VU Magazine 1985 - pagina 472

En de groeten van Sandino

Ziek "Sandinisten bombarderen miskitos. "Een bericht in de Noordamerikaanse pers. Roept onmiddellijk associaties op met plat gebrande dorpen, huilende kinderen, verschroeide aarde. Lijkt te bevestigen dat de sandinisten ordinaire moordenaars en doorgewinterde racisten zijn, ondanks hun vrome praatjes. Ogenschijnlijk objektieve informatie. In werkelijkheid blijkt het om een uiterst gemakkelijk te achterhalen — al dan niet opzettelijke (wie zal het zeggen?) — fout te gaan van een Noordamerikaanse journalist, wiens kennis van het Spaans kennelijk nogal beperkt is. Want wat staat er in Managua in de krant: "Wij gaan de muskieten bombarderen", en daarmee wordt beslist niet een bevolkingsgroep bedoeld, maar het muggensoort aedes aegypti. Onjuiste berichtgeving, derhalve. Het kwaad is echter al geschied: de publieke opinie in de Verenigde Staten is ongetwijfeld opnieuw gesterkt in de overtuiging dat de sandinisten gevaarlijke communisten zijn, tegen wie niet hard genoeg kan worden opgetreden. Zo simpel ligt dat. Waarom moeten er in vredesnaam muggen "gebombardeerd" worden in een land dat immers al meer dan genoeg onder oorlogsgeweld te lijden heeft? Het betreft hier een militaristische uitdrukking voor het

388

vanuit de lucht met behulp van spuitvliegtuigjes bestrijden van muggen, die overbrengers zijn van een virus dat de ziekte "dengue" veroorzaakt. Deze ziekte is uitgegroeid tot een nationale ramp. Zeker de helft van de bevolking is er al slachtoffer van geworden. Sprekend uit eigen ervaring kan ik getuigen dat de ziekte bepaald niet zachtzinnig met haar slachtoffers omspringt en hen minimaal een week uitschakelt. In de volksmond heet zij dan ook de "quebradora", dat wil zeggen, de "breekster". Je voelt je inderdaad geradbraakt. Naast fysiek leed veroorzaakt de ziekte echter ook ekonomische problemen. Men hoeft geen ekonoom te zijn om in te zien dat het gigantisch ziekteverzuim een forse aderlating voor de toch al zwakke ekonomie is. Een geluk bij een ongeluk is nog dat de ziekte met louter rust en citroensap bestreden kan worden en geen dure medicijnen vereist. Dit ligt echter anders wanneer men voor de tweede maal met het virus besmet raakt. De gevolgen kunnen dan zo ernstig zijn dat opname in een ziekenhuis en het innemen van medicijnen noodzakelijk is, ja zelfs kan de afloop fataal zijn. Tot op heden zijn tien mensen (dat zouden er in de Nederlandse verhoudigingen vijftig zijn) aan dengue overleden en het einde is nog niet in zicht.

Behoorlijk gealarmeerd is het ministerie van gezondheidszorg onlangs begonnen met een massale bestrijdingscampagne. Duizenden brigadistas zijn opgeleid om in alle huizen van het bijna één miljoen mensen tellende Managua — het centrum van de epidemie — gif aan te brengen; via de media worden de bewoners opgeroepen vuilnis te verbranden en stilstaand water in plassen, oude autobanden, lege Coca Colaflesjes, vaten, holen in bomen, etc. te verwijderen, om dat dit water de favoriete broedplaats van de larven is. Ziekenhuizen en fabrieken worden bespoten en zelfs vanuit de lucht wordt de stad besproeid met een verdelgingsmiddel. Een miljoenen córdobas vergende inspanning in een land waar de ekonomie geen enkele spankracht heeft. De laatste weken staan de kranten er vol van en de zorgen over AIDS — ook hier een veelbesproken thema na de uitlatingen van de (inmiddels overleden) akteur Rock Hudson — zijn naar de achtergrond verdrongen. De berichtgeving over AIDS was uiterst sensationeel en riep dan ook commentaar op van mensen die erop wezen dat er in Nicaragua vooralsnog honderden kinderen aan diarree overlijden, terwijl de aanwezigheid van AIDS niet eens is aangetoond. Bovendien is diarree een ziekte die eenvoudig te voorkomen en te genezen is, mits de sociaal-ekonomische omstandigheden van grote delen van de bevolking verbeteren. Momenteel krijgt echter noch AIDS noch diarree veel aandacht, dengue trekt alle publiciteit. Hoe heeft het zover kunnen komen met de dengue? Een eerste stap lijkt mij die van zelfkritiek te moeten zijn. Het ministerie van gezondheidszorg heeft zo'n half jaar gewacht voor het eindelijk tot het nemen van maatregelen overging. Een veel te trage reaktie met alle kwalijke gevolgen van dien. Voorts heeft men de in het kader van de malaria-preventie periodieke bestrijding van de larven in de woningen sinds 1983 gestaakt. De zich uit de larven ontwikkelende muggen

zijn overbrengers zowel van malaria als van vier typen dengue. Ongetwijfeld uit geldgebrek en vanwege het bestaan van talloze andere prioriteiten heeft men de periodieke vernietiging van de larven stopgezet; maar dat bewijst zich nu als verkeerde zuinigheid. De huidige kosten aan bestrijdingsmiddelen en aan produktieverlies zullen veel hoger zijn dan die van een regelmatige preventieve bestrijding. Blijft de vraag waar de ziekte vandaan komt. Aanvankelijk gingen er geruchten dat de Cubanen de ziekte hier gebracht hebben. Geen onzinnige gedachte, omdat Cuba in 1981 geteisterd werd dor een dengueepidemie en er veel reizigersverkeer is tussen Cuba en Nicaragua. Cubaanse epidemiologen hebben echter aangetoond dat de ziekte in Cuba op raadselachtige wijze spontaan op drie, honderden kilometers van elkaar verwijderde plaatsen uitbrak en dat er aanwijzigingen bestaan dat er sprake is van bacteriologische oorlogvoering van de zijde van de nabij gelegen Verenigde Staten. Juist vanmorgen stond er hier in de krant dat ook in Nicaragua een onderzoek gestart wordt naar de herkomst van de dengue om uit te zoeken of er al dan niet sprake is van bacteriologische agressie. Die is namelijk "niet nieuw en allesbehalve geheim", zoals president Daniel Ortega zei op een vergadering met mensen die werkzaam zijn in de gezondheidszorg. Hij heeft gelijk. Vietnam bij voorbeeld, kan bogen op een rijke ervaring met de gevolgen van chemische en bacteriologische oorlogvoering door de Verenigde Staten. Waarom zou de regering Reagan niet opnieuw haar toevlucht kunnen nemen tot deze beproefde methode, die bovendien veel eleganter is dan een militaire interventie? Een ziek makende gedachte, waarvan ik slechts hoop dat die een waan is. Ineke Bakker

VU-MAGAZINE — NOVEMBER '85

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen