VU Magazine 1986 - pagina 483

weest. En ook het onderzoek naar de ABPaffaire kan menig accountantskantoor aan werk helpen. Niet alleen omdat er steeds meer grote fraude-zaken aan het licht te komen, maar ook omdat de ministeriële diensten die dit onderzoek zouden moeten uitvoeren, chronisch onderbezet zijn.

zou menen dat iemand niet twee heren kan dienen. Vandaar dat het heel belangrijk is dat de openbare accountant zich realiseert dat bij een tegenstrijdig belang het belang van het maatschappelijk verkeer het zwaarst moet wegen." Maar werkt deze theorie in de praktijk ook zo uit? Pieter Lakeman noemt in zijn boek bijvoorbeeld een aantal gevallen waarbij accountants echt over de schreef zijn gegaan. "Ik heb het geluk gehad dat ik op kleine én grotere kantoren heb gewerkt. En ook door mijn functie bij de beroepsorganisatie van accountants, het NIVRA, heb ik veel werk van andere accountants gezien. Ik denk daarom dat de beschuldiging van Lakeman onterecht is. Natuurlijk zijn er uitzonderingen. Overal waar gewerkt wordt worden fouten gemaakt. Er zijn dus ook accountants die fouten maken. Die hun functie niet 5 hebben opgevat zoals ik die net schetste. Terwijl men er zelf belang bij heeft die func- Pieter Lakeman: de zwendel in het Nederlands bedrijfsleven wordt niet afgestraft door accountie goed te vervullen. Want zodra dat niet tants gebeurt, wordt de eigen positie ondermijnd. Juist die functie in het maatschappelijk ver- mer. Prof. Schoonderbeek is lid van deze keer vormt de bestaansgrond voor accoun- Ondernemingskamer. Er zijn, zo zegt hij, tants." verschillende gevallen geweest waarbij als oordeel werd gegeven dat de onderneming Tegen een misstap van een accountant is, in gebreke was gebleven. "De jaarrekening zo betoogt prof. Schoonderbeek, trouwens is primair de verantwoordelijkheid van de ook een weermiddel aanwezig en wel in de onderneming, niet van de accountant. De vorm van het tuchtrecht. "Zodra een ac- onderneming wordt eventueel veroordeeld countant tekort schiet, is er de mogelijkheid door de Ondernemingskamer, niet de acdit aanhangig te maken bij de Raad van countant. Wat zijn rol hierbij betreft; de reTucht. Pieter Lakeman is, zoals u opmerkt, gels die in de wet zijn vastgelegd laten een ook heel negatief over die Raad van Tucht, bepaalde marge open. Er is dus een bepaalmaar hij maakt er wél gebruik van. Dat is de vrijheid, maar bovendien kan men nog niet zo sterk van hem. Als hij er niet in ge- wel eens van mening verschillen over de inlooft, moet hij er ook niet heen gaan. De terpretatie van een bepaalde regel. Als de Raad is echter samengesteld uit juristen en Ondernemingskamer echter aangeeft dat accountants en zou dus een goede rechts- er fouten gemaakt zijn, gaat de beroepsorgang moeten waarborgen. Bovendien is er ganisatie NIVRA na of er redenen zijn de nog een beroepsmogelijkheid bij de Raad accountant voor de Raad en Tucht te davan Beroep die overwegend uit rechtsgegen. leerden bestaat. Er zijn bovendien nogal wat sacties: waarschuwing, berisping, Valt de accountant in zo'n geval iets te verschorsing of royement. Nog recentelijk is wijten? het geval gepubliceerd van een accountant "Primair richt het verwijt zich tot de onderdie is geroyeerd. Deze man trad op als pronemingsleiding. Maar de accountant komt jectontwikkelaar en had daarvoor geld geer echt niet zo makkelijk af. Opmerkelijk is bruikt van een cliënt. Het project mislukte namelijk dat accountants die hun collega's en hij kon het bedrag niet terug betalen. En moeten beoordelen voor de Raad van al was de cliënt op de hoogte, dan nog mag Tucht vaak strenger zijn dan rechtsgeleerje zoiets niet doen, want het is in strijd met den. Ze kennen het vak en ze stellen hoge wat er in het beroep verwacht wordt. Je eisen aan hun collega-accountants als ze kunt dan namelijk niet meer onpartijdig merken dat die mogelijk tekort geschoten zijn." zijn. Vaak zijn ze dan ook strenger dan de ' Raad van Beroep. En daarmee beweer ik dus het tegendeel van wat Pieter Lakeman en accountant mag een jaarrekening beweert als hij het heeft over het minimaal van een onderneming alleen goedkeustraffen van accountants juist omdat het ren als deze aan bepaalde regels voldoet. collega's zijn." Wie meent dat een goedgekeurde jaarrekening daar niet aan voldoet, kan bij het Geij de parlementaire enquête-commissie rechtshof te Amsterdam een beroep doen naar de geschiedenis van RSV zijn van op de daar gevestigde Ondernemingskahet begin af aan accountants betrokken ge-

E

B

VU-MAGAZINE-DECEMBER 1986

De OPEC, de organisatie van olie-exporterende landen, heeft onlangs ook de diensten van een Nederlands accountantskantoor ingehuurd. De deelnemende landen maken afspraken met elkaar om niet meer dan een bepaalde hoeveelheid olie op de markt te brengen. Door accountants wordt nu onderzocht of men zich ook werkelijk aan die afspraken houdt. De bij de OPEC aangesloten landen schijnen elkaar nauwelijks te vertrouwen. Het verantwoordelijkheidsbesef van de accountant is voor prof. Schoonderbeek een van de interessante en belangrijke kanten aan dit beroep. Strekt dit verantwoordelijkheidsbesef zich nu ook uit tot grotere verbanden, bij voorbeeld als de controlerende accountant merkt dat door wanbeleid van de directie grote ontslagen gaan vallen? "Natuurlijk. Als een accountant signalen opvangt waaruit blijkt dat het niet goed gaat met de onderneming, dan moet hij overleg plegen. In de eerste plaats met de directie, en in de tweede plaats met de commissarissen. Maar, en dat is een heel essentieel punt, de accountant kan daarover geen mededelingen aan derden doen. Want hij heeft een zwijgplicht. Alleen de onderneming kan op het matje worden geroepen. Als de onderneming niet open is ten opzichte van de accountant, is het maar de vraag of de accountant z'n functie wel goed kan vervullen. Dan kan hij beter ophouden. Zoiets is wel eens gebeurd, namelijk in het geval Zwolsman. Hij kreeg moeilijkheden met z'n accountant omdat hij bepaalde informatie niet wilde verstrekken, waarop de accountant vertrok. Verschillende accountants hebben toen geweigerd als zodanig voor hem op te treden. Uiteindelijk vond hij er één, maar die was alleen bereid onder bepaalde voorwaarden de opdracht te aanvaarden. Een nieuwe accountant heeft namelijk de plicht eerst bij de vorige accountant te informeren, eenvoudigweg om te bekijken of hij bij de aanvaarding van de opdracht z'n werk goed kan doen. Indien de onderneming geen accountant bereid vindt om een controle-opdracht te aanvaarden, zal blijken dat een onderneming z'n verplichtingen niet kan nakomen, want er wordt niet beschikt over een gecontroleerde jaarrekening. Maar het gebeurt niet vaak dat men het zover laat komen. Meestal heeft de ondernemingsleiding al lang gezien dat er iets mis dreigt te gaan en geeft dus toe aan de voorwaarden van de accountant. Geen enkele onderneming wil toch in zo'n positie geplaatst worden!" D

429

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen