VU Magazine 1983 - pagina 32

Zimbabwe nu: méér dan het toneel van stamoorlog De huidige berichtgeving inzake Zimbabwe wordt gedomineerd door conflicten tussen partners in de strijd om de bevrijding van het vroegere Rhodesië: ZANU en ZAPU . (Zimbabwe African National Union, de partij van Mugabe, en Zimbabwe National People's Union, onder leiding van Nkomo). Deze conflicten worden dan vaak geplaatst in het licht van een tegenstelling tussen twee bevolkingsgroepen: de Matabele uit westelijk Zimbabwe en de Mashona uit de rest van het land. Zonder deze verschijnselen te willen bagatelliseren moet toch worden gezegd dat er heel wat meer gaande is dan zulke broedertwisten alleen. In dit artikel wordt aandacht gegeven aan de gang van zaken met betrekking tot landherverdeling en hervestiging van vroegere vrijheidsstrijders en arme boeren, tegen de achtergrond van het geheel aan problemen waarmee Zimbabwe — of Mugabe en zijn regering — nu te kampen hebben. door Hans Opschoor en Katrien van der Wees

De meer fundamentele problemen in het Zimbabwe van vandaag hebben te Hans Opschoor is econoom, thans verbonmaken met: den aan het instituut voor Milieuvraagstuk— de nog steeds zeer ongelijke verdeken van de VU. Hij verbleef drie jaar in Botswana, een buurland van Zimbabwe en ling van het land, bezocht Zimbabwe sinds 1980 verschil— de dominantie van buitenlands kalende malen. pitaal in de economie, Katrien van der Wees is niet-westers so— de relaties met Zuid-Afrika. ciologe, en heeft in het kader van haar Een schets van de situatie ten aanzien studie bijna een jaar in Botswana doorgevan deze punten tijdens en kort na bracht. Zij bezocht Zimbabwe éénmaal. 1980 (het jaar waarin Zimbabwe ont- Als voormalig lid van het Zimbabwe Komistond), is nodig om de opties te kun- tee schreef zij verschillende artikelen over de landbouw in het Zimbabwe Bulletin. nen verstaan die Mugabe in 1980 had, Beiden verbleven in zuidelijk Afrika mede en de keus die zijn regering daartusop grond van vroegere of huidige aandacht sen heeft gemaakt.

Land In de koloniale ,,Rhodesische" periode werd via de ,,Land Apportionnement Act" (1930) en zijn opvolger, de ,,Land Tenure Act" (1969) ruwweg de helft van het land gereserveerd voor de blanken. Bijna 6.000 blanke boerenfamilies hadden commerciële landbouwbedrijven, die bovendien sterk geconcentreerd waren in die gebieden waar goede landbouwgrond is. (Op zich verdient slechts 36 % van het hele land deze kwalificatie). Daarentegen woonden tegen de 800.000 Afrikaanse boerenfamilies op de andere helft van het land, in de zgn. ,,Tribal Trust Lands". Over het algemeen is dit slechte landbouwgrond; bovendien is de grond door de bevolkingsdruk en vanwege de technische mogelijkheden in die gebieden, overbegraasd en sterk geërodeerd. 30

voor dit deel van de wereld, van de zijde van de VU of van VU-staf leden. Dit artikel is meer geschreven vanuit betrokkenheid bij de ontwikkelingen in Zimbabwe, dan vanuit een m.b.t. tot dit land specifieke wetenschappelijke deskundigheid van de auteurs. Geraadpleegd zijn (o.m.) de volgende bronnen: • Cailinicos, A. (1981) Southern Africa after Zimbabwe, Pluto Press, London. • Mupawose, R. M. en E. T. Chengu (1982). Determination of Land Policy in Z/mbabive (unpublished paper, NIR, University of Botswana, Gaborone). • IVlinistry of Finance (1980). Economie Survey of Zimbabwe, f 9^9, Government Printer, Harare. • Riddell, R. C. (1981 )ffeporf o/f/ie Commission of inquiry into Incomes, Prices and Conditions of Service. Zimbabwe. • Diverse artikelen in internationale pers, in: Facts and Reports, 1980-1982. Komitee Zuidelijk Afrika, Amsterdam. • Diverse artikelen in Zimbabwe Bulletin. 1980,1981. Zimbabwe Komitee, Amsterdam.

Het aandeel van de agrarische sector in het Bruto Binnenlands Produkt is ruim 20 %; dit is grotendeels afkomstig uit de blanke gebieden. Men produceert produkten als maïs, tabak, katoen, suiker, citrusvruchten, thee, koffie en vleesprodukten. Deze landbouwprodukten leveren belangrijke grondstoffen voor de industrie en vormen zo de basis voor meer dan 45 % van de totale export. Ongeveer 354.000 Afrikanen (32 % van de formele werkgelegenheid) waren landarbeiders op die commerciële landbouwbedrijven. Er bestond én bestaat een zeer scheve produktiestructuur tussen de commerciële — voornamelijk blanke — bedrijven en de Afrikaanse — communale — bedrijven. De communale gebieden consumeren 80 % van hun eigen produktie, tegen 14% in de grootschalige commerciële agrarische sector. Meer dan 90 % van alle agrarische produktie die via officiële en formele kanalen verhandeld wordt, is afkomstig van de commerciële sector, 3 % van de kleinschalige — zwarte— commerciële sector en 7 % van de communale gebieden. Lang niet de hele commerciële sector is produktief. De beste 10% van de boeren in deze sector produceerde in de jaren zeventig meer dan de helft van de produktie. Aan de andere kant produceerde 40 % van de minder efficiënte boeren slechts 10 % van de produktie. Multinationals spelen een belangrijke

vu-Magazine 12 (1983) 1 januari 1983

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen