VU Magazine 1985 - pagina 107

Is er een overvloed aan ruwe olie op de wereld dan "zal de bestemming van de ruwe olie de producenten een zorg zijn. Als er een tekort Is, zijn ze erg bezorgd over de bestemming. Met andere v/oorden, zoals Ik het zie Is de wereldmoraal ten aanzien van de levering van ruwe olie aan dit land sterk gerelateerd aan de produktle. Overproduktie of niet." Het zal de handelaar John Deuss, zeker na de laatste OPEC-conferentie waar geruzied werd over de overvloed aan ruwe olie, dan ook niet meevallen de Züidafrikaanse autoriteiten te overtuigen dat er op 't ogenblik nog gigantische commissies nodig zijn om aan één drup olie voor Zuid-Afrika te komen. Onder de indruk zullen de Zuidafrikaanders al evenmin raken van gekreun over risico's die hij loopt bij de Nederlandse autoriteiten, want — dwars tegen de wens van het parlement in — weigert Nederland tot dusvergehoortegeven aan de VN-oproep zelfstandig een olie-embargo in te stellen. Blijft dus slechts over de mysterieuze brand in het landgoed Meerwijk om Zuid-Afrika te overtuigen dat olie leveren aan dat land een riskante bezigheid is waarvoor flink wat geld op tafel moet komen. "Zonder de Deussen zou de logistiek van het apartheldssysteem binnen de kortst mogelijke tijd op de schroothoop belanden," stelde de anonieme verklaring van de brandstichters die naar het ANP werd gestuurd. Het is het belang van de "Deussen" dat ZuidAfrika daarvan doordrongen blijft. Eén hard feit realiseren zich alle partijen, zo leert de geschiedenis van de afgelopen decennia: zonder aanvoer van olie uit het buitenland, is het gebeurd met het blanke minderheidsbewind in Zuid-Afrika. De Verenigde Naties beseffen dat, maarookAmerikaen Engeland, het ANC en de anti-apartheidsbewegingen, de olie-maatschappijen en oliehandelaren, de tegen de apartheidspolitiek ten strijde trekkende Wereldraad van Kerken en noem maar op. In geen gegeven komt harder tot uitdrukking hoe dun de draad is waaraan de blanke macht in Zuid-Afrika bungelt dan in de gigantische prijzen die de duistere oliehandel de afgelopen jaren kon bedingen bij het Züidafrikaanse staatsolieaan koopbedrijf SFF. De gegevens die daarover medio vorig jaar uitlekten, veroorzaakten terecht grote opschudding. Duidelijk werd hoe kwetsbaar het land is. Meer dan de louche praktijken en de geuren van corruptie die zich verspreiden, is dit het gegeven dat de publieke opinie van blank Zuid-Afrika za\ verontrusten. Kortgeleden ging de prijs voor

vu-Magazine 14(1985) 3 maart 1985

pompbenzine in Zuid-Afrika met 40 procent omhoog. Afhankelijk Regelmatig verschijnen er hoopvolle berichtjes in de Züidafrikaanse kranten dat er weer ergens olieboringen zijn gedaan, maareen hard gegeven is tot dusver dat, ondanks de miljoenen die het staatsbedrijf Soekor daarvoor jaarlijks opmaakt, geen olie in de grond is aangetroffen en evenmin in dezeebodem. Al tientallen jaren tracht Zuid-Afrika zich dan ook op verschillende manieren te beschermen tegen het naderbijkruipend gevaar dat de oliekraan eens geheel zal worden dichtgedraaid. Evenals Duitsland in de Tweede Wereldoorlog probeert het olie uit kolen te winnen, een kostbaar procédé, dat dure benzine van slechte kwaliteit oplevert (pingelende automotoren). Drie fabrieken van SASOL zijn daarvoor thans in bedrijf, die ongeveer 30 % van Zuid-Afrika's oliebehoeften vervullen. De extra kosten, die daarvoor worden gemaakt, worden geschat op 750 miljoen dollar. Daarnaast zijn enorme olievoorraden aangelegd, waarmee Zuid-Afrika het twee jaar zou kunnen uitzingen als de oliekraan dichtgaat. Kosten: 600 mil-

in Amsterdam schat dan ook dat ZuidAfrika ongeveer een twee miljard extra aan kosten moet maken als gevolg van de bestaande olie-embargo's als we ook nog eens een x-bedrag meerekenen voor de bewaking van installaties en voorraden. Dat de bestaande activiteiten tegen levering van olie aan Zuid-Afrika niets uithalen, kan dus moeilijk worden volgehouden. Rodesië Verschillende perioden laten zich onderscheiden sinds de laatste twintig jaar. Tot 1973 kon Zuid-Afrika nog min of meer "normaal" terecht op de oliemarkt, maar al sinds 1965 zijn er problemen, als Engeland probeert met economische sankties het blanke rebellenbewind van lan Smith in Rhodesië op de knieën te krijgen. Ook het aan Zuid-Afrika grenzende Rhodesië ontbeert oliebronnen. Als op 15 januari 1966 de hoge vlam uitgaat boven de Rhodesische raffinaderij van Umtali en de benzine in Rhodesië op de bon gaat, laat de Britse premier Wilson triomfantelijk weten dat het ten val brengen van het rebellenbewind nu eerder een kwestie is van weken dan van maanden. Het is een ernstige misrekening. On-

In 1980 werd in Amsterdam een internationaal Seminar vooreen olie-boycot belegd. Aan het woord liet kamerlid Jan Nico Scliolten, toen nog CDA-fractielld, die dat jaar bijna de regering ten val bracht door de hardnekkige weigering van het kabinet-Van Agt ook een Nederlands olie-embargo in te stellen. Het Seminar was ook aanleiding voorde oprichting van het Shipping Bureau dat sindsdien registreert welke tankers in het geheim Zuid-Afrika aandoen. Pretoria blijkt daarvoor zeer beducht

joen dollar. De uitgaven voor olie-exploratie moet Zuid-Afrika zelf dragen want de grote oliemaatschappijen verwachten er niets van. Kosten ongeveer 200 miljoen dollar. Aan extra premies voor handelaren zoals Deuss moet 300 miljoen dollar op tafel komen. Het Shipping Research Bureau

danks een verbod van de Veiligheidsraad tot levering van olie aan Rhodesië blijkt het land tot de instorting van het blanke bewind eind '79, begin '80 altijd volop olie uit het buitenland te hebben gehad. Eerst werd de olie aangevoerd via Mozambique toen dat nog een Portugese kolonie was, na het

85

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen