november 1982 schrijven de kranten over „de verrechtsing van het schoolplein". Twee Nijmeegse sociologen hebben onderzoek verricht onder ruim 2300 leerlingen van zeven middelbare scholen in enkele grote tot zeer grote gemeenten van ons land. Volgens de onderzoekers blijkt acht a negen procent van de middelbare scholieren er rechts-extreme opvattingen op na te houden, en denkt circa dertig procent,,etnocentrisch". Verschillende kranten haken daar gretig op in. Het is ook niet niks. Van de ondervraagde jongens vindt bij voorbeeld 41 procent dat men werkloze Turken zonder meer terug naar hun land zou moeten sturen. Van de meisjes, die toleranter blijken, is 27 procent deze mening toegedaan. Maarje kunt ook overdrijven, Het weekblad De Tijd — dat de laatste maanden vaker feiten aan sensatie opoffert — meent zelfs te mogen schrijven: ,,/n een paar jaar tijd is de jeugd compleet van kleur verschoten". Bij nuchtere beschouwing blijkt dat onzin te zijn. Maar eerst nog enkele andere impressies. Op 23 november 1982 belegt het 4/5 mei comité in de Amsterdamse Bijlmermeer een discussie-avond over oplevend racisme en facisme. Enkele weken daarvoor had de voorzitter van dit antifacisme comité, lid van het CDA, mij opgebeld met de vraag of ik op deze bijeenkomst éen inleiding zou willen houden. Ik zeg toe en begeef me op de bewuste avond naar het centrum „de Nieuwe Stad" onder de parkeergarage Gliphoeve. Het is er bomvol. Behalve bewoners van de Bijlmer zijn er fotografen en mensen van de VPRO-televisie. Op de eerste rij zit demonstratief drs. Alfred Vierling, medewerker van het Tweede-Kamerlid voor de Centrumpartij Janmaat. Hij heeft dertien medestanders meegebracht, van wie enkelen mij fel aanvallen, omdat ik de kopstukken van de Centrumpartij ooit als fascisten heb aangeduid. Na de pauze nemen ook steeds meer Surinamers aan de discussie deel. Ze komen op voor hun rechten. De spanning neemt toe. Plotseling vliegt, vlak achter mij, een grote ruit aan scherven. Er ontstaat paniek. Vierling kiest onmiddellijk het hazenpad. Als de rust is weergekeerd, is hij in geen velden of wegen meer te bekennen. De ruit blijkt van buitenaf met een grote steen te zijn vernield. Van de dader geen spoor. De voorzitter rondt de bijeenkomst af met een inventarisatie van mogelijkheden om de verhoudingen tussen de verschillende bevolkingsgroepen in de Bijlmermeer te verbeteren, een moedige poging. Na afloop word ik, om mij te beschermen, door drie mannen naar mijn auto begeleid. Thuis vis ik de glasscherven uit mijn tas. 56

Diezelfde week debatteert de Tweede kamer over de regeringsverklaring van het kabinet-Lubbers. Het debat wordt beheerst door winterse huivering om wat als „de economische cr/s/s" wordt aangeduid. In het land is gestaakt en gedemonstreerd. Gelijktijdig brandt in de winkelstraten de feestverlichting. Er moet gekocht worden, en gelukkig wordt er ook veel gekocht. De autoverkopen zijn in 1982 weer iets hoger dan in het jaar daarvoor. Maar niet bij auto's alleen leeft de mens. Hij wil ook graag iets omhanden hebben. Daarom drommen iedere dag in het druilige ochtendschemer reeds lang voordat de deuren open gaan tientallen werklozen op de stoep van de arbeidsbureaus samen. Ze weten ook dat, ook al zouden ze intensief zoeken, de kans op werk uitermate klein is. Ze weten ook, dankzij de studiezin van het Centraal Planbureau, dat de kans op werk nog verder zal afnemen. Ze horen van de regering dat hun uitkeringen zullen worden bevroren of zelfs verlaagd. Want „ ive/jeöóe/7 boven onze sfancf ge/eefc/", heet het.

Vragen en antwoorden Impressies zijn natuurlijlt niet voldoende om een oordeel of een beleid op te baseren. Voor een antwoord op de vragen die bij ons opkomen, zijn meer gegevens nodig. De vragen luiden: Doet zich onder de bevolking van Nederland inderdaad een „verrechtsing voor? Beleven we zoiets als een herhaling van de jaren dertig? Is er daarbij ook sprake van een herlevend fascisme? En wat valt er tegen te doen?

Drs. Alfred J.C. Vierling: het hazepad gekozen (foto Jos Lammers/DeTijd)

vu-Magazine 12 (1983) 2 februari 1983

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen