VU Magazine 1985 - pagina 375

op dit vlak geheel te rijmen met zijn opvatting van de krant, die hij als opiniemiddel wilde laten dienen om de eigen aanhang en anderen van de standpunten van de antirevolutionairen op de hoogte te houden. Hoofdredacteur zijn betekende voor Kuyper een heel ander soort leiderschap dan wij bij het horen van die term tegenwoordig geneigd zijn te denken. Medewerkers Dit alles houdt in, dat de rol van Kuypers medewerkers bij De Standaard een veel nadrukkelijker accentuering behoeft, dan hun hoofdredacteur tijdens zijn leven heeft toegestaan. En onder medewerkers versta ik in dit verband dan allen die tot het mogelijk maken, samenstellen, vermenigvuldigen en verspreiden van de krant hun steentje bijdroegen, van de commissarissen van De Standaard, vaak bekende antirevolutionaire voormannen, die als geldschieters tezamen met Kuyper op de achtergrond het beleid uitstippelden, tot degenen die met hun vooral praktische arbeid nauwelijks voor het voetlicht getreden zijn, zoals de redacteuren, correspondenten, schrijvers van losse bijdragen, zetters, drukkers, administratieve krachten en loopjongens. Wie waren deze mensen, wat dachten en deden ze, wat was hun bijdrage in het produkt dat dagelijks van de persen rolde en in welke omstandigheden verrichtten zij hun werk? Wil het verhaal van De Standaard in zijn geheel verteld kunnen worden, dan zal de krant opgevat moeten worden als de uitkomst van de collectieve inspanningen van een veel grotere groep mensen dan de dominant op de voorgrond tredend^ figuur van Kuyper alleen. Achter het brede postuur van zijn autoritaire en ook wel ijdele persoonlijkheid gaat, evenals achter de talloze pagina 's van De Standaard uit die dagen, een aantal grotendeels anoniem gebleven mannen schuil, van wie het tijd wordt.

Dr. A. Brummelkamp hun bijdrage aan De Standaard op de juiste waarde te gaan schatten. Niet al deze mensen zijn naamloos in de vergetelheid weggezonken, een aantal van hen is ons ook heden ten dage nog bekend. Uit Kuypers correspondentie kennen we bijvoorbeeld de personele bezetting bij het eerste verschijnen van De Standaard. Twee van de lieden van het eerste uur verdienen hier een bijzondere vermelding. Brummelkamp Bij wijze van voorbeeld van het slag mensen dat in die begintijd aan de krant verbonden was, noem ik allereerst Anthony Brummelkamp jr. (1839-1919), de jongste zoon van de bekende Hattemse predikant uit de tijd van de Afscheiding van 1834, wiens uitvoerige levensbeschrijving is opgenomen in VU-Magazine van oktober

1984. Zijn zoon zou in zijn voetsporen treden en als christelijk gereformeerd dominee in Alkmaar en Groningen werkzaam zijn. Maar eerst nam zijn journalistieke carrière een aanvang. In 1870 trok Kuyper hem aan voor het weekblad De Heraut, de voorloper en later geruime tijd het Zondagsblad van De Standaard, en stelde hem als volgt voor aan Groen van Prinsterer: "Is dat geen heldere kop, geen flink stilist en vaardig debater? Dat is een der mannen die aan de redactie van het blad zouden kunnen optreden." Toen al had Kuyper hem op het oog voor een op te richten dagblad. Vanaf de stichting van De Standaard werkte Brummelkamp gedurende twee jaar als bureauredacteur voor de jonge krant. Zijn zwager en collega-redacteur bij De Standaard, Isaac Esser jr. (1845-1920), belast met de verzorging van de polemiek en van de rubrieken Koloniën en Staten-Generaal, beschreef deze tijd later zo: "Op het bureel van 't nieuwe orgaan heeft Brummelkamp onder 't gedreun en gedaver van stoompersen, het kletterend geratel van 't op-en-neergaand kopijbakjen en 't nimmer rustend rumoer van toeterende omnibussen, karren, draaiorgels, gillende straatventers en blinde clarinetspelers, boven den boekwinkel van H. de Hoogh in de bocht van den Nieuwendijk, gearbeid met zijn nimmer zich verloochenend goed humeur en volstrekt onverstoorbare kalmte, niet zonder zijn prettigen lach nu en dan en gezellig gebabbel. Met den aard van zijn werk strookte dit alles wèl: het eerste jaar had hij het buitenland, later o.a. de hopende polemiek voor zijn rekening. De aanhoudende voortjagende zorg voor de binnenlandsche nieuwsberichten enz., bij zijn collega Hana in zoo veilige handen, ware zijn zaak niet geweest."

Geen lichtgewicht Na deze periode bleef Brummelkamp nog geruime tijd aan De Standaard verbonden

Omringd door Standaard-personeel laat Kuyper zich in 1912 op het bureau van het blad huldigen bij het 40-jarig bestaan van de krant. Het was een van de zeldzame keren dat hij zijn gezicht op het kantoor liet zien. De krant is in feite altijd door anderen gemaakt

VU-magazine, 14e jaargang nr. 8, september 1985

309

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen