VU Magazine 1985 - pagina 137

5 ^ ^

Volgens veel historici speelden de opvattingen van de Griekse filosoof Aristoteles minstens zo'n grote rol als de bijbel, bij het verzet van de kerk tegen het Copernicaanse wereldbeeld. Hier een tekening uit de zestiende eeuw, die weergeeft hoe Aristotelesde wereld zag. In het midden bevindt zich de aarde

de werkelijkheid oplost in mogeiijklieid. Maar dan houd je de werkelijkheid nietmeervast".^ Ontmoeting Davies ontkent dit ook niet. Hij brengt regelmatig het onderscheid tussen recyu/cf/on/sme (de werkelijkheid in brokjes opdelen en dan proberen die te begrijpen) en holisme (het geheel beschouwen en proberen te bevatten) ter sprake. Een holistische manier van begrijpen werkt Davies echter nauwelijks uit. Daarnaast komt kennis, die op een niet-verstandelijke manier tot stand komt, niet in zijn boek voor. En dat kon zijn stelling, dat natuurwetenschap een zekerder weg tot God vormt dan de religie, wei eens in belangrijke mate verklaren. Want bij de tweede soort kennis, die Sanders onderscheidt, godsdienstige kennis, gaat het juist om het geheel, om het achterlaten van al onze optieken bij het kijken naar de werkelijkheid, en deze kennis heeft lang niet altijd een verstandelijke oorsprong. Wat in de theologie bedoeld wordt met 'heilsgeschiedenis' laat zich niet op dezelfde manier begrijpen als de krachten die een atoomkern bijeenhouden; het gaat in deze twee gevallen om twee verschillende soorten van 'kennen". Deze twee manieren van weten zijn niet eikaars konkurrenten, maar ze vullen elkaar aan. Men dient ze echter wel van elkaar te onderscheiden, en Davies doet dat nauwelijks; theologische en natuurwetenschappelijke vragen lopen in zijn boek bijna voortdurend doorelkaar. Deze kennisopvatting van de schrijver heeft nog meer gevolgen. Davies vult het begrip godsdienst op een nogal starre wijze in. Zo stelt hij herhaaldelijk, dat godsdienstige kennis steeds uit de overlevering voortkomt: oude kennis, die van geslacht op geslacht wordt doorgegeven. Godsdienstige kennis is echter, in de woorden van Sanders, in belangrijke mate ontmoetingskennis, kennis die zich niet in woorden laat vangen en daarom ook niet op wetenschappelijke wijze is over te dragen. 'Zaken' als verliefdheid, woede, teleurstelling en sympathie ontstaan alleen in ontmoetingen waar geen sprake is van wetenschappelijke afstand. 'Weten' wie iemand is kun je slechts door hem of haar te ontmoeten. Dergelijke dingen zijn niet verstandelijk te begrijpen — maar daarom nog niet minder werkelijk. Filosofen en theologen als Buber en Levinas hebben veel over dergelijke ontmoetingskennis geschreven. Paul Davies zal het bestaan van dergelijke kennis waarschijnlijk niet willen

vu-Magazine 14 (1985) 3 maart 1985

Om de diepste geheimen van de natuur te ontrafelen maken natuurkundigen gebruik van zeer grootschalige apparatuur. Op de foto een spektrometer van het Nederlands Instituut voor Kernen Hogere Energiefysika (NIKHEF), in de Am-

sterdamse Watergraafsmeer, waarin ook de VU participeert. Met behulp van deze spektrometér bestudeert men elementaire deeltjes en de krachten die daartussen optreden

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen