VU Magazine 1983 - pagina 218

ders medewerking ,,tot handhaving der onafhankelijkheid van het Rijk en tot verdediging van zijn grondgebied", terwijl artikel 93 van het Wetboek van Strafrecht levenslang eist voor ,,de aanslag ondernomen met het oogmerk het Rijk geheel of gedeeltelijk onder vreemde heerschappij te brengen". Dit ,,landverraadartikel" is volgens de beide auteurs heel wel van toepassing wanneer de Nederlandse regering een president van de Verenigde Staten in de gelegenheid stelt om, geheel naar eigen goeddunken en zonder last of ruggespraak, vanaf ons grondgebied een vreemde mogendheid aan te vallen. Dat wordt dus kiezen tussen anarchie en landverraad.

Anarchie of landverraad? Toch stelt een groot aantal demonstranten hun instemming met het voeren van verdergaande acties nog afhankelijk van het besluit dat de regering in deze gaat nemen. Hoewel de betoging een krachtige afwijzing is van het dan door regering en parlement gevoerde kernwapenbeleid, geeft men de politiek blijkbaar nog een kans. Gevraagd naar de bereidheid om nu al acties als blokkades en belastingweigering te ondersteunen, aarzelen veel betogers. Schennink c.s.: ,,Mensen die bezig zijn anderen te brengen tot een afwijzing van kernwapens zijn terughoudender over het nu al escaleren van de actiemiddelen. Kennelijk vrezen zij de mogelijkheden tot gesprek te verliezen bij een al te grote radicaliteit in hun optreden." Zodra echter die mogelijkheid wordt afgesloten, doordat de regering besluit tot plaatsing van de nieuwe wapens, verdwijnt die reserve en zal 80 procent van de 21 novemberdemonstranten instemmen met acties die naar alle waarschijnlijkheid veel maatschappelijke onrust teweeg zullen brengen. Blijkens een recent tv-interview van Joseph Luns betekent dit, dat dan ,,de straat" regeert. Het is een opvatting die wat detoneert, na de waardige 21e november, en die we moeten plaatsen naast de opmerking die een Amsterdams jurist, mr. F. Smeets, en een kapitein ter zee buiten dienst, G. J. van der Griendt onlangs maakten in een onverdacht orgaan als het Nederlandse Marineblad. Verzet tegen het plaatsen van de nieuwe wapens is krachtens de Grondwet en het Wetboek van Strafrecht burgerp//c/7f in plaats van burgelijke ongehoorzaamheid: de grondwet verlangt van alle Nederlan-

188

Inmiddels ligt de 21e november 1981 anderhalf jaar achter ons; anderhalf jaar, waarin Nederland een nieuwe regering kreeg die niets besloten, maar ook niets teruggenomen heeft ten aanzien van Pershings en kruisraketten. Inmiddels onderhandelen Amerikanen en Russen over de verschillende versies van de „nuloptie", die in omloop zijn en treft men voorbereidingen voor een nieuwe, massale vredesdemonstratie eind oktober van dit jaar. En inmiddels is in de organisatie van die demonstratie de strijd om de leuzen en de interpretaties opnieuw losgebarsten tussen het overlegorgaan en de CDA-delegatie daarin. De geschiedenis herhaalt zich. Het gevaar van lethargie is daardoor levensgroot aanwezig, juist op het moment dat een massale vredesactie meer dan ooit noodzakelijk is, zoals de eerbiedwaardige Groningse polemoloog prof mr. B. V. A. Röling deze recentelijk bepleitte in de Volkskrant: „Regeringen, vooral die van supermachten blijken de slaven van hun machtsinstrumenten", schreef hij. „Zij kunnen slechts bewegingsvrijheid krijgen door massaal protest van de bevolking tegen het militaristisch denken en doen. Barbara Tuchman beroept zich, in haar pleidooi voor massale actie (New York Times, 18 april 1982) op de uitspraak van Eisenhower: ,People want peace so much that one of these days governments had better get out of the way, and let them have it.' De wens naar vrede leeft onderde bevolking. De grote meerderheid is daarbij van mening dat de tegenwoordige politiek tot een catastrofe zal leiden. Massale actie zal uiting moeten geven aan die opvatting en aan de bereidheid om de offers te brengen die nodig zijn om vrede te bereiken." (GJP)

Prof. mr. B. V. A. Röling: slaven (foto Eduard de Kam)

vu-Magazine 12 (1983) 5 mei 1983

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen